Dode zielen
Nikolaj Vasiljevitsj Gogol
Nikolaj Vasiljevitsj Gogol (Auteur), Aai Prins (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Oorschot, 2012 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 8222 |
15/01/2013
Het eerste deel van de Verzamelde werken van N.V. Gogol bevat behalve de bundels Avonden op een hoeve nabij Dikanka en Mirgorod ook zijn Peterburgse verhalen.
Gogol wordt beschouwd als de vader van de natuurlijke school, waarvan het merendeel van de schrijvende Russen na hem, waaronder Dostojevski en Tolstoj, een diepe stempel draagt. Zijn talent is veelzijdig genoeg om hem in verband te brengen met een veelheid aan literaire stromingen: realisme, symbolisme, romantiek, classicisme...
Hij stond aan de wieg van de traditie om de kleine lieden in de schijnwerpers te zetten. Hoewel zijn werken door tijdgenoten gelezen werden als kritiek op het maatschappelijke onrecht dat deze lieden werd aangedaan, drijven zij op meesterlijke wijze de spot met hun kleine kantjes. Hoewel heel wat Russische schrijvers de gave hebben om een glimlach op het gezicht van hun lezer te toveren, slaagt geen één erin om zijn lezer zo luid te doen schaterlachen.
De technieken die Gogol met het oog op deze lach gebruikt, zijn niet de subtielste, maar effectief zijn ze wel. Ten eerste roept hij een pseudo-ernstige vertellersinstantie in het leven, die een samenzweerderige relatie aangaat tot de lezer. Deze stem kan ook een metaperspectief aannemen, waardoor ze niet alleen het verhaalde, maar ook het verhaal zelf in het belachelijke kan trekken. Ten tweede verzint Gogol voor zijn personages de belachelijkste uiterlijke en innerlijke kenmerken, die op hoogst originele wijze in detail geschilderd worden.
Het vertalen van een Russische tekst is een heikele onderneming. Voortdurend moet de vertaler principiële keuzes maken: ofwel brengt hij de brontekst dichter bij de lezer door een equivalent of gelijkaardige term uit de doelcultuur te gebruiken, wat in vakliteratuur wordt aangeduid met de term naturalisering. Ofwel brengt hij de lezer dichter bij de brontekst door de realia te handhaven, wat neerkomt op exotisering. Zowel voor het ene als voor het andere valt wat te zeggen: over het algemeen maken naturaliserende vertaalkeuzes de doeltekst vlotter leesbaar, maar voor wie iets wil bijleren over de cultuur van de brontekst, is een zekere dosis exotisering aantrekkelijker.
Hoewel het een subjectieve aangelegenheid is, mag de lezer tevreden zijn met de Gogol-vertaling van Aai Prins. Zij heeft bijzonder genietbare teksten afgeleverd, die toch voldoende respect tonen voor de typisch Russische eigenheid. Op sommige punten zou je nog dichter bij de brontekst kunnen komen dan is gebeurd. De Vlaamse lezer die daar aanleg toe heeft, kan zich bovendien ergeren aan een aantal woordkeuzes die bijzonder Hollands aandoen. Hiertegenover staat dat er in de verhalen van Avonden op een hoeve nabij Dikanka ook Vlaams terecht is gekomen, zij het om woorden die Gogol uit het Oekraïens had ontleend mee te vertalen. Wat er ook van zij: steekproeven suggereren dat qua getrouwheid aan de brontekst de vertaling van Aai Prins een grote vooruitgang betekent ten opzichte van de vorige Gogol-vertaling van Hans Leerink, die voor het eerst verscheen in 1959.
(Dit is een abstract van een artikel van Pieter Boulogne. De volledige tekst is verschenen in De Leeswolf 6 2012.)
[Pieter Boulogne]
Willem G. Weststeijn
In dit eerste deel van de nieuwe uitgave van Nikolaj Gogols (1809-1852) Verzamelde werken in de Russische Bibliotheek van Van Oorschot zijn zijn twee eerste verhalenbundels en de Petersburgse verhalen bijeengebracht. Gogols eerste verhalen (de bundels Avonden op een hoeve nabij Dikanka en Mirgorod) spelen zich af in Oekraine. Het hoogtepunt ervan is Voorwereldse landeigenaars. Van de Petersburgse vertellingen zijn De neus en De jas (eerder meestal vertaald als De mantel) de bekendste. Alle verhalen zijn compleet nieuw vertaald (de eerste uitgave van Gogols Verzamelde werken in de Russische Bibliotheek verscheen begin jaren zestig). Dit is een mooie, eigentijdse vertaling die de briljante schrijver die Gogol is volledig recht doet. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.