Utopia
Thomas More
Hans Achterhuis (Redacteur), Jan Sperna Weiland (Redacteur), Sytske Teppema (Redacteur), Jacques de Visscher (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Veen Magazines, 2010 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GODSDIENST : 204 ACHT XXL |
31/12/2011
Deze kloeke boekband bevat een selectie van teksten uit het Kritisch Denkerslexicon, een uitgebreid, losbladig naslagwerk ‘over de grote denkers uit de twintigste en eenentwintigste eeuw’. In de inleiding wordt gesteld dat de 39 denkers die aan bod komen allen ‘iets hadden met religie’. Deze kwalificatie en de titel van de hier gebundelde artikelen kan misschien verkeerde verwachtingen scheppen, want er komen eigenlijk maar weinig hoofdfiguren uit de wijsgerige canon aan bod; behalve Emmanuel Levinas is er alleen Friedrich Nietzsche, meteen de enige radicale godsdienstcriticus uit de rij. Maar dat neemt niet weg dat de lezer boeiende lectuur krijgt aangeboden. Interessante figuren in de marge van de filosofie zijn bijvoorbeeld de mystiek–religieuze Russische denkers en schrijvers Vladimir Solovjov en Nikolaj Berdjajev. Daarnaast worden belangrijke auteurs behandeld die stammen uit het bredere veld van de mens- en cultuurwetenschappen, maar ook van filosofisch belang zijn, zoals James Frazer, Marcel Gauchet, René Girard of William James. Deze laatste was niet alleen een van de wegbereiders van het pragmatisme als filosofische denkrichting, maar legde tevens de basis voor de godsdienstpsychologie met zijn klassieke werk uit 1902, The Varieties of Religious Experience. Emile Durkheim, een van de grondleggers van de sociologie, heeft dan weer de aanzet gegeven voor de godsdienst- en kennissociologie met zijn studie Les formes élémentaires de la vie religieuse uit 1912. In het volle maatschappelijke gewoel bewogen zich Mahatma Gandhi en Martin Luther King als spirituele leiders en politieke activisten. Die geëngageerdheid vanuit een religieuze inspiratie gold ook voor Albert Schweitzer, Dorothee Sölle en Simone Weil. Deze laatste twee maken samen met de tegenwoordig welbekende godsdiensthistorica Karen Armstrong het aantal vrouwen compleet.
De meeste artikelen handelen over katholieke en protestantse theologen. Daaronder zullen de namen van Armand Loisy, Adolf von Harnack, Nathan Söderblom of Leonhard Ragaz wellicht slechts bij weinigen een belletje doen rinkelen. Hans Küng, Karl Rahner, Karl Barth of Edward Schillebeeckx zullen bij de theologisch en filosofisch geïnteresseerde lezer dan weer vermoedelijk wel bekend zijn. Vaak gaat het om theologen die door de eigenzinnige interpretatie van hun geloofstraditie in botsing kwamen met de kerkelijke gezagsstructuren.
De vrij korte hoofdstukken volgen telkens hetzelfde stramien: eerst een korte levensschets, vervolgens een bespreking van het oeuvre, en ten slotte een kritische beoordeling ervan, gekoppeld aan een peiling naar de doorwerking van het gedachtegoed. Hoewel beknopt, geven de opgenomen teksten een precies beeld van hun onderwerp. De bibliografieën na elke tekst zijn heel overzichtelijk, informatief en vermelden wanneer een werk in Nederlandse vertaling is verschenen. Wel spijtig dat de eindredactie in dit mooi uitgegeven naslagwerk toch wat slordigheidjes over het hoofd heeft gezien.
[Hedwig Billiet]
Dr. Taede A. Smedes
In 1985 begon het losbladige 'Kritisch denkerslexicon', dat een overzicht moest bieden van het gedachtegoed van de 225 grootste denkers van de twintigste eeuw. Dit boek bevat 39 artikelen uit dat lexicon. Het gaat om filosofen, theologen, godsdienstwetenschappers, psychologen, sociologen, cultureel antropologen en juristen die iets over godsdienst te melden hadden of er persoonlijk iets mee hadden. Men treft grote namen als James, Nietzsche, Barth, Tillich, Rahner, Levinas, maar ook (bij het grotere publiek) onbekendere denkers als Vladimir Solovjov, Loisy, Suzuki en Berdjajev. De toegankelijk geschreven bijdragen zijn voor het merendeel afkomstig van vooraanstaande deskundigen. De opbouw is chronologisch, waarbij het geboortejaar van de beschreven denker tot uitgangspunt is genomen. De opbouw van ieder artikel: eerst een biografische schets, dan een overzicht van het (hoofd)werk van de denker en vervolgens een korte evaluatie. Ofschoon gefocust op het verleden toch een indrukwekkend panorama, een informatief encyclopedisch handboek dat tot verdieping inspireert. Zonder index.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.