Man op de maan
Arend van Dam
Arend van Dam (Auteur), Wouter Tulp (Illustrator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Leopold, 2011 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : GROTE LETTER DAM |
31/01/2012
‘Waarom staat er een Egyptische piramide middenin het bos bij Zeist? Waarom is het bouwwerk genoemd naar een stadje in Tsjechië? En wat heeft dat allemaal met de Franse tijd te maken?’ Dat zijn de vragen die een kinderboekenschrijver zich stelt als hij op de piramide van Austerlitz staat en in gesprek is geraakt met een paar schoolkinderen. Wat moet hij doen als hij een verhaal wil schrijven over die piramide die niet in Egypte staat, maar midden in Nederland? Een jongen weet het wel: ‘gewoon uw fantasie gebruiken’, maar het meisje vindt dat het een echt gebeurd verhaal moet zijn. De schrijver bedenkt dat hij dan op zoek moet gaan in archieven waar hij misschien een dagboek, een brief of een krant uit die tijd kan vinden. Die tijd wordt in de geschiedenisboeken de Franse Tijd genoemd, de periode 1795-1813. In die korte, onrustige periode evolueerde de Republiek der Verenigde Nederlanden over Bataafse Republiek, Koninkrijk Holland en deel van het Franse keizerrijk tot Koninkrijk der Nederlanden.
In de buurt van Zeist, een dorp ten oosten van Utrecht, is een Frans legerkamp ingericht en de hoogste commandant, generaal Marmont, laat er midden op de hei een piramide oprichten, 35 meter hoog met daarop nog een obelisk van 13 meter. In vier weken kwam het werk tot stand en van meet af aan werd het een geliefd doel voor een uitstapje. Na de overwinning van Napoleon in de slag bij Austerlitz kwam de naam Piramide van Austerlitz in zwang. Rond deze piramide speelt het verhaal zich af met in de hoofdrol de twaalfjarige Geertje, pleegdochter van een marketenter-echtpaar. Geertje tracht met haar gedresseerde honden wat te verdienen. Doordat ze kennismaakt met François, de zoon van een hoge militair, en met Hannis, een boerenjongen uit de omgeving, kan de lezer zich een beeld vormen van het dagelijks leven en de politieke ontwikkelingen in die tijd. François vertelt Geertje over de Franse troepen, er is een hoop gedoe om de zoekgeraakte hoge onderscheiding van zijn vader waar Geertje zijdelings bij betrokken raakt, en er is sprake van een prille verliefdheid. Hannis leert Geertje beter kennen als ze een tijdje bij zijn familie op de boerderij onderdak vindt als ze het bij haar pleegouders niet kan uithouden. Daar merkt ze ook iets van de willekeur waarmee de Franse bezetter optreedt. Geertje is een slimme meid, ze kan lezen en schrijven en is niet te beroerd de handen uit de mouwen te steken, in de stille hoop haar eigen lot te verbeteren. Ze groeit naar meer zelfstandigheid, komt zelfs in de dierentuinstaf van koning Lodewijk Napoleon terecht en vandaar belandt ze bij de Amsterdamse Hortus Botanicus. Het verhaal eindigt als Geertje bij de inhuldiging van Koning Willem I een ontmoeting heeft met François en die gelegenheid te baat neemt diens vader de verloren onderscheiding terug te geven. De gebeurtenissen rond die onderscheiding vormen bijna een verhaal apart in het grote verhaal. Een open einde, want hoe het Geertje verder vergaat, komen we niet te weten. In het slothoofdstuk legt de auteur uit waarom hij daarvoor gekozen heeft.
Het verhaal is sterk verweven met de politieke ontwikkelingen in die periode en die zijn niet altijd even gemakkelijk te volgen. Een kort historisch overzicht had duidelijkheid kunnen verschaffen. Soms komt het verhaal wel erg dicht bij onze eigen tijd, bijvoorbeeld als woorden als 'sorry', 'show', 'privacy' en 'hotemetoten' in de tekst voorkomen. De manier waarop Geertje zo nu en dan reageert, ligt mijns inziens ook veraf van een jong meisje, weeskind, uit het begin van de negentiende eeuw. Wat niet wegneemt dat de lezer een gevarieerd beeld krijgt van wat zich rond die merkwaardige Pyramide van Austerlitz heeft afgespeeld. [Herman Kakebeeke]
Drs. A.W.M. Duijx
Het is 1804 en de 12-jarige Geertje Schmidt reist met haar pleegouders naar een soldatenkamp in de buurt van Zeist. Ongeveer 18.000 soldaten van het Franse leger zullen daar hun kampement opslaan. De soldaten gaan een enorme piramide bouwen als eerbewijs aan Napoleon (bekend geworden als de Pyramide van Austerlitz). Haar pleegouders proberen door van alles aan de soldaten te verkopen in hun levensonderhoud te voorzien. Geertje loopt van haar pleegouders weg en probeert o.a. via François, de zoon van een generaal, die zij ontmoet, een beter bestaan op te bouwen. Historisch kinderboek over tien jaar uit het leven van het pleegkind Geertje. Zij staat centraal in het boek en door haar ogen krijgen we een realistisch beeld van de tijd dat de Fransen Nederland overheersten. Geertje probeert zich te bevrijden van haar onderdrukte positie, en slaagt daar deels in. Het toeval speelt daarbij wel een (te) grote rol, waardoor het verhaal soms enigszins aan geloofwaardigheid inboet. Het verhaal is vlot geschreven en kent een gedegen spanningsopbouw. De kleine illustraties in zwart-wit geven de sfeer van het verhaal erg goed weer. De auteur is bekend om zijn jeugdboeken over historische onderwerpen, waaronder het met een Zilveren Griffel bekroonde 'Lang geleden'*. Vanaf ca. 10 jaar.
Gonda Lesaffer
ua/an/22 j
1804. Vanuit Rotterdam verhuist Geertje Schmidt met haar pleegouders naar de streek rond Zeist. Op de heide bivakkeren 18.000 soldaten van Napoleon. Groepen marketenters proberen daar aan de kost te komen met de verkoop van voedsel en kleding. Het bijdehante Geertje houdt voor de soldaten een hondenshow om wat bij te verdienen. Zo komt ze in contact met François, zoon van de bevelhebber van het Bataafse leger. Intussen werpen de soldaten een piramide op van zand en zoden. Op de top plaatsen ze een obelisk. Deze Marmontberg werd herdoopt tot Pyramide van Austerlitz na de overwinning van Napoleon op de tsaar en de Oostenrijkse keizer. Dit monument uit de Franse periode bevindt zich in de provincie Utrecht tussen Zeist en Woudenberg. Volgens de auteur zit er binnenin een koker met de namen van alle soldaten die meegeholpen hebben met de bouw. Na het incidentrijke verblijf bij het uitgestrekte soldatenkampement vertrekt Geertje met haar familie naar Utrecht. Bedreven als zij is in het africhten van honden krijgt ze een job in de dierentuin van koning Lodewijk, later in de plantentuin van koning Willem. Een avontuurlijk verhaal, met humor verteld, over gewone mensen, die tweehonderd jaar geleden probeerden te overleven. Over sommige personen zijn we goed ingelicht: bijvoorbeeld over François, de vriend van Geertje, die een dagboek bijhield.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.