Het goddelijke brein : het evolutionaire nut van religie
Lionel Tiger (Auteur), Michael McGuire (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lannoo, 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 209 TIGE |
Besprekingen
31/12/2011
Voor sommigen onder ons is religie een bron van leed en kwaad, terwijl ze voor anderen voor hoop en verlossing staat. Feit is dat religie niemand onbewogen laat en zelfs tot scherpe stellingnames leidt. Rabiate atheïsten, onder wie Richard Dawkins, spreken zelfs zonder meer van collectieve waanzin en bestempelen religie als een kwalijk en onbedoeld neveneffect van evolutie.
Dat het religieuze denken een evolutionaire basis heeft, daarvan zijn ook Lionel Tiger en Michael McGuire, respectievelijk antropoloog en neuropsychiater, overtuigd. Voor hen is het echter niet zozeer een onbedoeld gevolg van een evolutionaire overlevingsstrategie, maar zit het zonder meer in onze hersenen ingeplant. Hiermee willen de auteurs niet zeggen dat de mens automatisch gelovig is omdat hij tot een bepaalde visie neigt, alleen dat religieus denken een antwoord biedt op bepaalde problemen waarmee de mens geconfronteerd wordt. En die problemen, zo blijkt, hangen steevast samen met stress en de pogingen om die te minderen.
Voor McGuire en Tiger is stress de ‘boosdoener’ die ervoor zorgt dat zoveel mensen gelovig zijn. Uiteraard is het allemaal wat complexer dan dat en zijn er tal van andere factoren die een rol spelen bij het creëren van een religieuze overtuiging en het daarbijhorende wereldbeeld, maar het is wel degelijk de manier waarop het brein zichzelf tracht ‘te kalmeren’ die aan de basis ligt van zoveel religieuze uitingen. Het mag een vreemd standpunt zijn, maar de auteurs zijn overtuigd van hun denkpiste en nemen voldoende tijd en ruimte om die te onderbouwen.
Na eerst uitvoerig te hebben stil gestaan bij de manier waarop religie werkt en een rol speelt in het dagelijkse leven (onder meer bij seksualiteit), nemen McGuire en Tiger de biologische kant van het verhaal onder de loep. Hierbij wordt geregeld verwezen naar onderzoek bij dieren (in het bijzonder meerkatten en chimpansees) en wordt uitgelegd hoe de verschillende bevindingen ook opgeld doen voor de mens. Uiteraard blijft de link tussen stressreductie en religieus denken een hypothese, maar McGuire en Tiger weten hun casus alvast beter te onderbouwen dan Dawkins.
Een belangrijk voordeel dat Het goddelijke brein: het evolutionaire nut van religie heeft op andere boeken die over het waarom van geloven gaan, is dat het zich niet tegen geloven op zich kant. Het beschrijft en tracht te verklaren zonder daarbij een (morele) stellingname in te nemen. McGuire en Tiger zijn misschien niet de rasschrijvers die onder meer Dawkins is, maar wanneer het op genuanceerd en onderbouwd denken aankomt, moet de bekende bioloog in hen alvast wel zijn meerderen erkennen.
[Jurgen Boel]
Redactie Vlabin-VBC
De Amerikaanse antropoloog Lionel Tiger en neuropsychiater Michael McGuire zijn ervan overtuigd dat het religieuze denken een evolutionaire basis heeft: volgens hen zit religie in onze hersenen geplant. Hiermee willen de auteurs niet zeggen dat de mens automatisch gelovig is, maar wel dat religieus denken een antwoord biedt op problemen waarmee de mens wordt geconfronteerd. En die problemen hangen steevast samen met stress en de pogingen om die te verminderen. Voor McGuire en Tiger is stress de 'boosdoener' die ervoor zorgt dat zoveel mensen gelovig zijn. Het mag een vreemd standpunt lijken, maar de auteurs zijn overtuigd van de juistheid van hun gedachtegang en onderbouwen die ook. Na eerst uitvoerig stil gestaan te hebben bij hoe religie werkt en een rol speelt in het dagelijkse leven, nemen ze de biologische kant van het verhaal onder de loep. Dit boek beschrijft en tracht te verklaren zonder daarbij een (morele) stelling in te nemen. McGuire en Tiger zijn misschien geen rasschrijvers maar ze werken wel genuanceerd en onderbouwd. Achteraan volgt een uitgebreide lijst met geraadpleegde literatuur.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.