De onderdaan
Heinrich Mann
Margreet Den Buurman (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Aspekt, 2010 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OVER LITERATUUR-SCHRIJVERS : DUIT 851.6 MANN |
31/12/2011
Wat is eigenlijk de noodzaak van nóg een biografie over zo’n beetje de grootste Duitse schrijver van de twintigste eeuw? Het is precies deze vraag, die de auteur zich stelt. Ze wijst erop dat Thomas Mann — door zijn naasten ‘Tovenaar’ genoemd — in eerdere biografieën wel erg onaanraakbaar werd gemaakt. Het is dan ook haar opzet om de Tovenaar terug te brengen tot normale proporties. Moet daarbij het werk van de auteur of zijn persoonlijk leven het vertrekpunt zijn? Den Buurman gaat het vooral om de auteur én zijn werk, omdat Mann hierdoor het meest recht zou worden gedaan.
Er wordt uitvoerig ingegaan op de haat-liefderelatie die Thomas Mann met zijn oudere broer Heinrich onderhield, de schrijver van bekende romans als Der Untertan en Professor Unrat. Het was de flamboyante en sociaal geëngageerde schrijver versus de altijd ingetogen en bedachtzame Thomas Mann. Dit komt al tot uiting bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog: Heinrich wijst de expansiedrang van Keizer Wilhelm II rigoureus af terwijl Thomas vooral de ondergang van de traditionele orde vreest. Ook zijn geschipper onder het naziregime in de jaren dertig komt uitgebreid aan bod. Thomas Mann, die de redelijkheid verkoos boven de barbaarsheid van het naziregime, wilde zo lang mogelijk boven de partijen blijven staan, zelfs nadat hem in 1936 zijn eredoctoraat aan de universiteit van Bonn was ontnomen vanwege al te kritische uitlatingen over Wagner. Den Buurman weet aannemelijk te maken dat Thomas Mann geen laffe opportunist was, maar tot op het laatst een haast naïef geloof in de overwinning van de redelijkheid behield. Het was uiteindelijk zijn oudste dochter Erika, die hem een ultimatum stelde en zo een stellingname tegen de nazi’s afdwong.
Ook op de relatie met zijn kinderen wordt ingegaan, zij het iets minder uitvoerig, omdat hierover volgens de auteur al veelal uit eerste hand is bericht. Speciale aandacht gaat uit naar de oudste zoon Klaus, schrijver van de bekende roman Mefisto, met wie Thomas eenzelfde soort relatie had als met Heinrich, en die er zijn leven lang onder leed dat hij in de schaduw van zijn beroemde vader stond. Ook gaat Den Buurman in op Thomas Manns homoseksuele escapades, maar ze benadrukt dat ze overwegend platonisch waren en dat hij de mannenliefde voornamelijk voor zijn boeken bewaarde. Zijn vrouw Katia was immers zijn steun en toeverlaat. Volgens Den Buurman moet ze er wel vanaf hebben geweten, maar ook was ze er zich terdege van bewust dat zij de belangrijkste vrouw in zijn leven was.
Ondanks haar voornemen zoomt de auteur in deze biografie toch hoofdzakelijk in op de persoon van de schrijver en wat minder op zijn werk. Het werk dient hoofdzakelijk als illustratie voor de familie-achtergronden (Buddenbrooks), of Manns homoseksuele gevoelens (Der Tod in Venedig). Wel toont Den Buurman aan hoezeer schrijver en werk met elkaar verweven waren. En ook al komt ze niet echt met nieuwe feiten op de proppen, haar biografie is een goed leesbare en liefdevolle kroniek van een veelbewogen schrijversleven. [Jolies Heij]
E. de Jager
Na een uitgebreide inleiding wordt in 7 hoofdstukken, elk onderverdeeld in paragrafen, het leven van de grote Duitse schrijver Thomas Mann (1875-1955) beschreven. Nauwgezet gaat de schrijfster in op de invloed van het milieu waaruit Mann stamde, alsook op het Duitsland uit die tijd en het door Hitler noodzakelijke afscheid van Europa. Ze legt duidelijke verbanden tussen de tijdsgeest en de werken van Mann (’Het Duitsland van de Buddenbrooks’). Een stamboom, uitgebreid personenregister en chronologie van Thomas Mann ronden het geheel af. Prettige bladspiegel met verschillende zwart-witfoto’s. De schrijfster (1953) studeerde Nederlands en Literatuurwetenschappen. Ze werkte ondermeer als publiciste en was voorzitter van de Stichting literair engagement. Als vertaler Duits specialiseert ze zich vooral in non-fictie. Ze heeft verschillende boeken op haar naam staan. Haar monografie over de Rote Armee Fraktion (2009) werd goed ontvangen. De enige biografie van Mann in het Nederlands. Leesbaar en informatief, al is het taalgebruik wel eens omslachtig en zijn de zinnen soms aan de lange kant.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.