Alles is slecht : gedichten, essays, acties
Kirill Medvedev
Pieter Boulogne (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Pegasus, 2011 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OVER LITERATUUR-SCHRIJVERS : RUSS 851.6 DOST |
30/04/2012
Fëdor Michajlovic Dostoevskij (1821-1881), ons beter bekend als Dostojevski, behoort met Anton Cechov, Nikolaj Gogol, Aleksandr Puskin, Lev Tostoï, en Ivan Turgenev tot de schrijvers die in de negentiende eeuw van de Russische literatuur wereldliteratuur hebben gemaakt. De auteur van onder meer Demonen, De idioot, Misdaad en straf en De gebroeders Karamazow was in meerdere opzichten een controversiële figuur. Hij behoorde tot de adel en werd religieus opgevoed, maar stond dicht bij het volk en had sympathieën voor het socialisme. Hij verzaakte aan een militaire carrière om zich aan de literatuur te wijden. Hij was gokverslaafd en bleef vele jaren om aan zijn schuldeisers te ontsnappen in westerse contreien, maar gedroeg zich tegenover minderheden en vreemdelingen als een Russische chauvinist. Dat vroeg om moeilijkheden en die kreeg hij dan ook. Hij heeft zelfs voor het executiepeloton gestaan, maar de tsaar verleende hem op de valreep gratie in de vorm van verbanning naar Siberië. Dat knakte zijn toch al wankele gezondheid, waaraan een ongelukkig huwelijk niets verbeterde. Een en ander vond zijn neerslag in zijn romans die dan ook overlopen van misdaad en straf, van schuld en boete. ‘Hij kiest’, schreef de criticus Ten Brink in 1986 ‘zelden een volkomen beschaafden held, wiens hoofd en hart geheel harmonisch ontwikkeld zijn, hij brengt ons meest in gezelschap van ongelukkigen uit de lagere standen, van moordenaars, dronkaards en lichtekooien.’ Desondanks werden zijn boeken met succes in vele talen vertaald, ook in het Nederlands.
Pieter Boulogne (°1982) doctoreerde op de ontvangst van Dostoevskij’s werk in Nederland en Vlaanderen. In dat verband merkt hij op dat ‘Dostoevskij in Vlaanderen niet precies hetzelfde lot beschoren was als in Nederland, dat zijn Vlaamse receptie bij uitstek gekenmerkt werd door Franstalige invloeden.’ De handelseditie van Boulognes werk, Het temmen van de Scyth, heeft als ondertitel: De vroege Nederlandse receptie van F.M. Dostoevskij en behandelt de periode van 1881 tot aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. De oorlog bracht een mentaliteitsverandering met zich, die ook het oordeel over Dostoevskij beïnvloedde. Boulogne bespreekt zorgvuldig en uitvoerig de vertalingen (vaak uit tweede hand, uit het Frans of het Duits) van Dostoevskij’s werken en de reacties die erop volgden. Interessant is daarbij dat hij de kritiek ook in een internationale context situeert. Met name de artikels van burggraaf E.M.de Vogüé zijn toonaangevend geweest.
Hoewel Dostoevskij na zijn terugkeer uit de strafkolonie, merkwaardig genoeg, een verdediger werd van het autocratische regime werd hij door sociaaldemocraten als een ‘antireactionair “politiek misdadiger”’ opgevoerd. Paternalistisch ingestelde recensenten gaven uiting aan hun morele twijfel: zo bleek Misdaad en straf niet geschikt ‘voor onze gewone lezers’. Wel was er bewondering voor ‘de Russische ziel’ die ‘groots, expansief en raadselachtig’ is en voor ‘de reine prostituee Sonja’ uit Misdaad en straf: ‘een prachtige schepping, waaruit de naturalistische schrijvers, die in den mest blijven rondploeteren, kunnen leeren hoe een naturalist, tevens een verheven geest, de vieze korst der realiteit doorbreekt, opdat de reine adem der menschenziel vervloeie in den dampkring van het tastbaar schoone en ware.’ Dat was de mening van Hendrik Wolfgang van der Meij in 1886.
Ook toen al vonden sommigen Dostoevskij langdradig, een verwijt dat nu nog wordt gehoord. Pieter Boulognes boek is niet langdradig. Zijn opzet was: ‘dat wie de moed en het geduld opbrengt om deze geschiedenis te doorworstelen beloond wordt met het inzicht in de vroege Nederlandse receptie van Dostoevskij’. Daarin is hij met verve geslaagd. [Jooris Van Hulle]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.