Leda
Jan Lauwers
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Van Halewyck, 2009 |
Woord Toneel : LAUW |
31/12/2011
In zijn 'Taalunie Toneellezing', gehouden te Antwerpen op 30 november 2009, prees Jan Lauwers de samenwerking en de collectiviteit als een van de boeiendste aspecten van het medium theater. Daarop stelde hij echter de vraag: 'Hoe komt het dan dat in de officiële theatergezelschappen er nooit schrijvers in vaste dienst zijn, laat staan schrijvers die de boel leiden? Een schrijver krijgt hoogstens eens een opdracht, wordt daar een beetje voor betaald en dient vervolgens te hopen op wat auteursrechten. Bovendien: een theatermaker die zijn eigen teksten schrijft blijft een theatermaker die zijn eigen teksten schrijft en wordt bijna nooit aanzien als een... schrijver.'
Lauwers is oprichter, regisseur, bezieler en schrijver van de theatergroep Needcompany (het vroegere Epigonentheater), die sinds zijn oprichting in 1986 de internationale successen aan elkaar rijgt en voorstellingen in diverse talen speelt. Met zijn achtergrond als beeldend kunstenaar heeft Lauwers een specifieke theatervorm gecreëerd, waarbij het toneelspel (acteren, dans, performance, vertelkunst) en visuele kunsten (film, video, decor) met elkaar worden verweven.
De hoofdmoot van de bundel Kebang bestaat uit de teksten van twee trilogieën. Voor de trilogie 'Het Lied van de Slang' (Leda, Nog eens Leda en De twee gesofisticeerde Papoea's) nam hij de mythe van Leda en de Zwaan ? de beschrijving van een liefdesdaad ? als concreet uitgangspunt voor een exploratie van 'seks, geweld en dood als de heilige drievuldigheid'. In zijn trilogie over de menselijkheid, 'Een niet altijd vrolijk gezicht' (De kamer van Isabella, De Lobstershop en Het hertenhuis), lopen fictie en werkelijkheid door elkaar. De aanleiding voor De kamer van Isabella (2004) was het feit dat Lauwers in de nalatenschap van zijn vader een verzameling van duizenden archeologische en etnologische voorwerpen aantrof. Hij transponeerde dit gegeven naar het fictieve personage van Isabella, waarbij acteurs en performers proberen het verhaal van Isabella te doorgronden. De Lobstershop vertrekt van een anekdote waarin een kelner struikelt en er een hete kreeft op het witte pak van een restaurantbezoeker terechtkomt. De aanleiding voor Het hertenhuis is de dood van een oorlogsjournalist in Kosovo, de broer van een van de danseressen van de Needcompany. Hier schrijft Lauwers een ontroerend, sprookjesachtig verhaal over liefde en eenzaamheid, over doden en overlevenden. Behalve de twee grote trilogieën, zijn er ook nog andere teksten opgenomen die Lauwers tussen 1995 en 2007 als monoloog of verhaal schreef voor leden van zijn theatergroep. Enkele tekeningen en typografische elementen zorgen bij dat alles zowel voor afwisseling als verrijking.
Dood en geweld, liefde en erotiek zijn constante thema's in het werk van Jan Lauwers. Daarnaast roept hij vele vragen op over de werkelijkheid en hoe we die waarnemen of ervaren, over het functioneren van en de onderlinge relatie tussen taal en beeld, en over de verhouding tussen waarheid en leugen, realiteit en fictie. Verder is er zijn kritische houding (weliswaar met een flinke dosis humor en ironie) tegenover het medium theater en de menselijke samenleving in het algemeen. Lauwers heeft bovendien opvallende kwaliteiten als verteller, en slaagt erin om schijnbaar toevallige anekdotes een bredere, universele achtergrond te geven. Dat alles maakt hem een boeiende schrijver, die van zijn boeiende teksten ook nog eens boeiend theater maakt. [Toon Brouwers]
Martin Mooij
Teksten, voordrachten en toneelwerk van de Vlaming Jan Lauwers (1957, centrale figuur van de Needcompany, een podiumkunsten collectief in Brussel) die zich er vooral voor lenen gesproken, beluisterd en voorgedragen te worden. Ze zijn veelal experimenteel van karakter en hebben vooral met menselijke situaties van onze tijd van doen. Het lezen ervan wordt soms bemoeilijkt, omdat men dan de daarbij horende stemmen mist. Niettemin blijven ze boeiend als monologen, en ook als verhaal. De uitvoering van het boek speelt hierbij eveneens een rol. Zo wordt er vaak gebruik gemaakt van kapitale letters, van illustraties door de teksten heen. De verhoudingen van mens en tijd zijn hierbij zeer van belang. Of de auteur in zekere zin een navolger van Paul van Ostaijen is, zal nog moet blijken. In ieder geval wil hij iets met taal en beeld doen en is er bij hem een grote betrokkenheid bij het tijdsgebeuren. Vooral voor lezers, die zich door het experimentele aangesproken voelen en er gebeurtenissen in herkennen, waarover zijn elders hebben gehoord of gelezen. Zij moeten er echter wel de tijd voor nemen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.