De wijde Sargassozee
Jean Rhys
Jan De Vos (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Acco, 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 413 VOS |
30/04/2012
In de crèche, de school, het werk, de media, de politiek en in de economie wordt de hulpeloze postmoderne mens constant geïnformeerd en geïnstrueerd hoe zich te bewegen in de omgeving en de cultuur. 'It’s the psychology, stupid!' 'De wetenschap heeft aangetoond dat 22% van de vrouwen…, terwijl 34% van de mannen…' Elke dag krijgen we een overload aan psychologie en daarmee samenhangende, aliënerende psychologisering over ons heen. De homo psychologicus en homo academicus zijn twee handen op één buik.
Jan De Vos, psycholoog en doctor in de filosofie, toont op een radicaal materialistische manier aan dat het exces of teveel zich aan de kant van de (wetenschappelijke) representatie situeert en dat de 'objectivering' van deze representatie een rest heeft, namelijk het moderne subject. Sinds Descartes is het moderne subject onlosmakelijk verbonden met de wetenschappelijke blik. Maar nooit is de homo psychologicus zo sterk tot wasdom gekomen als vandaag. 'Dit ben jij (de neurologie toont dat…, hersenscans leren ons…, psychologisch onderzoek heeft uitgewezen…) veronderstelt niet alleen een vertrekpunt van die blik, het construeert precies dat punt. Kijk, dat ben jij positioneert het subject voorbij datgene wat het is. Het teveel aan de kant van de wetenschap resulteert dus in de installatie van dit extra, maar eigenlijk leeg punt van waaruit het moderne subject naar zichzelf en de wereld kijkt. Het is vanuit die constructie dat we samen met de wetenschapper kijken naar de hersenscans en de psychoneurologische homunculus die we voor ons ware en authentieke wezen nemen. Het geproduceerde surplus is dus paradoxaal zonder inhoud: het moderne subject toont ons een nulpunt van psychologie.'
Zoals De Vos terecht opmerkt, is het precies op dat punt dat de psychoanalyse opduikt. Haar subject is immers niets anders dan het subject van de wetenschappen, '(n)ergens tussen zijn en weten', 'dat bijna mythisch lege punt dat overblijft wanneer alle verhaaltjes zijn verteld'. Dit is de blinde vlek van het economisch succesvolle psychologische infotainment in de media en de meesterlijke psycho-educatieprogramma’s in de hulpverlening, zowel in het binnenland als in zogenaamde humanitaire hulpverleningsprogramma’s in het buitenland. 'It is the psycho-economy, stupid!' Vanuit dit psycho-economisch perspectief wordt de verontrustende psychoanalytische benadering van het subject en zijn onbehagen dan ook constant verworpen om het 'zo vlug mogelijk te vervangen door meer hanteerbare verhaaltjes over emoties en neurotransmitters bijvoorbeeld.' 'Wat we vandaag zullen doen: we zullen ons gedrag observeren wanneer we ons treurig, kwaad of woest voelen, we zullen enkele technieken oefenen om onze woede te controleren en onze gevoelens van angst en agressie kwijt te raken…' Serieus komaan, rollenspel. 'En wat hebben we geleerd?... Hoe voelde het om deze oefening te doen?' Waarop natuurlijk de bemeesterende psycho-educatie volgt, met als kers op de taart: 'nu u dat weet, hoe voelt u zich?'
Jan De Vos trekt ons door die overpsychologisering en volgt de psy onder andere in de folterkamers van Abu Ghraib en Guantanamo, een UNICEF-vredeseducatieproject in Kroatië en fundraisingsevents zoals Music for Life. Het boek is een boeiend en verhelderend pleidooi voor de hysterie om zich tegen de psy-meester te verzetten, of toch minstens eens goed hard te lachen met de (wetenschappelijke) psychologie. [Erik Mertens]
Redactie Vlabin-VBC
De postmoderne mens wordt constant geïnformeerd en geïnstrueerd hoe zich te bewegen in zijn omgeving en cultuur: elke dag krijgen we een overdaad aan psychologie over ons heen. De auteur, psycholoog en doctor in de filosofie, toont aan dat het teveel zich aan de kant van de (wetenschappelijke) representatie situeert en dat de 'objectivering' van deze representatie een rest heeft, namelijk het moderne subject. Dit teveel resulteert in de installatie van een extra, leeg punt van waaruit het moderne subject naar zichzelf en de wereld kijkt. Het geproduceerde surplus is dus paradoxaal zonder inhoud: het moderne subject toont ons een nulpunt van psychologie. Dit is de blinde vlek van het economisch succesvolle psychologische infotainment in de media en psycho-educatie-programma's in de hulpverlening. De auteur neemt de lezer mee door die overpsychologisering, langs onder andere de folterkamers van Abu Graib en Guantanamo, een UNICEF-vredeseducatieproject, fundraisers etc. Een boeiend en verhelderend pleidooi voor de hysterie om zich tegen de overpsychologisering te verzetten. Met eindnoten en een bibliografie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.