De boekenbusiness : hoe het grote geld het boekenvak en het lezen heeft veranderd
André Schiffrin (Auteur), Léon Stapper (Vertaler), Laurens Van Krevelen (Nawoord)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Wereldbibliotheek, cop. 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 684.84 SCHI |
Besprekingen
15/01/2013
Vroeger was het boek een drager van gevaarlijke kennis en ervaringen, een bindmiddel van generaties, een ultieme en respectabele vorm van goedkoop entertainment. André Schiffrin, de voormalige uitgever van Pantheon Books, lijkt die goede oude tijd te verheerlijken in De boekenbusiness. Feitelijk doet hij echter niet veel meer dan weergeven wat hij heeft meegemaakt. Hij beschrijft zijn leven in het naoorlogse New York, in een internationaal gerichte club intellectuelen, die gevlucht waren voor revoluties en dictaturen. Die periode werd gekenmerkt door een gevoel van euforie, waarin het boek een centrale plek innam in het mediagebruik. Naarmate de koopkracht en het opleidingsniveau steeg, breidde het leespubliek zich ook uit. Om aan de lezersvraag te voldoen, moesten uitgevers een groter aanbod creëren. En toen de boekenmarkt verzadigd was, begon de consolidatiegolf.
Het ontbreekt Schiffrin niet aan vileine boosheid. De boekenbusiness zit vol met domme mensen die goed geld willen verdienen, maar zich van bedrijfstak hebben vergist. Schiffrin gelooft dat het boekenvak naar de haaien is gegaan toen de consolidatiemanagers onredelijke rendementen oplegden aan uitgevers. Dit ging ten koste van de creativiteit, de risicobereidheid en de literaire cultuur in de uitgeefbedrijven. Hij nam ontslag en richtte in 1990 een non-profituitgeverij op, The New Press. Het was de enige manier waarop hij in de moeilijke Amerikaanse context nog boeken kon uitgeven die hijzelf belangrijk vond.
Omdat digitalisering ontbreekt, leest De boekenbusiness vooral als een mentaliteitsgeschiedenis van het naoorlogse analoge Amerikaanse boekenvak. Helaas helt de melancholie soms wat over naar cultuurpessimisme. Maar Schiffrins loopbaan en getuigenis vormen het levende bewijs van het tegendeel: de kracht van het individu.
Schiffrin wil de toekomst van het boekenvak veiligstellen door een politieke beslissing. Als een samenleving cultuur en literatuur belangrijk vindt, dan moet ze haar financiële en fiscale verantwoordelijkheid opnemen. Daarvoor moet de markt deels worden uitgeschakeld en moet er gemeenschapsgeld in de kunst worden geïnvesteerd. Toch vormt de markt het begin en eind van Schiffrins verhaal. Hij zoekt een manier om van cultuurproducten weer een succesnummer te maken dat ook de makers en uitgevers ten goede komt. Want de crisis van het klassieke, op copyright gebaseerde verdienmodel raakt hen recht in het hart.
De zwaar gecorrigeerde vrije markt die Schiffrin verdedigt, steunt op een ruime overheidsinterventie. Dit zal niet in ieder land haalbaar zijn, daarvoor verschilt de opportuniteitskost van overheidsgeld te veel. Bovendien koop je met geld niet alles. Lezers bijvoorbeeld. Net die mensen zouden moeten investeren in de leescultuur. Het volstaat niet om op een vriendelijke manier de morele superioriteit van de literaire aristocratie in te roepen, af te geven op Beotiërs aller landen, of de economie de schuld te geven dat minder populaire boeken het slecht doen. Essentiëler is het verlangen naar overheden die lezen stimuleren, met begrip voor de niet altijd kwantificeerbare waarde ervan in onze samenleving. Lezers worden gevormd in het onderwijs, dus als een overheid het bemoeien niet kan laten, moet ze daar misschien beginnen.
(Dit is een abstract van een artikel van Harold Polis. De volledige tekst is verschenen in De Leeswolf 2012, nr.1.)
[Harold Polis]
Anton Gerits
Uitvoerige schets door de bekende uitgever van Pantheon Books (1935) van de ontwikkelingen in het uitgevers- en boekverkopersvak in de Verenigde Staten, en met tevens aandacht voor vergelijkbare ontwikkelingen in Europa. De door fusies en overnames steeds grotere uitgeversconglomeraten en boekhandelsketens blijken steeds meer gericht op winstoogmerken, waarbij aansluiting wordt gezocht bij de wereld van amusement. Daardoor is er steeds minder ruimte voor publicatie van studies en letterkundige fictie, met als gevolg ernstige schade aan de cultuur. Het contraproductieve resultaat van te grote risicovolle voorschotten aan top auteurs en publieke figuren hebben de rendementen van uitgevers verlaagd en de salarissen van de directies exorbitant verhoogd. Een vergelijking met de bankencrisis dringt zich op. Aan dit onthullende egodocument is een hoofdstuk toegevoegd over de Nederlandse boekenmarkt van de zeer deskundige oud uitgever Laurens van Krevelen. Een index ontbreekt helaas.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.