Winter-IJsland : mijn eerste jaar in een verlaten fjord
Laura Broekhuysen
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Querido, 2011 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BROE |
15/05/2012
Hellend vlak van Laura Broekhuysen is een roman die de lezer even met de voeten van de grond licht. Een bijzondere belevenis, waar het vertelperspectief alvast iets mee te maken heeft. De lezer observeert het doen en laten van een gezin — dat zich heeft teruggetrokken tussen de IJslandse fjorden — grotendeels vanuit het perspectief van de adelaar Gammur. Met scherpe blik waakt hij over het gebied. Zo maken we kennis met de leef- en ervaringswereld van Lidewijde of ‘Liet’, een pientere kleuter, die opgroeit in het gezelschap van haar oudere broers (een stuk of zeven). Om de kinderen zo weinig mogelijk te beïnvloeden tijdens hun ontwikkeling brengt de vader zijn dagen door in een geluiddichte kelder en verbiedt hij de moeder om hen ook maar iets te onderwijzen. De kinderen moeten zoveel mogelijk leren door te ervaren en zelf te ontdekken.
Ervaring is dan ook het woord dat het hele boek typeert. De roman wordt niet zozeer gedragen door zijn uitgewerkte plot, maar door de weergave van de ervaringswereld van Liet. Met haar zeer zintuiglijke en poëtische stijl slaagt Broekhuysen erin deze wereld over te brengen op de lezer. ‘Achter het kind knarst op vlagen wind het gammele huis. Glas rammelt, op alle verdiepingen zwiepen de uitgedroogde deuren open en dicht. Binnen tocht het losliggende rond, ze hoort een gekapseisd vaasje over het tafelblad rollen en rinkelend vallen.’ Het boek vraagt echter wel een inspanning van die lezer. De zinsbouw, het poëtische taalgebruik, de archaïsmen en het gebrek aan een duidelijke verhaallijn zorgen ervoor dat het niet altijd eenvoudig is om de gebeurtenissen te volgen. Maar het maakt de innerlijke ervaringswereld van het kind alleen maar tastbaarder. Bovendien wordt er op allerhande manieren gewezen op de beperktheid en oppervlakkigheid van ons perspectief. Het scherpzinnige adelaarperspectief staat in het boek tegenover het gebrekkige conventionele perspectief van ‘het volkje’; het scherpe adelaarsoog tegenover de extreme onzekerheid van de ‘alwetende’ verteller die zijn observaties voortdurend in vraag stelt — ‘kijkt ze naar het landschap van zijn gezicht?’ De broers wijzen Liet erop dat haar perspectief een vertekening is. ‘De weg maakt slingers de verte in en loopt tegelijk omlaag, je ziet de weg verkort. Dit fjord is uitgestrekter dan jouw domme ogen kunnen meten.’ Een van de broers houwt zelfs een ‘anamorfose’ uit de muur van het huis, een ‘vertekening’ of optische illusie die ervoor zorgt dat de werkelijkheid er vanuit elk gezichtspunt hetzelfde uitziet. De functie van literatuur lijkt voor Broekhuysen: de lezer even uit de roes van de als vanzelfsprekend ervaren alledaagse werkelijkheid te halen. Een buitengewoon avontuur voor wie zich durft te laten grijpen door de klauwen van Gammur en zich overgeeft aan de sprookjesachtige wereld van Liet. [Mieke Opstaele]
Marieke van Middelkoop
Het meisje Lidewijde woont samen met haar ouders in IJsland. Vader en moeder zijn allebei muzikant en nogal wereldvreemd. Het mysterieuze van de IJslandse fjorden, de vreemde muziek die Lidewijde overal opvangt en de personages die niet allemaal even echt lijken te zijn scheppen een vervreemdende sfeer. Ook het soms wat staccato taalgebruik en de wat ongrijpbare dialogen nemen de lezer mee in een soort ‘trip’. Vergt veel concentratie van de lezer, maar zeker de moeite waard voor de aanhouder. Broekhuysen (1983) kreeg voor haar debuutroman voor volwassenen, ‘Twee linkerlaarzen’, nominaties voor de Vrouw & Kultuur Debuutprijs en de Selexyz Debuutprijs. Eerder schreef ze al een jeugdboek. Van oorsprong is ze muzikant: de schrijfster studeerde viool aan het Amsterdamse conservatorium. Die passie komt in deze roman uiteraard scherp naar voren. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.