The nun II
Michael Chaves
Anna Reid (Auteur), Pieter De Smit (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ambo, cop. 2011 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 928.2 REID |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Ambo, cop. 2011 |
VOLW. : NON FICTIE : 928.2 REID |
15/07/2012
Een half miljoen lijken in meer dan 650 massagraven. Dat is de ruwe schatting van het aantal dodelijke slachtoffers die vielen tijdens de winter van 1942, de eerste winter van het beleg van Leningrad. De overgrote meerderheid crepeerde van de honger. In het grote verhaal van de Tweede Wereldoorlog verdwenen ze als detail in het grote geheel. Ze werden onbelangrijk naast de andere gruwelijke verhalen. Aan het Oostfront zelf gaat de Slag om Stalingrad met alle aandacht lopen. Daarnaast gaf men in het Sovjettijdperk liever niet te veel aandacht aan het debacle in Leningrad. Het laattijdig en onhandig evacueren van de miljoenenstad wordt door Anna Reid een van de grootste missers genoemd. De bureaucratische besluitvorming onder Stalin heeft het aantal slachtoffers nodeloos vergroot. Later werd een sprookje gecreëerd over het heroïsche verzet van de onbaatzuchtige en gedisciplineerde inwoners van Leningrad. Wie hier tegenin ging werd weggezuiverd. Pas sinds de val van het communisme kunnen historici de mythe ontkrachten. Wat volgt, is een huiveringwekkend horrorverhaal. Miljoenen mensen die leefden als geciviliseerde burgers, weliswaar in een Sovjetdictatuur, zagen in enkele maanden tijd hun wereldstad veranderen in de hel. De strijd om er te overleven overstijgt ons denkvermogen.
De grootste verdienste van de historisch geschoolde journaliste Reid is dat ze erin slaagde via primair bronnenmateriaal deze omstandigheden en de bijbehorende overpeinzingen van mensen te reconstrueren en aan de vergetelheid te ontrukken. De verhalen zijn vreselijk, maar de slachtoffers verdienen inderdaad meer aandacht in de geschiedschrijving. Het centrale deel in het vijfdelige boek beschrijft de hongerwinter van 1942, het langzame proces van verhongering aan de hand van zeer concrete verhalen, het gezeul met lijken, de meedogenloze strijd om voedselbonnen. Ja, er werden lijken gegeten, en ook behangerslijm is voedzaam. De verhalen komen van mensen die zich staande wisten te houden en dagboeknotities bijhielden. De auteur wijst op de vernauwing van de emoties en het ontstaan van dierlijke onverschilligheid bij zoveel lijden.
De eerste twee delen beschrijven de aanval op Leningrad met veel aandacht voor de bezwarende omstandigheid van de Sovjetdictatuur, de propaganda die mensen deed besluiten om te blijven en de afwezigheid van iedere voorbereiding op een beleg van de stad. Reid legt een grote verantwoordelijkheid bij de Duitse generaal Halder, die Hitler kon overtuigen om zich op Moskou te concentreren, Leningrad af te grendelen en uit te hongeren. Het vierde deel beschrijft de periode tussen januari 1942 (het keerpunt aan het Oostfront) en januari 1944 (het einde van het beleg). De omstandigheden werden draaglijker. Door de massale sterfte waren minder monden te voeden. De mensen begonnen opnieuw vertrouwen te krijgen. Er werd getuinierd. Het laatste deel gaat dieper in op het ontstaan van de Sovjetmythe en de inspanningen om dit verhaal in stand te kunnen houden.
Leningrad: de tragedie van een belegerde stad 1941-1944 is een boek waar je niet vrolijk van wordt. Maar wel een boek dat moest geschreven worden, opdat we nooit vergeten tot wat wij mensen in staat zijn als we niet waakzaam blijven. [Dirk Passchyn]
Dr. J.L.G. v. Oudheusden
Het 900 dagen durende beleg van Leningrad (1941-1944) is in de Sovjet-geschiedschrijving gemythologiseerd als voorbeeld van heldhaftig standhouden van een moedige en vastberaden bevolking tegenover een horde wrede nazi's die van plan waren de stad weg te vagen. De Amerikaanse Ruslandkenner Anna Reid zet dit beeld opzij voor een realistischer epos, vlot leesbaar, op basis van nieuw geopend archiefmateriaal, dagboeken en getuigenissen. De tragedie van de belegerde stad begon met een al te gebrekkige evacuatiepoging, gevolgd door falend beleid ten aanzien van aanleg en distributie van voedselvoorraden. Volksmilities werden nauwelijks getraind op de vijand afgestuurd, met als gevolg enorme verliezen. Weldra werd het lot van de 2,5 miljoen inwoners getekend door hongersnood, gebrek aan brandstof en geestelijke aftakeling. Om het vege lijf te redden lieten velen hun morele maatstaven los, om zich over te geven aan roof en zelfs kannibalisme. Het beleg kostte driekwart miljoen inwoners het leven, maar de staatsterreur ging onverminderd door. Een afgrijselijk verhaal dat wel een breed publiek kan boeien. Met enkele kaartjes, zwart-witfoto's, eindnoten, literatuuropgave, bronnenoverzicht en register. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.