Molotovs toverlantaarn : een reis door de Russische geschiedenis
Rachel Polonsky (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Nieuw Amsterdam, cop. 2010 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : RUSLAND 943 |
Besprekingen
00/00/0000
Dit boek dankt zijn internationale bekendheid aan een academisch schandaal. In een venijnige anonieme recensie herkende Rachel Polonsky de hand van Orlando Figes, wiens Natasha's dance ze scherp had bekritiseerd. De gevierde Ruslandhistoricus reageerde op deze ontmaskering aanvankelijk door het auteurschap te ontkennen en met een proces te dreigen, daarna door zijn arme echtgenote de schuld op zich te laten nemen, om uiteindelijk te bekennen, met als excuus dat zijn onderzoek over de Stalinterreur hem een depressie had bezorgd. Bij nader inzien heeft Figes Polonsky een dienst bewezen, want dankzij hem zijn de verkoopscijfers van haar boek de hoogte ingeschoten. Dat betekent echter niet dat de door de hype gecreëerde verwachtingen ten volle worden ingelost.
Polonsky trok naar Rusland om er onderzoek te verrichten naar oriëntalisme in de Russische poëzie, maar kwam terug met een academisch geurende, maar niettemin vulgariserende Russische cultuurgeschiedenis. Haar vertrekpunt en rode draad is origineel: de persoonlijke bibliotheek van Molotov, waar ze tijdens haar verblijf in Moskou toegang toe had. Eerder dan als sadist of opportunist, openbaart Molotov, een van de organisatoren van de Stalinterreur, zich in zijn boekaantekeningen als een theorieminnende idealist, die de gave bezat om weg te dromen bij de creaties van schrijvers wier executie hij zelf beval. Het is moeilijk om nog meer conclusies over Molotov te trekken, aangezien de boekencollectie slechts een deel van zijn eigenlijke bibliotheek bevat en het niet zeker is of hij alles gelezen heeft. Daar is het Polonsky ook niet om te doen. Liever grijpt ze Molotovs boeken aan om de lezer mee te voeren op een ongepamperde, persoonlijke reis door de Russische geschiedenis.
Molotovs toverlantaarn is een chaotisch haakwerk van indrukken van ontmoetingen, reflecties en uitgediepte achtergrondinformatie. Russische schrijvers, kunstenaars, staatslieden en plaatsen spelen bij dat alles de hoofdrol. Voor wie niet wil verzuipen in de hoeveelheid namen, is een basiskennis Russische cultuur geen overbodige luxe. Met veel eruditie worden feiten samengebracht, tegen het licht gehouden en geïnterpreteerd. Hoewel het verleden de nadruk krijgt, wordt het heden niet angstvallig buiten schot gehouden. Zo blijkt Polonsky mans genoeg om stelling in te nemen tegen Poetin. Bovendien onderscheidt ze zich van andere Ruslandvaarders door niet in de val van de romantische mystificatie te trappen. In plaats van het bekende discours te ontspinnen, neemt ze het patriottistische gezwans over de Russische eigenheid van een Dostojevski op de korrel. Behalve aan de bekende coryfeeën, over wie zelfs de specialist nieuwe zaken te weten komt, wordt ruime aandacht besteed aan onbekende Russen die toevallig het pad van de auteur kruisen. Daarbij toont ze zich een stilerend observator: indien de uitbaatster van een bar witte naaldhakken draagt, dan wordt deze informatie de lezer niet onthouden. Wat Polonsky wat beter begrepen mocht hebben, is dat lezen over iemand die geniet van een Russische treinreis net zoiets is als toezien hoe iemand met smaak een pirog (Russisch pasteitje) opeet: aan de eigenlijke sensatie neem je niet deel. [Pieter Boulogne]
Louis Smit
Dit boek gaat over de geschiedenis van de Sovjet-Unie. De schrijfster is onafhankelijk onderzoekster op het gebied van cultuurgeschiedenis en politiek. Zij woont in Cambridge en publiceert in tijdschriften als The Spectator en New Statesman. Zij kreeg toegang tot het voormalige appartement in Moskou van Stalins rechterhand Vjatsjeslav Molotov (1890-1986), bekend van het niet-aanvalsverdrag met nazi-Duitsland uit 1939. Aan de hand van Molotovs bibliotheek reist de lezer langs gebeurtenissen en door Russische landschappen. Daarbij komt hij ook dichters en schrijvers tegen die Molotov zelf naar het werkkamp stuurde. Voor de een is dit lijvige boek verwarrend door de niet-chronologisch vertelde gebeurtenissen, voor de ander leidt de cocktail van politiek en poëzie juist tot een bedwelmende roes. Het boek is vooral geschikt voor wie al kennis van de Sovjet-Unie heeft en de feiten in hun context kan plaatsen. Daarom is het minder toegankelijk dan (bijvoorbeeld) de boeken en televisieprogramma's van de Nederlandse journalist Jelle Brandt Corstius over Rusland en de voormalige Sovjetrepublieken. Met een uitgebreid bronnenoverzicht en een register.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.