Een man van weinig woorden : het uitzonderlijke verhaal van Lorenzo Perrone, die het leven van Primo Levi redde in Auschwitz
Carlo Greppi
Carlo Levi (Auteur), Margriet Agricola (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Nieuw Amsterdam, 2011 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : LEVI |
31/12/2000
Cristo si è fermato a Eboli van Carlo Levi is een monument in de Italiaanse literatuur. Het werk, gebaseerd op een waar gebeurd verhaal, verscheen in 1945. Wegens zijn antifascistische activiteiten werd de jood Carlo Levi in 1933 verbannen naar Gagliano, een verarmd en achtergelaten dorpje in Lucanië. Hij bracht er een jaar door.
De tegenstelling tussen het rijke Italiaanse noorden en de arme Mezzogiorno is genoegzaam bekend. De auteur, geboren en getogen in Turijn, dokter van vorming en afkomstig uit de bourgeoisie, moest zich noodgedwongen aanpassen aan de levensomstandigheden van het zuiden. Toch klikte het tussen Levi en de inwoners van Gagliano. Levi zag echter wel in dat hij afstand moest doen van alles wat zijn kleinburgerlijke opvoeding hem had geleerd om zich te kunnen integreren in een maatschappij die beheerst wordt door bijgeloof, onwetendheid, onderdrukking en onbegrip. Lucania behoort immers niet tot het Italië van de 20ste eeuw. Onderwijs, geneeskunde, industrie, zelfs het christendom in de echte zin van het woord zijn er niet doorgedrongen. "Wij zijn geen christenen," zeggen zij, "Christus kwam niet verder dan Eboli." Met 'christenen' bedoelen zij 'mensen'. Uit hun mond is het wellicht niets anders dan de verwoording van een troosteloos minderwaardigheidscomplex. Zij nemen niet deel aan de Geschiedenis (de echte geschiedenis, die van revoluties, van de 20ste eeuw), ze overleven alleen maar. Niemand kwam ooit naar Lucania tenzij om te veroveren en te plunderen. De solidariteit, de gelatenheid, het gemeenschappelijk ondergaan creëert wel een natuurlijke band binnen deze primitieve boerengemeenschap. Deze passieve broederlijkheid, dit gezamenlijk lijden, deze gelaten en geduldige saamhorigheid vormen samen de fundamentele band tussen de leden van een boerengemeenschap. Zij hebben geen politiek bewustzijn en kunnen dat ook niet hebben, omdat zij in alle betekenissen van het woord heidenen zijn, en geen burgers. De inwoners van Gagliano zijn onderverdeeld in twee categorieën: de boeren, cafoni, en de heren, galantuomini, de grootgrondbezitters en de bourgeoisie.
De boeren zoeken de steun van Levi, omdat zij in hem een magiër zien (hij beheerst de moderne geneeskunde), een beschermer, een gids, een soort godheid. Zo wordt wie oorspronkelijk een staatsvijand was, de vriend van allen, de dorpsgeneesheer. Deze ruwe mensen zijn immers wezens die hulp nodig hebben. Hij oefent zijn activiteiten gratis uit. Maar ook de machthebbers zoeken zijn aanwezigheid. De verschillende clans die de bezittende klasse uitmaken, proberen alle hem aan hun kant te krijgen. Zij nodigen hem dan ook graag uit bij zich thuis en proberen hem in hun machtsstrijd en dorpsintriges te betrekken.
Met liefde en tederheid beschrijft de auteur het dagelijkse leven in het dorp, schildert ons portretten, van de 'heks' Giulia, zijn huishoudster, van de priester don Trajella, die in een vroeger leven een seminarieprofessor was en nu voortdurend gepest wordt door de fascistische burgemeester don Luigi.
Het verhaal heeft weinig aan actualiteitswaarde ingeboet. Het wil de lezer bewustmaken van de zuiderse realiteit, van de onderdrukking van de boeren, van de latifondia, het grootgrondbezit. Ook vandaag kun je nog zien hoe fatalistisch de filosofie van het 'morgen' is: morgen zien we wel, morgen wordt alles beter. Wie Zuid-Italië wat kent, beseft dat er weinig is veranderd. Carlo Levi heeft met zijn roman het ontstaan van het neorealisme in de Italiaanse literatuur en cinema beïnvloed. [Bernard Huyvaert]
Redactie
Autobiografische roman waarin de auteur, arts en schilder (1902-1975) na zijn aankomst als politieke (antifascistische) balling in 1935 in een bergdorp in Zuid-Italië met allerlei sleutelfiguren in aanraking komt, van de burgemeester via de advocaat tot de priester. Zij belichamen de christelijke officiële wereld, de staat. In zijn dubbelrol van arts en schilder maakt hij later kennis met een andere wereld, die van de boeren die hun eigen weg gaan en liefst helemaal niets met de officiële godsdienst en staat te maken willen hebben. Door zich in de animistische boerenwereld te verdiepen vervreemdt Levi steeds verder van zijn eigen Noord-Italiaanse cultuur. Telkens wanneer hij de boeren als arts wil helpen wordt hij tegengewerkt door staatsdienaren. Hij ervaart zo aan den lijve de fricties tussen de twee naast elkaar bestaande beschavingen. Levi beschrijft in het boek prachtig hoe hij door zijn isolement los komt van de tijd, van alle dingen, van elke doelgerichtheid. Hij ervaart hierbij een geluksgevoel en kan uiteindelijk dan ook maar moeilijk van het dorpsleven scheiden, als zijn ballingschap opgeheven wordt. Succesvol verfilmd door Francesco Rosi in 1979 met Gian Maria Volonte, die soms meer de magie van Levi oproept dan deze vertaling. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.