Plotseling, liefde
Aharon Appelfeld
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Anthos, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 7607 |
Magazijn |
Sijthoff, cop. 1984 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : APPE |
31/12/2011
Al vaker heeft men Aharon Appelfeld geprezen als de Israëlische Kafka om zijn parabelachtig schrijven, beheerste symboliek en veelsuggererende stiltes. De nu bijna tachtigjarige Appelfeld zag als kind zijn moeder voor zijn ogen vermoord worden door de Duitsers en werd met zijn vader naar een kamp gestuurd, waaruit hij kon ontkomen om nadien in de Oekraïense bossen in eenzaameid te overleven. Via de partizanen kon hij op zijn veertiende Tel Aviv bereiken. Zijn levenslot bepaalde zijn werk, dat tot de belangrijkste Holocaustliteratuur hoort. Appelfeld moet het niet hebben van bloedige gruwel, maar verpakt zijn thema in een beheerste fictie die het onzegbare op een onvergetelijke manier stem geeft. Het vaakst zijn zijn helden kinderen of jonge mensen, die met dat onuitsprekelijke geconfronteerd worden. Zo ook hier. Tsili is, hoezeer ook van goede wil, een lijdzaam, hardleers en daarom verwaarloosd Pools-joods kind, dat bij het uitbreken van de oorlog door haar familie achtergelaten wordt om op het huis te passen. Noodgedwongen dient ze evenwel te vluchten en in de bossen een onderkomen te zoeken. Ten slotte leeft ze er met een oudere vluchteling in een kuil. Ze zal zwanger worden en na de spoorloze verdwijning van haar metgezel, als de oorlog voorbij is, meetrekken met de stroom al even radeloze vluchtelingen. Dan belandt ze in Zagreb, vanwaar ze — na een miskraam — een plaats in een boot naar Israël kan bemachtigen. Tsili weet alles te overleven vanuit een soort boerenslimheid — door haar emoties uit te schakelen en te leven in een leegte die haar beschermt tegen de alomtegenwoordige wreedheid. Juist haar zwakheid is haar kracht. De oorlog is in het verhaal een voortdurende dreiging zonder ooit op de voorgrond te treden. Duitsers en Russen worden nauwelijks vernoemd. De afwezigheid van directe conflicten maakt Tsili’s relaas bijna ondraaglijk. De stilte is een treffend element, ook door Tsili’s gemis aan woorden. De behandeling van het Holocaust-thema zonder precieze verwijzing naar personen of plaatsen is Appelfelds waarmerk. Wat hem aanspreekt, is de weerloosheid van de overlevende. Die wordt in dit kleine verhaal over de antiheldin Tsili meesterlijk opgeroepen, in een precieze, glasheldere stijl. Tsili is een meesterwerkje.
[Jos Van Damme]
Redactie
In deze roman volgt Appelfeld een Oost-Europees joods meisje - dom, lelijk, passief - dat door de familie bij de nadering der jodenvervolgers wordt achtergelaten. Tzili gaat al gauw zwerven en, omdat haar uiterlijk niet veel joods heeft en ze voor een dochter van de dorpshoer gehouden wordt, wordt ze mishandeld en verjaagd. In een schuilplaats in het bos treft ze een uit een concentratiekamp ontsnapte man van wie ze zwanger wordt. Als hij haar opeens verlaat, begint opnieuw haar zwerftocht tot ze na veel leed belandt in een groep vluchtelingen die oorlog en misdaad trachten te overleven. De Israëlische auteur wist op 8-jarige leeftijd uit een concentratiekamp te ontkomen, zwierf jaren door de Oekraïne vol angst dat zijn jood-zijn hem fataal zou worden. Vandaar ook zijn rake tekening van landstreek, mensen, motieven en emoties, uiterlijk koel geregistreerd en des te meer beklemmend. Eerste vertaling rechtstreeks uit het Hebreeuws (in 1984 verscheen een vertaling via het Engels, 'Tzili'). Zeer kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.