Zeik
Herman Brusselmans
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Prometheus, 2011 |
VOLWASSENEN : ROMANS : BRUS |
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Prometheus, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 1345 |
Magazijn |
Prometheus, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 8210 |
Vicky Vanhoutte
us/ug/26 a
'Schrijvers houden zich niet bezig met ons soort volk', zegt een van de personages in De biografie van John Muts. 'Ons soort volk', dat is de doorsneemens, die een onopvallend, saai leven leidt, uitblinkt in normaliteit en middelmatigheid en zelden tot stof dient voor een boeiende roman. Maar laat dat nu net de mensen zijn die de boeken van Brusselmans bevolken.
In De biografie van John Muts is dat niet anders, al ziet het hoofdpersonage een grootse toekomst voor zichzelf uitgestippeld: hij zal kunstenaar worden. Al bij aanvang geeft Brusselmans mee dat er van die grootse toekomst niks in huis zal komen: Muts zal zelfmoord plegen. Voor het zover is, maken we veel te uitgebreid kennis met Adèle en Jef, Johns ouders, die getrouwd zijn omdat een mens nu eenmaal van straat moet geraken en die gedoemd zijn om elkaar te vervelen en ergeren. Jef, een plakkatenverkoper, hoopt op een zoon 'die in mijn plaats hoge toppen zal scheren', want 'die verschrikkelijke middelmatigheid waar geen kruid tegen gewassen is, wie had ooit kunnen denken dat ik daartoe veroordeeld zou zijn?'.
Helaas lijkt John hetzelfde lot beschoren. Aanvankelijk lijkt hij nog voorbestemd om topvoetballer te worden, tot een schedelbreuk daar een eind aan maakt. Nadien deelt het leven hem nog een paar rake klappen uit, probeert hij het achtereenvolgens als beeldhouwer, schilder en schrijver, verliest hij zijn twee grote liefdes en komt tot het besluit dat hij zowel in het leven als in de kunst mislukt is.
Dat de wereld voor Brusselmans geen aangename plek is om te toeven en zijn hoofdpersonages niet bepaald vrolijke fransen zijn, is bekend. Maar terwijl de liefde in zijn vroegere werk nog een lichtpuntje vormde en troost kon bieden, is daar hier nog weinig van te merken. Ofwel sterven de vrouwen die John liefheeft, ofwel laten ze hem zitten. 'De liefde is een ondier met een terminale ziekte', concludeert Muts.
Is het dan al kommer en kwel? Welneen, De biografie van John Muts is vintage Brusselmans, dus er valt ook heel wat af te lachen. Met dooddoeners als 'Onwillekeurig gleed mijn blik naar het decolleté, waarin haar borsten zaten. Waar zouden ze anders zitten?' Gniffelen kan ook met de taalgehandicapte Raoul, zoals wanneer hij op de vraag hoeveel twee plus drie is, antwoordt: 'Dat weed ik niet'. Voorts trekt Brusselmans iets te gemakkelijk en te vaak zijn taaltrukendoos open. De onnozele medeklinkerverwisselingen ('Dizzy Gillepsie', 'ucinum', 'oluvatie') en flauwe woordverhaspelingen ('automobieldidactisch') gaan al snel vervelen.
Ook speelt de auteur zijn gebruikelijke meta- en autobiografiespelletjes met de lezer. De schrijver Herman Brusselmans creëert het personage Herman Brusselmans, dat de biografie schrijft van John Muts, die op zijn beurt zijn enige boek De autobiografie van John Muts noemt. Muts wordt geboren op 8 oktober 1957; Brusselmans zag een dag later het levenslicht. Brusselmans groeide op in Hamme en woont in Gent, net zoals John Muts. Wat is echt, wat is verzonnen: je weet het niet.
Origineel is het allang niet meer, maar Brusselmans moet het dan ook niet hebben van vernieuwing. Dat de Mooie Jonge Oppergod van de Vlaamse letteren een vakman is, is dan weer onmiskenbaar. Maar vakmanschap betekent in het geval van De biografie van John Muts geen meesterschap. De roman kent vonken van geestdrift, maar het gros van de 374 pagina's lijdt aan dezelfde ziekte als waarmee Brusselmans' personages worstelen: middelmatigheid.
31/12/2012
Met Herman Brusselmans kan je maar twee richtingen uit: je kan op zijn werk neerkijken, of je kan het prachtig vinden. De gulden middenweg is niet makkelijk te vinden, maar hierbij toch een poging. Om te beginnen: Brusselmans heeft ontegensprekelijk gevoel voor taal. Hij speelt met woorden, en slaagt erin om voldoende woorden aan elkaar te breien tot ze een verhaal vormen. Daarin schuilt ook meteen zijn zwakte: hij mag dan wel een woordkunstenaar zijn, maar een verteller is hij niet. In De biografie van John Muts beschrijft hij het volkomen oninteressante leven van John Muts, een platvloerse nietsnut uit Hamme, in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. Anderhalve bladzijde zouden daarvoor allicht volstaan, maar Brusselmans slaagt erin om het uit te rekken tot 374 bladzijden. Een hele prestatie! Het verhaal zal allicht enkele autobiografische trekjes hebben, omdat er toch wel enkele gelijkenissen zijn. Niet dat daarachter enige boodschap schuilt: de herkenbare elementen zijn overgoten met een flinke saus van sarcastische spot. Brusselmans legt overigens omstandig uit hoe hij aan het idee voor dit boek is gekomen, en komt er dan ook nog eens op terug aan het einde.
Over de inhoud valt weinig of niets te zeggen, die is volkomen onbelangrijk. John Muts gaat als een stuk chagrijn door het leven en zijn voornaamste bezigheid is zichzelf interessant voelen, wat hij omstandig toont in de gesprekken met zijn omgeving. Die gaan meestal nergens over, springen van de hak op de tak en hebben geen functie in het verhaal. Bij Brusselmans moet je bovendien tegen het platvloerse kunnen. Iedereen heeft een periode in zijn of haar leven waarin pis en kak bijzonder geestige en interessante onderwerpen zijn. Ben je net in die periode, dan is Brusselmans een absolute aanrader. Zoniet, dan worstel je je er ook wel door, maar ben je toch blij dat de allerlaatste bladzijde omgeslagen kan worden. Toch kan je het ook wel onderhoudend noemen. In zekere zin geeft Brusselmans ook een beeld van de werkelijkheid, al is het een deprimerend en vaak afstotelijk beeld. John Muts heeft opvallend gedateerde opvattingen over onder meer vrouwen, homo’s en allochtonen, die honderd jaar geleden al voorbijgestreefd waren maar in Gent, een paar decennia geleden, nog welig tierden. Over vandaag, en niet alleen in Gent, moeten we ons ook niet veel illusies maken. Maar of je dit nu als een satire kan lezen is twijfelachtig. Een beeld van klein, bekrompen en achterlijk Vlaanderen, dat zich net zo goed in Reetveerdegem als in Hamme had kunnen afspelen. [Bart Van der Bruggen]
Arjen van Meijgaard
In de inleiding geeft veelschrijver Herman Brusselsmans aan hoe hij er toe gekomen is een biografie over John Muts te schrijven. Daarna wordt het leven van John Muts uit de doeken gedaan, te beginnen bij de ontmoeting van zijn ouders, zijn geboorte en zijn verdere leven. John Muts is schrijver, schilder, beeldhouwer, vrouwenkener, depressieveling en zelfmoordenaar. Met de nodige en typische humor die we kennen van Brusselsmans wordt het leven van John Muts uitgerafeld en beschreven, maar ook de andere pesonages die volledig of zijdelings met het verhaal te maken hebben, krijgen de nodige aandacht en zijn soms kleine biografietjes op zich. De humor zal op sommige lezers als melig en flauw overkomen, Brusselmans-liefhebbers zullen er echter waarschijnlijk weer van smullen. Kende zijn ouder werk vaak nog een dramatische onderlaag en kon de lezer sympathie of begrip opbrengen voor de de gedachtes en daden van de hoofdpersoon, nu lijkt het vooral een grappig bedoeld verhaal zonder enige pretentie van diepgang. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.