Faust : een en twee
Johann Wolfgang von Goethe
Johann Wolfgang von Goethe (Auteur), Koen Stassijns (Samensteller), Ivo Van Strijtem (Samensteller), Paul Claes (Vertaler), Erik Derycke (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lannoo, 2011 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : POEZIE : GOET |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lannoo, 1998 |
Woord Volwassenen Poezie : GOET |
15/12/2012
‘Wandrers Nachtlied’ (‘Über allen Gipfeln / Ist Ruh’) moet zowat het enige gedicht van Johan Wolfgang von Goethe zijn dat elke poëzieliefhebber kent. Voor de rest is deze Duitse schrijver voornamelijk bekend als romancier (Het lijden van de jonge Werther) en als toneelauteur (Faust). En dat terwijl hij in zijn leven zo’n drieduizend gedichten schreef! Toen Koen Stassijns en Ivo van Strijtem in 1996 op zoek gingen naar bestaande vertalingen, bleken ze tot hun verbazing snel klaar. De poëzie van deze grootste der Duitse schrijvers was slechts karig in het Nederlandse taalgebied gerecipieerd. Het deeltje Goethe in hun onvolprezen reeks 'De mooiste van…' is dan ook baanbrekend. Niet alleen is hier voor het eerst een ruime selectie van Goethes gedichten bijeengebracht, ook vonden ze een batterij topvertalers bereid om met de verzen van de meester aan de slag te gaan: Paul Claes, Erik Derycke, Geert van Istendael, Peter Verstegen en Koen Stassijns zelf. Net zoals eerder met de deeltjes van onder anderen Brecht en Hölderlin wordt ook deze bloemlezing opnieuw uitgebracht in de gerestylede reeks (paperback in plaats van gebonden; natuurfoto op de kaft in plaats van het portret van de dichter). Ter gelegenheid van deze heruitgave werd ook een aantal nieuwe vertalingen toegevoegd.
Zoals de samenstellers zelf aanhalen, is Goethes poëzie vertalen een hachelijke onderneming. Dit is klassieke dichtkunst, wat betekent dat rijm en ritme een grote rol spelen. Omdat ze onmogelijk goed om te zetten zouden zijn, moesten een paar beroemde gedichten sneuvelen. Waarom het geliefde ‘Ginkgo Biloba’ geen onderdak vond in deze bundel is een raadsel. Op het internet circuleren tal van geslaagde vertalingen, dan moet het voor dit clubje vaardige vertalers toch niet onoverkomelijk geweest zijn? Andere gedichten werden niet al te letterlijk vertaald om de vorm te kunnen behouden, iets waar de Nederlandse versie zelden onder lijdt, al leidt het een enkele keer tot verwrongen syntaxis, zoals bijvoorbeeld in dit vers: ‘En verdwenen nu ben jij’. Waar de vertalingen — vooral die van Stassijns — wel onder kreunen, is ritmische onvolkomenheid. In ‘Wandrers Nachtlied’ voegt Goethe in de vierde regel speciaal een doffe e in: ‘Spürest du’, waardoor je een lettergreep meer krijgt dan in ‘Ist Ruh’. Dat lijkt Stassijns niet gezien te hebben. Hij vertaalt ‘merk je’ (evenveel lettergrepen als in ‘is rust’). In ‘Heidenröslein’ voegt hij overal waar er ‘Röslein’ staat — zonder bepaling of lidwoord — telkens wat toe: ‘Röslein auf der Heiden’ wordt dan bijvoorbeeld ‘Een roosje op de heiden’. Niet alleen raakt het ritme daardoor verstoord, bovendien verdwijnt de dubbelzinnigheid dat ‘Roosje’ hier ook een meisjesnaam is.
Al zijn de vertalingen niet allemaal even volmaakt, dit is zonder meer een prachtige uitgave, waarin het genie en de veelzijdigheid van de dichter Goethe duidelijk wordt.
[Carl De Strycker]
Hans Groenewegen.
De samenstellers Ivo van Strijtem en Koen Stassijns vulden met deze bloemlezing in 1997 een lacune in het Nederlands taalgebied. Poëzie van Goethe (1749-1832) werd tot dan nauwelijks vertaald. Zij maakten een representatieve keuze. Sommige belangrijke, maar onvertaalbare gedichten vielen af. Zij maakten gebruik van enkele bestaande vertalingen van Peter Verstegen en Paul Claes. Nieuwe vertalingen werden gemaakt door Geert van Istendael en, het merendeel, door Erik Derycke en samensteler Stassijns. Een korte inleiding schreef Goethekenner Heidy Margrit Müller. Vooral op het vertaalwerk van Derycke en Stassijns is nogal eens wat aan te merken. In rijmdwang gekomen, kiezen ze een minder gelukkige oplossing die soms de betekenis van het gedicht aantast. Ook neigen ze tot een archaïsche woordkeus. De tweetaligheid van de uitgave vergoedt dat euvel.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.