Iets : 21 liefdesgedichten
Mark Insingel
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Poëziecentrum, 2010 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12441 |
00/00/0000
Mark Insingel is de jongste jaren alleszins aan een (bescheiden) revival toe. De experimentele schrijver van de tweede helft van de jaren zestig heeft niets van zijn drang naar vernieuwing verloren, en al evenmin is zijn literaire dynamisme aangetast. Integendeel, net zoals Kouwenaar en Vroman wordt ook de poëzie van Insingel met de jaren steeds beter. Dat blijkt duidelijk uit de bundels die Insingel de jongste tijd publiceerde bij het Gentse Poëziecentrum. Zopas verscheen Lang leven (2010), en bij die gelegenheid werden de eerdere bundels Iets (2007) en Niets (2005) samen heruitgegeven in een band.
Alleen al die heruitgave is tekenend voor de literatuuropvatting die Insingel erop nahoudt. Allereerst is de oorspronkelijke ondertitel van de bundels, waarin sprake was van 'liefdesgedichten' achterwege gebleven. Tegelijk is nu een foto op de kaft geplaatst van een verlaten, sterk geometrisch gebouw. Beide wijzingen onderstrepen hoe de dichter ver van elke anekdotische, laat staan emotionele lectuur tracht te blijven. In plaats daarvan hanteert Insingel een sterk constructivistische visie, die literatuur ziet als een complex bouwwerk van taalelementen. De gedichten zijn bijzonder doordacht, opgebouwd met een grote structurele regelmaat, met veel herhalingen. Vaak bestaat het hele vers zelfs uit de herhaling en de variatie van een beperkt aantal woorden; de verschillende combinaties daarvan creëren dan evenveel betekenisverbanden. Daardoor krijgt het vers een bezwerende toon, maar ook een visuele inslag; de dichter wordt trouwens vaak in verband gebracht met de concreet-visuele poëzie. De gedichten vertrekken allemaal van een gesprekssituatie, waarbij een ik zijn liefde uitspreekt. Wat echter vaak tot sentimentele uitspraken aanleiding geeft, is hier bewust onderkoeld gehouden, herleid tot de pure essentie. Daarenboven wordt het absolute van de liefdesverklaring ook gedeeltelijk geproblematiseerd door het sterke besef van de eindigheid. Dat wordt zelfs versterkt doordat de twee bundels in omgekeerde chronologische volgorde zijn opgenomen. Hierdoor opent het boek met een vers dat, nog voor de geliefde, de dood ten tonele voert: 'Alleen het doodgaan vind ik echt, / dan houdt het op, het is beslecht. / Al wat voorafgaat is de schijn / om anders dan de dood te zijn.' Ook in de liefdesverzen is vaak sprake van een 'lijken', van een 'wachten'..., karakteriseringen die bij nader toezien wijzen op een omcirkelende beweging. De ultieme verklaring van liefde blijft daardoor in feite buiten het bereik van ieder vers, en bij uitbreiding van de taal en de menselijke relatie. Het resultaat van dat alles zijn intrigerende taalexperimenten, maar tegelijk ook diepgaande analyses van de liefde die mensen drijft. Insingel is op zijn beste momenten een waardige opvolger van de liefdeslyriek van Gorter, en zo een kwalificatie wil wel wat zeggen.
De nieuwe bundel mag dan wel de titel Lang leven hebben meegekregen, bij nader toezien staat hier het besef van de eigen dood centraal. Dat besef wordt echter op een bijzonder lucide, zelfs ronduit louterende manier geanalyseerd. Het ouder worden wordt geassocieerd met uiteenlopende vormen van verandering: verstening, verschraling,schrappen, vertrekken. Die beelden zijn suggestief, maar tegelijk laten ze het thema van het sterven ook open, onbeslist en meerduidig. Het is in die zin ook geen toeval hoe vaak hier (net zoals in de liefdesgedichten, overigens) ontkenningen worden aangewend: het 'niets' en het 'niet' vormen de keerzijde van het bestaan, en in die zin fungeren ze ook als de ultieme bevestiging daarvan. Na de Eros in Insingels vorige bundels domineert nu de Thanatos, maar die doodsgedachte is in feite onlosmakelijk met de liefde voor de ander en voor het leven verbonden. Ook nu weer resulteert dat in een haast perfect gemaakte, maar tegelijk ook ongemeen indringende lyriek. Insingel heeft met zijn recente werk een hoogtepunt in zijn oeuvre heeft neergezet. [Dirk De Geest]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.