Het vloekhout : roman
Johan De Boose
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff/Manteau, 2010 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : BOOS |
Magazijn |
Meulenhoff/Manteau, 2010 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 12434 |
Paul Demets
il/pr/28 a
In Geheimen van Grzimek neemt Johan de Boose (°1962) ons mee op een existentiële reis. Die reislust is hem ingegeven door zijn vader: 'In vaders stenen woonde de wereld./ Al het steen was de blauwdruk van een ster.' Met de vreemde naam op het omslag van een van zijn boeken creëerde zijn vader een geheim, dat, ook wanneer je de bundel uit hebt, mooi onopgelost blijft: 'De stenenatlas was getekend: Grzimek-/ de verzamelnaam van mij buiten mij/ en van hem buiten hem.' Het lyrische ik maakt de verre reizen die zijn vader niet meer kan maken, omdat hij er niet meer is. En aan zijn bejaarde moeder probeert de dichter uit te leggen waar hij zich bevindt: 'Op de tippen van het Witte Oosten,/ het Randland/ en het land van de Brandende Akkers.' Schoonheid en verwoesting komen in deze bundel naast elkaar voor. Mij fascineert hoe Johan de Boose, als een echte grensganger, daartussen zijn persoonlijke weg zoekt.
ua/an/14 j
Johan de Boose is een ontvankelijke en alerte reiziger. In de bundel Geheimen van Grzimek test hij de taal en de poëzie uit als vervoermiddel voor zijn reislust. En hij geraakt ermee weg. Hij neemt de lezer mee van Vladivostok tot Oostende over New York en Sint-Petersburg. Vooral in Oost-Europa blijken het landschap en de steden de dichter te inspireren tot mooie impressionistische gedichten.
De dichter reist niet alleen, maar laat zich leiden door een gids: Grzimek, dierentuindirecteur en schrijver van natuurencyclopedieën. Deze gids heeft de dichter leren observeren: kijken en luisteren naar wat er is en wat er ooit was. Deze gedichten beschrijven op een scherpzinnige en tegelijk poëtische manier de veelvoudige werkelijkheid, niet enkel over de landsgrenzen heen, maar ook 'dwars door alle kalklagen van tijd' heen. Deze poëzie is geworteld in de Europese geschiedenis en cultuur, maar loopt daar niet mee te koop. Intellectueel, ja, maar ook mild, nieuwsgierig, rijk, melancholisch, boeiend. Poëzie om te herlezen. (vdb)
00/00/0000
Johan de Boose geniet vooral bekendheid als Oost-Europareiziger, met enkele opgemerkte essays. Een paar jaar geleden werd zijn reportageboek De grensganger trouwens nog bekroond met de Henriette Roland Holstprijs. Veel minder geweten is dat De Boose naast die journalistieke activiteiten ook actief is als dichter. De zopas verschenen bundel Geheimen van Grzimek biedt alvast een boeiende kennismaking met dat poëtische segment. De openingsreeks, 'Het eerste geheim', bevat meteen de sleutel tot de titel. Grzimek is een bioloog die instond voor een bijzonder populaire meerdelige natuurencyclopedie. De reeks werd eertijds op massale schaal verkocht in ons taalgebied, en ook de vader van de ik-persoon gebruikte de boeken vaak om gesteenten en dieren toe te lichten aan zijn zoon. Op die manier vormt deze herinnering tegelijk een verklaring waarom de dichter nog steeds tracht de werkelijkheid te begrijpen en te doorgronden; de mineralen van Grzimek blijven hem, als bouwstenen van de aarde, mateloos fascineren. Die poging om te begrijpen beheerst alle gedichten uit deze bundel. In de eerste plaats portretteert De Boose op aangrijpende wijze zijn ouders en verderop ook de geliefde. Hun gedrag wordt geobserveerd, maar tegelijk ook poëtisch getransformeerd tot een suite van rituelen en voor buitenstaanders onbegrijpelijke handelingen. Het grootste deel van de hier bijeengebrachte verzen is echter gebaseerd op reisindrukken (niet verwonderlijk voor wie het werk van De Boose van dichtbij heeft gevolgd). Ook hier domineert de spanning tussen herkennen en niet-verstaan. De dichter dient zich aan als een buitenstaander, die op een soort van antropologische manier het vreemde bestudeert. Kilte en dood zijn daarbij nooit ver weg. Er is nauwelijks sprake van een romantisering van het andere, integendeel. De Boose schraapt het bijkomstige als het ware van het landschap, waardoor het zijn contouren laat zien: enerzijds de aarde en de elementen, anderzijds de geschiedenis die zich op de ruimte heeft afgespeeld. Dat streven resulteert hier in krachtige, afgemeten verzen. Aan het eind van de bundel probeert de dichter, als 'Laatste geheim', uit zijn relaas een soort van programma te distilleren. Hoewel de ik zich bewust is van de dreiging, kiest hij toch voor de menselijke ontmoeting. Meteen is dit meer epische sluitstuk een voortreffelijke synthese van een intrigerende bundel. Met Geheimen van Grzimek heeft Johan de Boose zonder twijfel zijn beste dichtbundel tot hiertoe afgeleverd. [Dirk De Geest]
Els van Geene
De naam "Grzimek" zag De Boose (1962) in zijn vaders boekenkast staan en hij verbond deze als kind met iets mythisch, iets groters dan hemzelf. Zijn vader leerde hem 'landschappen" lezen en tijdens zijn reizen later ervaart de dichter de nietigheid van de mens in natuur en geschiedenis. De binding met de geliefde moeder raakt losser door haar dementie, waardoor zij een oud, verkommerd meisje wordt. In de Balkanlanden, die hij vaak bezoekt, is de grond rood gekleurd van de miljoenen oorlogsslachtoffers. Met de Westerse cultuur en moraal kom je hier niet ver. Toch wijst hij de bewoners van St.-Petersburg op haar roemrucht verleden, zodat ze kunnen geloven in een nieuw soort Ithaca. De Boose promoveerde in de Slavische talen, schreef reisboeken en is redacteur van de Poëziekrant. De Boose is meer een meditatief dan een expressief dichter. Het eeuwige menselijk tekort bezorgt hem een gevoel van ontheemding, maar doodt de hoop niet.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.