Het XXste transport naar Auschwitz : de ongelijke strijd op leven en dood
Marc Michiels
Marc Michiels (Auteur), Mark Van den Wijngaert (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Standaard, 2012 |
VOLW. : NON FICTIE : 928.8 MICH |
15/09/2012
Op school zou dit onderwerp vroeger zeker aan de beurt zijn gekomen tijdens een lesuur 'vaderlandse geschiedenis': de onversaagde overval, op 19 april 1943 te Boortmeerbeek, door de drie Belgische twintigers George (Youra) Livschitz, Robert Maistriau en Jean Franklemon op het twintigste Jodentransport. Het betreft een uit Mechelen vertrokken trein met bestemming Auschwitz. Deze heldendaad uit de Tweede Wereldoorlog is niet alleen voor België maar voor Europa een unicum. Zoals blijkt uit de bibliografie in Het XXe transport naar Auschwitz, zijn er reeds talrijke boeken en artikels over dit transport verschenen. Toch hebben Marc Michiels en Mark Van den Wijngaert geoordeeld dat het niet volstond. Ze zijn zeer grondig en systematisch tewerk gegaan, hebben de feiten geordend en de hiaten aangevuld. Daarom hebben ze het aangrijpende verhaal van de treinoverval verbonden met het geheel van de Jodenvervolging door de nazi's in België.
Livschitz, Maistriau en Franklemon, die elkaar kenden als oude schoolvrienden van het atheneum van Ukkel, waagden hun jonge leven om een trein met 1631 Joodse mannen, vrouwen en kinderen op weg van Mechelen naar Auschwitz tussen Boortmeerbeek en Haacht te doen stoppen om zoveel mogelijk gevangenen te bevrijden. Ze bezaten die avond een revolver (toevallig, want ze wilden aanvankelijk geen wapen gebruiken, om bloedvergieten te vermijden), een met rood zijdepapier omwikkelde stormlamp en een kniptang. De imitatiesignaallamp zorgde ervoor dat de machinist stopte. Maistriau kon het slot van één goederenwagon doorknippen, waardoor 17 gevangenen konden ontsnappen; 7 daarvan werden opnieuw gegrepen en omgebracht door het vuur van de Duitse bewakers, 10 overleefden de oorlog. Maar tussen Boortmeerbeek en de Duitse grens wisten nog talrijke gevangenen van dit legendarische XXe transport op eigen kracht te ontsnappen. In 2001 besprak ik in De Leeswolf een van de voorgaande boeken over het twintigste transport, namelijk Stille rebellen van de Duitse Marion Schreiber. Zij noemde de daad van de drie jonge verzetshelden 'een unieke gebeurtenis' en bracht ook hulde aan de 'naamloos gebleven Belgen', die het risico aangingen de ontsnapten bij hen te laten onderduiken. Michiels en Van den Wijngaert zitten op dezelfde lijn, waar ze zeggen 'dat dankzij het verzet en de solidariteit van organisaties en particulieren ruim de helft van de joden die in België resideerden (kon) onderduiken en op die manier ontsnappen aan de vernietiging'. Zij die daarbij hielpen waren 'burgers die op basis van hun christelijke of humanistische overtuiging hun medemenselijkheid lieten primeren op de risisco's die aan het helpen van joden waren verbonden. Dank zij hen werden in België veel meer joden gered dan in andere bezette gebieden'.
Het boek, dat stevig is gebaseerd op feiten, namenlijsten en cijfertabellen en dat tevens overvloedig met foto's is geïllustreerd, zorgt ook voor talrijke bondige levensbeschrijvingen van slachtoffers en ontsnapten. Ook aan de terugkeer van de overlevenden uit de kampen en uit de onderduik wordt aandacht besteed. De auteurs volgden het beginsel van de 'herinneringseducatie'. Dat doel hebben ze trouw en met succes nagestreefd. [Robert Schoeters]
Redactie Vlabin-VBC
Dit boek gaat over de overval door drie Belgische twintigers (Maistriau, Franklemon en Livschitz), op 19 april 1943, op een jodentransport. De trein vertrok uit Mechelen met bestemming vernietigingskamp Auschwitz. Over deze heldendaad verschenen al veel artikelen en boeken. Toch meenden de auteurs, de coördinator van de jaarlijkse Transport XX-herdenking en een emeritus hoogleraar Hedendaagse Geschiedenis, dat ze met dit boek een aantal hiaten konden vullen. Het verhaal van de drie jonge mannen spreekt tot de verbeelding. Met eenvoudige middelen stopten ze het transport en slaagden ze erin een aantal mensen te bevrijden. Livschitz werd gevat en terechtgesteld. Maistriau en Franklemon werden gearresteerd, maar overleefden de kampen. Het boek, gebaseerd op feiten, namenlijsten en cijfertabellen, en overvloedig geïllustreerd met zwart-witfoto’s, bevat talrijke bondige levensbeschrijvingen van slachtoffers en ontsnapten, maar ook van hun vervolgers en moordenaars. Ook aan de terugkeer van overlevenden wordt aandacht besteed. De auteurs volgden met dit boek succesvol het beginsel van de ‘herinneringseducatie’. Met bibliografie en matig afgedrukte zwart-witfoto's .
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.