Terug naar Negri Pan Erkoms
Rudy Kousbroek
Rudy Kousbroek (Auteur), Marja Roscam Abbing (Samensteller), Wout Woltz (Samensteller), Hans Ree (Inleider)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Augustus, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KOUS |
31/12/2011
Het meisjeseiland is een uitgebreide keuze — ruim 600 bladzijden — uit het essayistische werk van de vorig jaar overleden Rudy Kousbroek, met af en toe een gedicht ertussendoor. Daarmee is alvast een euvel van deze publicatie aangeduid. De flap meldt: ‘Zijn mooiste werk verzameld’, maar ik meen dat voor die claim net iets te weinig verzen opgenomen zijn. Kousbroek staat in de literatuurgeschiedenis uiteraard te boek als essayist, polemist, francofiel en Nederlander die geboren is in Indonesië — allemaal aspecten die ruimschoots aan bod komen in het boek — maar is toch ook en vooral een van de Vijftigers. Jammer dat dit facet van zijn schrijverschap onderbelicht blijft.
Er is geopteerd voor een thematische structuur: de samenstellers hebben twaalf thema’s in Kousbroeks werk onderscheiden en daaronder de naar hun mening sterkste teksten of fragmenten samengebracht. Dat is voor een auteur wiens interesses op zo diverse gebieden lagen — van wiskunde over auto’s tot literatuur, muziek en filosofie — een erg gelukkige keuze, want zo tekenen zich de obsessies af, maar zie je ook samenhangen tussen vroegere en latere teksten. De vraag is echter of de samenstellers in hun ijver om de grote diversiteit aan onderwerpen waarover Kousbroek schreef te benadrukken soms niet te ver zijn gegaan en artificiële categorieën hebben ingevoerd. Zo is het tweede deel van het boek gewijd aan katten, waarover Kousbroek trouwens zijn meest invoelende essays schreef, en krijgen we in hoofdstuk acht stukken over andere dieren. Het vreemde is dat hier teksten die Kousbroek zelf bij elkaar bracht in De aaibaarheidsfactor, weer uit elkaar gehaald zijn. Iets soortgelijks doet zich voor met hoofdstukken zeven (‘Over het Oost-Indisch kampsyndroom’) en twaalf, dat herinneringen aan Indonesië bevat. Oké, in het ene zijn voornamelijk kritische teksten opgenomen, het andere bevat dan weer persoonlijke herinneringen, maar Kousbroeks kritiek op dit terrein is steeds gebaseerd op en komt altijd voort uit persoonlijke belevenissen, dus waarom die hier scheiden? Aan Frankrijk is dan weer geen apart hoofdstuk gewijd. De slechtste keuze van de editeurs was evenwel om Hans Ree, schaaklegende en columnist, een inleidend essay te laten schrijven dat behalve nietszeggend ook nog eens slecht geschreven is — wat een verschil met de stilist Kousbroek zelf! Kousbroek komt in Het meisjeseiland naar voren in al zijn gedaanten: scherpzinnig observator, genadeloos criticaster (het essay over Heidegger is hilarisch, maar ook ‘Het Mössbauer-effect’, waarin hij Vasalis’ beroemde gedicht ‘Tijd’ onderuithaalt op basis van een redeneerfout), dierenvriend, liefhebber van mooie meisjes, filosoof, verhalenverteller (de jeugdherinneringen behoren tot de aangrijpendste stukken van het boek), criticus van alle religies, maar ook als brompot en reactionair. Het meisjeseiland kan terecht een onmisbare keuze uit Kousbroeks mooiste essays worden genoemd — een bundeltje met de beste gedichten moet dan maar volgen.
[Carl De Strycker]
Drs. P. van der Haar
Deze ‘draagbare Kousbroek’ bundelt het werk van de in 2010 overleden schrijver en essayist op twaalf hoofdlijnen, die de waaier aan thema’s waarover Kousbroek publiceerde, willen ordenen: over melancholie en oude foto’s (titel!), over katten, techniek (auto’s), over filosofie, (zijn afkeer van) religie, over vrouwen, seks en erotiek, over zijn geboorteland Nederlands-Indië en zoveel meer. Kousbroek was decennialang redacteur van het Cultureel Supplement van NRC Handelsblad en bron van felle polemieken (op goede gronden hier niet gebundeld). In 1975 kreeg Kousbroek de P.C. Hooft-prijs voor beschouwend proza. In 1994 ontving hij het eredoctoraat in de wijsbegeerte van de Rijksuniversiteit Groningen als ‘meest prominente vertegenwoordiger van de essayistische traditie in Nederland vanaf de jaren zeventig’. Deze kloeke bundel is perfect verzorgd, ruim voorzien van sfeerbepalende zwartwit-foto’s, de nodige registers, een verantwoording en een lijst boekpublicaties. Als geheel een zeer geslaagd eerbetoon aan een romantische rationalist. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.