Doodgeboren : een mondelinge geschiedenis van rouw
Jan Bleyen
Jan Bleyen (Auteur), Leen Van Molle (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Acco, 2012 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 901 BLEY |
30/04/2013
‘Oral history gives history back to the people in their own words.’ Dit citaat van de Britse socioloog en sociaalhistoricus Paul Thompson is de aanzet voor de status quaestionis en handleiding die Jan Bleyen en Leen Van Molle beogen met hun boek Wat is mondelinge geschiedenis? Deze fundamentele vraagstelling is vooral aan de orde voor historici. Toch kan ze iedereen die het resultaat van geschiedenisonderzoek van het recente verleden onder al zijn vormen consumeert, aanbelangen.
Het ijkpunt van geschiedenis als wetenschap zijn en blijven bronnen. Naast geschreven en gedrukte documenten deden wat het recente verleden betreft mondelinge getuigenissen hun intrede. Het mag geen verwondering wekken dat dit gebeurde als uitloper van de bloei van sociologie en antropologie in de vorige eeuw. Dat mondelinge geschiedenis meer is dan (levende) getuigenissen optekenen en weergeven, maken beide auteurs duidelijk.
Wat is de definitie van mondelinge geschiedenis? Bleyen en Van Molle beschouwen het vooral als een onderzoeksmethode die kan aanvullen, corrigeren of, bij gebrek aan andere historische bronnen, kan dienen als hoofdbron. Getuigenissen verzamelen gebeurt door interviews af te nemen, met aandacht
voor kwalitatief informatieve en verhalende aspecten. Dit onderscheidt zich van interviews met andere wetenschappelijke doeleinden.
Bleyen lijkt met de publicatie van zijn studie Doodgeboren: een mondelinge geschiedenis van rouw bijvoorbeeld nauw aan te leunen bij een psychologische en therapeutische aanpak. Beide auteurs
tonen aan de hand van dit onderzoek aan hoe historisch onderzoek gebaat is bij deze werkwijze. Ze voeren aan dat de methode waardevol is door zijn vele mogelijkheden. Mondelinge geschiedenis sluit aan bij de verhalende manier van geschiedschrijving an sich. Ze heeft aandacht voor de vele perpectieven en ze kan vluchtige realiteiten capteren. De methode voegt idealiter diepgang en context toe.
Waakzaamheid blijft nodig, getuige de verschillen tussen mondelinge getuigenis en mondelinge overlevering. Dat neemt niet weg dat mondelinge geschiedenis meer is dan bewaren voor het nageslacht: het is een creatief proces, dat eindigt met analyseren en interpreteren. Een belangrijk deel van dit boek bestaat uit de concrete werkwijze bij een interview of getuigengesprek. De historicus moet zich bewust zijn van zijn eigen inbreng. Hij moet zijn werkwijze verduidelijken en het verhaal van getuigen contextualiseren.
Verder gaan de auteurs in op de wijsgerige betekenis van ontmoeting, herinnering, luisteren en vragen stellen. De transcripties van interviews maken uiteindelijk analyse en interpretatie van de getuigenissen mogelijk. Alles mondt uit in een betekenisvol historisch verhaal. Bleyen en Van Molle leunen in hun boek sterk op buitenlandse standaardwerken, maar leveren voor ons taalgebied een noodzakelijke introductie tot de mondelinge geschiedenis. [Michel Helaers]
H.L. Bogaard
Een knap boek over een vrij recente tak van geschiedenisonderzoek. Twee Belgische historici leggen het principe van de 'oral history' uit. Door middel van interviews wordt geprobeerd relevante gegevens boven water te krijgen. Gesprekken met groepen burgers, die tot voor kort niet bij zulk onderzoek betrokken werden: arbeiders, 'eenvoudige' boerenmensen bijvoorbeeld. Mits men zo'n onderzoek opdraagt aan deskundige en gemotiveerde historici, kan het resultaat zeer waardevol zijn. Een zorgvuldig protocol, dat met respect (essentieel) tegenover de 'verteller' in acht wordt genomen, regelt tijd en plaats van het interview, wie er aanwezig mag zijn en welke hulpmiddelen worden gebruikt (bij voorkeur alleen geluidsapparatuur). De eerste aanzet voor deze nieuwe methodiek werd door de sociologie gegeven. Het boek beschrijft hoe de methode vorm heeft gekregen en in zijn werk gaat, en hoe de onderzoeker interpreteert en verslag doet. Dit aan de hand van twee praktijkvoorbeelden. Met een literatuuroverzicht en register. Het boek geeft een brede kijk op het thema 'mondelinge geschiedenis'.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.