Wakend over God : gedichten
Joost Zwagerman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 7399 |
31/12/2011
In een boekenlandschap waarin het begrip ‘literaire thriller’ vooral verwijst naar de commerciële opwaardering van doorgaans ontstellend slecht geschreven onzin, heeft Joost Zwagermans korte roman Duel alvast de verdienste duidelijk te maken wat een literaire thriller wél hoort te zijn: een ingenieus opgebouwd en spannend verhaal dat in een overtuigende literaire vorm en stijl is gegoten. Maar daarmee is niet alles gezegd over deze roman, die het boekenweekgeschenk van 2010 was.
De plot draait rond museumdirecteur Jelmer Verhooff, die op een dag vaststelt dat een jonge kunstenares die als conceptueel werk kopieën vervaardigt van bestaande meesterwerken aan de haal is met een Rothko uit zijn depot en haar eigen kopie in de plaats heeft gedeponeerd. Verhooff confronteert de kunstenares en besluit op eigen kracht achter het doek aan te gaan. En daar wringt het schoentje. Als een miljoenenwerk uit een groot museum verdwijnt, ongeacht de motieven, dan schakelt men de autoriteiten in. Als een personage dat niet doet, moet je als auteur heel sterk uit de hoek komen om voor je lezers ook aannemelijk te maken dat hij niet de voor de hand liggende handelwijze kiest.
Zwagerman slaagt daar niet in. Hierdoor slaat zijn roman plots om in een plotconstructie die, hoewel ingenieus bedacht, doet denken aan het soort Hollywoodvehikel waarin personages bijna opzettelijk hun eigen onheil bewerkstelligen door alles te doen behalve wat op dat moment raadzaam, zinvol of gewoon verstandig is. Hierdoor wordt de spanningsboog voor de lezer halverwege gebroken, waardoor de interesse afzwakt en de thriller vervalt tot een stijloefening waarvan sommige plotwendingen zich van verre aankondigen. Zwagerman werkt zichzelf ook in enkele detailkwesties tegen. Zo hebben alle beroemde Nederlandse musea in dit boek een andere naam gekregen en wordt filosoof Arthur C. Danto opgevoerd als Bernard Shorto. Dergelijke doorzichtige naamswijzigingen komen nooit de geloofwaardigheid van een roman ten goede. Het komt ook een beetje pretentieus over, vooral omdat kunstenaars als Rothko wel gewoon bij naam worden genoemd.
Anderzijds is het wel interessant om Zwagermans terloopse reflecties over en kritische bedenkingen bij de hedendaagse kunst te lezen. Zijn onbehagen over het conceptuele sluit bijvoorbeeld aan bij inzichten die Gerrit Komrij op papier zette in zijn recente essaybundel Kunst wonderen. Meest fascinerend is nog wel om deze passages te lezen in het licht van Zwagermans eigen nieuwe bundel kunstkritische essays, Alles is gekleurd (zie p. 390). Waar de essays in dat werk doorgaans vrij kleurloos en tam waren, zijn de kritische reflecties in deze roman veel levendiger en puntiger. Het is dan ook jammer dat Duel halverwege stilvalt en in formules vervalt, waardoor de sowieso al weinig waarschijnlijke plot nog veel nadrukkelijker een gezochte constructie wordt, waarin de vlotte vertelstijl niet kan verdoezelen dat de plot van de pot is gerukt.
[Christophe Van Eecke]
Jos Radstake
Heruitgave van het enthousiast ontvangen boekenweekgeschenk van 2010 (oplage 958.000 exemplaren). Jelmer Verhooff, tijdelijk directeur van het Hollands Museum (waarin we het Stedelijk Museum mogen lezen), heeft als antikraakwacht zijn intrek genomen in dit museum. Als afscheidstentoonstelling (Duel) zijn kunstenaars uitgenodigd om zich te meten met modern-klassieke werken. Zo ook Emma Duiker, die een precieze kopie maakt van Untitled No.18 van Mark Rothko. Een verwisseling vindt plaats die Jelmer te weten komt, waarna een spannende zoektocht volgt naar de echte Rothko, die onbeschermd op een school in Slovenië hangt (waarde: zo’n 30 miljoen euro). Kritiek is er op de heersende kunstpraktijk, discussie over authenticiteit, overwegingen over installatiekunst. De uiteindelijke ontmaskering van Verhooff, omdat hij de kunstenares in bescherming heeft genomen, dreigt. Een onderhoudend verhaal, vlot verteld, dat vragen oproept over de rol van kunst in de samenleving. Verzorgd uitgegeven; mooi stofomslag. Normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.