Revolusi : Indonesië en het ontstaan van de moderne wereld
David Van Reybrouck
David Van Reybrouck (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij, 2011 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : TONEEL : VANR |
30/04/2012
'Het genre van de monoloog,' schrijft David Van Reybrouck in zijn 'Ten Geleide' bij de uitgave Twee monologen, 'is mij zo dierbaar omdat het als geen ander de polyfonie van een individu kan laten horen.' Zowel Etienne, de wetenschapper die aan het woord komt in 'Die siel van die mier', als pater Grégoire, de geestelijke in 'Missie', laten zich in hun alleenspraak zien als mensen van vlees en bloed, worstelend met hun opvattingen en idealen, pogend in het reine te komen met hun verleden, zich aarzelend richtend op een onzekere toekomst. 'Die siel van die mier', door Josse de Pauw op de planken gebracht, is qua basisidee gegrondvest op De plaag, het boek waarmee Van Reybrouck debuteerde en dat, vertrekkend van een onderzoek naar het al dan niet vermeende plagiaat dat Maurice Materlinck zou gepleegd hebben door teksten van Eugène Marais over te nemen, uitdijt tot een reisverhaal en een analyse van het actuele Zuid-Afrika. Van Reybrouck verplaatst in zijn monoloog de actie naar Congo. Aan het woord is een entomoloog die zijn laatste hoorcollege geeft. Onderwerp ervan is het leven en vooral de structuur van de maatschappij zoals hij die aantreft bij de termieten, waar 'werkers' en 'soldaten' hun eigen, vaste rol spelen. Naast deze wetenschappelijke uitleg, stevig in de hand gehouden en nergens tot een saai exposé uitgroeiend, toont Van Reybrouck ook en vooral de menselijke kant van zijn hoofdfiguur. Of, zoals die het zelf uitdrukt: 'de vlekken van 't gewone leven'. En die hebben te maken met de manier waarop hij is omgegaan met een bevriend koppel waarvan de man later in een brutale overval wordt omgebracht.
'Missie', door Bruno Vanden Broecke gespeeld in het Nederlands, maar ook in het Frans, het Duits en het Italiaans, is een experiment dat zo mogelijk nog boeiender is dan 'Die siel van die mier'. Van Reybrouck ging met een aantal missionarissen praten en: 'ik heb hen veelal woordelijk weergegeven, de een al uitvoeriger dan de ander. Mijn hoofdpersonage is daardoor een hybride composietfiguur geworden die net zozeer de stempel draagt van de gesprekken met bovenstaande religieuzen als van mezelf.' (in het 'Nawoord'). Het 'verhaal' van pater Grégoire blijft heel herkenbaar: zijn roeping, zijn beslissing naar Congo te trekken, zijn manier van omgaan met de mensen ginder (' 't Belangrijkste is dat ge tijd hebt. Om echt met de mensen hier te leven. Ge moet er zijn voor hen, ge moet tonen dat gij klaarstaat'), de twijfel die hem overvalt en die hij voor zichzelf tracht te duiden aan de hand van de keuze die hij ooit heeft gemaakt ('Kiezen doet zeer, altijd. Ge geeft veel op. Maar als ge gekozen hebt, wordt alles helder. Om meer te leven, moet ge aan iets anders een beetje sterven'), de manier waarop hij aankijkt tegen het leven hier ('Ik snap dat niet. Ze hebben meer tijd en minder rust'), de gruwelen waarmee hij geconfronteerd werd (een schitterende litanieachtige opsomming, telkens eindigend met 'Gezien, wij hebben dat gezien').
Twee monologen biedt in de onderlinge samenhang van de bijzonder sterke teksten een geheel dat de lezer/toeschouwer naar de keel grijpt, hem dwingt zichzelf in de ogen te kijken en af te stappen van de zelfgenoegzaamheid die als een dun laagje vernis over onze 'beschaving' werd aangebracht. [Jooris Van Hulle]
Willem Nijssen
Het grote succes van deze auteur is ‘Congo. Een geschiedenis’ (1910, o.a. AKO Literatuurprijs). In de jaren daarvoor waren echter al twee theatermonologen gespeeld, die op indringende wijze hetzelfde land als decor hadden. Die verschijnen nu in druk, met een voorwoord. ‘Die Siel van die Mier’ (2004) werd destijds gespeeld door Josse De Pauw. ‘Missie’ (2007) had zo mogelijk nog meer succes met Bruno Vanden Broecke. Beide stukken worden overigens nog steeds hernomen. In ‘Die Siel van die Mier’ is een Belgische wetenschapper aan het woord die in Congo termieten bestudeert, met een hardnekkige discipline. Maar die weegt niet op tegen een onmogelijke liefde en zinloos oorlogsgeweld, en geknakt keert hij terug naar België. Ook in ‘Missie’ speelt oorlogsgeweld een cruciale rol, omdat die een Witte Pater-missionaris ernstig doet twijfelen aan de goedheid, zelfs aan het bestaan van God. Hij knakt niet, maar wankelt! Beide monologen hebben schitterend theater opgeleverd, maar kunnen ook zeer goed op zichzelf staan en mogen worden beschouwd als prachtige, ontroerende, literaire novelles.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.