Woorden uit de Koran voor iedereen
Lamya Kaddor (Samensteller), Rabeya Müller (Samensteller)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Kwintessens, cop. 2011 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GODSDIENST : 217.2 KADO |
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Kwintessens, cop. 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 217.2 KADO |
Besprekingen
31/12/2011
Christelijke ouders beschikken al eeuwenlang over kinderbijbels waarmee ze de Bijbelse verhalen aan hun kinderen door kunnen geven. Dit fenomeen kent niet echt een islamitische pendant: moslimkinderen leren delen van de Koran uit het hoofd die ze voor het gebed nodig hebben en krijgen les in de geloofsleer en met name in de geschiedenissen van de profeten. Op de Nederlandse boekenmarkt zijn sinds twee decennia wel veel informatieve boeken over de islam verschenen. Daarnaast zijn er islamitische uitgeverijen ontstaan die profetenverhalen en verhalenbundels met wijze lessen uitgeven, alsook informatieve boeken over het gebed bijvoorbeeld.
Een eerste islamitische, Nederlandstalige versie van een kinderbijbel zou je Wij vertellen je het mooiste verhaal van Farouk Achour kunnen noemen (Bulaaq, 2004). Geleid door het thema ‘wonder’ (zoals in ‘verwonderen’, ‘bewonderen’ en ‘wonderbaarlijk’) koos Achour voor zes verhalen, waaronder vier over profeten. De verhalen ontstonden door de betreffende Koranverzen — die door de Koran verspreid staan — aan elkaar te smeden door verbindende zinnen. Achour koos de vorm van een raamvertelling. Elk verhaal wordt door een betovergrootvader (één die kan ‘betoveren’ dus) verteld aan zijn achterachterachterkleindochter. Elke keer is een vraag van haar hiervoor de aanleiding. Zo vraagt ze, als het heel hard regent, wat er gebeurt als de regen niet meer stopt, waarna het verhaal over Noeh (Noach) wordt verteld. Vanwege de illustraties is het de vraag of alle moslimouders blij zijn met dit boek; veel moslims huldigen immers de opvatting dat afbeeldingen van levende wezens niet zijn toegestaan, ook al wordt voor educatieve doeleinden doorgaans een uitzondering gemaakt.
Woorden uit de Koran voor iedereen kiest voor een andere aanpak: het boek is verdeeld in twaalf thema’s. Het gaat dan over God, de schepping, medemensen, profeten, Mohammed, Ibrahim (Abraham), Yusuf (Jozef), Musa (Mozes), Isa (Jezus), vrouwen als voorbeeld, hoe we God kunnen dienen, en paradijs en hel. Elk thema is weer verdeeld in kopjes voor verschillende aspecten. De tekst bestaat uit Koranverzen, die uit de hele Koran zijn geselecteerd en hier achter elkaar zijn gezet, mét bronvermelding. Op de linkerpagina staan de verzen steeds in het Arabisch afgedrukt. Deze aanpak betekent dus dat niet de hele Koran is vertaald. Aan het eind van elk hoofdstuk staan steeds een paar pagina’s met een toelichting bij wat we hebben gelezen. Achterin het boek zijn een woordenlijst en een index met de geciteerde Koranverzen per hoofdstuk opgenomen.
Wat is er zo bijzonder aan deze uitgave? Ten eerste dat Stella van de Wetering, docent Arabisch en islamitische pedagogiek, de Koranverzen niet zonder meer uit het Duits, maar opnieuw uit het Arabisch heeft vertaald. Hierbij heeft ze — zo schrijft ze in het voorwoord — ervoor gekozen om ‘de betekenis zo eenvoudig mogelijk te verwoorden en tegelijk zo dicht mogelijk bij de eigen betekenis in het Arabisch te blijven’. Dat dit een gigantische klus moet zijn geweest, kan elke lezer zelf wel bedenken. En ook dat je hiermee allerlei reacties kan oproepen; er bestaan namelijk al zo’n drie veelgebruikte vertalingen in het Nederlands (die van Leemhuis, Kramers en Siregar). Om dan maar meteen een vergelijking te maken, staan hieronder drie vertalingen van een en hetzelfde vers (73:1-5):
‘O jij in kleren gehulde! Blijf op een klein gedeelte na de hele nacht op — de helft of iets minder of iets meer — en draag de Koran achtereenvolgens voor. Wij zullen jou zwaarwegende woorden opleggen’. (Leemhuis)
‘O jij omhulde. Sta op in de nacht om de shalât te verrichten, met uitzondering van een kort gedeelte (van de nacht). De helft ervan of iets minder dan dat. Of maak het iets langer en draag de Koran voor, nauwkeurig. Voorwaar, Wij zullen zware Woorden tot jou neerzenden’. (Siregar)
‘Jij die je hebt ingewikkeld! Sta ’s nachts een tijd lang op. De halve nacht of iets minder dan dat. Of maak het iets langer — en zeg de Koran duidelijk en aandachtig op. Wij zullen je namelijk een belangrijk Woord opdragen’. (Van de Wetering)
Het verschil in woordkeus is duidelijk. Het ‘zo eenvoudig mogelijk’ verwoorden van de betekenis betekent in dit geval dat de lezer niet blijft haken bij archaïsche woorden of uitdrukkingen. Het betekent níet dat de bovenliggende betekenis meteen altijd helder is. De uitleg aan het eind van elk hoofdstuk vangt dat goed op, ook als het gaat om moeilijkere thema’s als paradijs en hel, of de relatie met andere godsdiensten.
Er zullen allicht vragen opkomen die niet meteen beantwoord zullen worden in het boek zelf. Moslimkinderen of -jongeren, moslimouders, docenten levensbeschouwing en andere geïnteresseerden zijn echter wel zeer geholpen met de thematisch gerangschikte verzen als startpunt voor het opdoen van kennis, gesprekken over de tekst en voor verder onderzoek.
Wat ook bijzonder is, is dat de samenstelsters erin geslaagd zijn om de Koranteksten zodanig te selecteren en achter elkaar te zetten, dat je als lezer bijna het idee krijgt dat het zo hoort en niet anders: de teksten sluiten als het ware naadloos op elkaar aan. De regelmatige herhaling van zinnen of gedachten is een aspect dat kenmerkend is voor de Koran als geheel. Bijzonder is ook het feit dat er een apart hoofdstuk is gewijd aan voorbeeldige vrouwen, namelijk Maryam (de moeder van Jezus), Asya (de vrouw van de farao) en Balqis (koningen van Saba).
De aanpassingen aan de hedendaagse en wat jongere lezer zorgen er gelukkig voor dat het intrigerende, mysterieuze, wonderlijke karakter van de Koranteksten niet verloren gaat. De vormgeving draagt hier ook zeker toe bij: een stevig boek, een sierlijk lettertype, een rand om elke bladzijde met bloemenpatroon. Dit alles geeft het boek het cachet van een bijzonder, waardevol boek, dat je zowel met respect als plezier vasthoudt en leest.
[Karen Ghonem-Woets]
Prof.dr. A. Wessels
In dit verzorgd uitgegeven boek (met enkele kleurenfoto's) worden Koranteksten gepresenteerd: aan de ene zijde de Arabische tekst en op de tegenoverliggende pagina de vertaling. Belangrijke thema's passeren de revue: God en de schepping van hemel en aarde als ook de mens. Profeten en boodschappers in het algemeen en dan in het bijzonder Mohammed, Abraham en Jozef. Mozes was een profeet die met God sprak; Jezus was een mens, geen God. Interessant zijn de vrouwen die ter sprake komen zoals de koningin van Scheba (Balqis) die koning Salomo in Jeruzalem bezocht en Maria de moeder van Jezus die als voorbeelden gelden. Een hoofdstuk gaat over hoe wij God kunnen dienen en wat de grondzuilen van de islam zijn geworden. Het laatste stuk gaat over een leven na de dood. Elk hoofdstuk wordt afgesloten met een korte toelichting. Er is een verklarende woordenlijst toegevoegd, alsmede een index van Koranplaatsen. Als kennismaking met de Koran is dit boek, bedoeld voor een breder publiek, zeker geschikt.
Woorden uit de Koran voor iedereen
Annie Beullens
ua/an/22 j
In een voorwoord zegt de vertaalster dat veel moslims en niet-moslims graag de Koran willen lezen en begrijpen maar dat de Nederlandse vertalingen vaak te veel onbekende en te ouderwetse woorden gebruiken die te ver afstaan van de dagelijkse omgangstaal. Deze uitgave zegt daaraan willen verhelpen. Twee Duitse islampedagogen stelden de tekst samen. In deze vertaling zijn verzen uit de verschillende soera's per onderwerp samengezet. De Koranverzen staan aan de linkerkant van een dubbele pagina in het Arabisch en aan de andere kant staat de Nederlandse vertaling. Met een sterretje wordt aangeduid waar de tekst in beide talen staat. De vertaalster zegt te hopen dat lezers door dit boek geïnteresseerd raken in de woorden van de Koran.
Ik deed mijn best maar de vertaling is in alles behalve vloeiend Nederlands, vaak klinkt het archaïsch. Waar ik het ook moeilijk mee had, was de belerende toon. Ik koos een verhaal dat ik uit de bijbel kende nl. Jozef in Egypte. Het verhaal gaat met grote sprongen en bezit niet de vertelkracht die ik wel in de bijbel vind. Het boek biedt geen doorlopend verhaal dat komt misschien doordat de verzen uit verschillende soera's (hoofdstukken) komen.
De God zoals hij in deze versie getekend wordt, is een bestraffende dreigende God. De goddelijke natuur van Jezus (Isa) wordt uitdrukkelijk ontkend (wat hun goed recht is), hij is een boodschapper. Ook de kruisiging wordt ontkend: En omdat ze zeggen: Wij hebben de Messias, Isa, de zoon van Maryam, de boodschapper van God dood gemaakt, maar zij hebben hem niet gedood, en ook niet aan het kruis gehangen, dat dachten ze alleen maar. (p. 159)
Er volgt ook vaak een les na een verhaal of een uiteenzetting: p. 176 na een opsomming van vrouwen (Maryam, Balqis, Asya) die zich tegen de gangbare meningen of de tijdgeest durven verzetten: Zij hebben gezien dat alleen God de enige echte bestuurder kan zijn. Door hun wijze optreden waarover zij goed hebben nagedacht, zijn deze vrouwen een voorbeeld voor alle mensen.
Met de belerende toon en het opgeheven vingertje heb ik het moeilijk. Het doet me nog het meest denken aan de toon destijds in de Mechelse catchismus. Daar was het zo mogelijk nog erger, alles wat mocht en niet mocht werd in vraag en antwoord gezet. Gelukkig liggen die tijden al lang achter ons.
Voor wie is het boek dan misschien interessant? Voor moskeeonderricht? In lessen over de islam?
Eén positief punt is de mooie uitgave. Het boek oogt aantrekkelijk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.