Junkieverdriet
Jotie T'Hooft
Jotie T'Hooft (Auteur), Marie Lesy (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff/Manteau, 2010 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : POEZIE : T'HOO |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff/Manteau, 2010 |
VOLWASSENEN : POEZIE : THOO |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Meulenhoff/Manteau, 2010 |
VOLWASSENEN : POEZIE : HOOF |
00/00/0000
Deze editie van het verzameld werk van Jotie T'Hooft is fundamenteel een dubbelzinnige uitgave. Aan de ene kant is er het voorwoord van de samenstelster, waarin onophoudelijk wordt gewezen op de noodzaak om leven en werk van de auteur los van elkaar te zien. In tegenstelling tot de gangbare publicaties, waarin de biografische lotgevallen van Jotie T'Hooft tot in den treure en vaak op een wijze die naar schandaaljournalistiek ruikt worden blootgelegd, is hier geopteerd voor een afstandelijke aanpak, waarin het literaire oeuvre van T'Hooft op zich wordt gepresenteerd. Aan de andere kant ken ik echter geen enkel boek waarin die auteur zo prominent figureert: elke mogelijkheid om bij de onderdelen een foto van de dichter in te lassen is benut: op de binnenbladzijde prijkt al een typische neerslachtige foto van de jonge dichter (in het paars nog wel), en verder in de uitgave wordt dat procedé nog enkele malen herhaald. Het boek baadt daarenboven in een sfeer die doet denken aan underground en horror (zie cover). Kortom: hier wordt niet enkel literatuur verkocht, maar ook Jotie T'Hooft.
Verbazingwekkend kan men die nauwe vervlechting van leven en werk overigens niet noemen. Rond Jotie T'Hooft heeft altijd al een waas van mysterie gehangen. De dichter debuteerde in 1975, op negentienjarige leeftijd, met Schreeuwlandschap. Dat alleen al was een unicum in de Vlaamse literatuur. Daarna volgden in snel tempo Junkieverdriet (1976), De laatste gedichten en Poezebeest. De laatste twee bundels verschenen in 1978, na de dood van de auteur, die in 1977 overleed na een overdosis. Meteen werd hij een cultauteur bij uitstek, iets wat door zijn uitgever stevig werd uitgebuit. Algauw verschenen zijn Verzamelde gedichten, samengesteld op een bijzonder onhandige manier; naast de bekende poëzie bood de tekstbezorger een keuze aan uit de niet-gepubliceerde verzen, maar hij voegde eraan toe dat die waar nodig waren gecorrigeerd (en herschreven?). Wat later volgde het Verzameld proza. Daarmee was het schandaalsucces van de jonge Vlaamse Rimbaud echter niet voorbij. Integendeel, bloemlezingen uit zijn werk beleefden herdruk na herdruk, en ook de essays over zijn biografie en zijn werk schoten als paddenstoelen uit de grond.
Voor een deel hoopt deze nieuwe uitgave dat succes te evenaren. Toch is er ditmaal gezorgd voor een voortreffelijke leeseditie, die grotendeels beantwoordt aan de eisen van de moderne teksteditie. In het boek zijn zowel de gedichten als de prozateksten opgenomen, zowel het werk dat gedrukt werd als het werk dat enkel in typoscript is overgeleverd. Het resultaat is een veel vollediger, maar daardoor ook aanmerkelijk complexer beeld van een intrigerende auteur. Het werk zelf is chronologisch geordend. Dat stelt de lezer in staat om uitmuntend het leerproces van T'Hooft als schrijver op de voet te volgen (al heeft die werkwijze wel het nadeel dat het nogal wat zoeken vergt om de 'originele' overbekende bundels terug te vinden). Hij leerde het vak ? en ook dat maken deze verzamelde gedichten duidelijk ? vooral door het imiteren van voorbeelden. De invloed van Andreus, Snoek en vooral Claus valt op vrijwel elke bladzijde af te lezen. Het lijkt erop dat de debutant niet enkel formules en tal van beelden, maar zelfs concrete motieven ontleende aan het werk van andere dichters. De invloeden daarvan zijn ook in het gepubliceerde werk makkelijk te achterhalen, maar een ding is zeker: T'Hooft wist blijkbaar zelf best welke gedichten publiceerbaar waren en welke nog niet. De kladteksten halen zelden of nooit het niveau van de 'echte' dichter,
zoals wij die kenden uit zijn verschenen werk.
Wat deze overvloed aan manuscripten echter ook duidelijk demonstreert, is dat er in feite nauwelijks sprake is van evolutie. De evolutie van een experimentele naar een klassieke, haast clichématige dichter die veel recensenten in zijn werk hebben onderkend, blijkt gebaseerd op een beperkte kennis van de poëzieproductie. Bij nader toezien zijn beide gezichten, het experimentele beeld en de klassieke zegging, doorlopend aanwezig. T'Hooft probeerde duidelijk een eigen weg te vinden, en daarbij schuwde hij geenszins clichés en nogal banale mededelingen. Een groot dichter was hij alleszins niet, wel iemand die misschien tot een groot dichter had kunnen uitgroeien.
Dat voor sommigen harde kwaliteitsoordeel geldt in nog veel sterkere mate voor het proza dat hier wordt verzameld. Sommige verhalen waren eerder al gebundeld, maar voor deze lijvige editie zijn nog tal van teksten bij elkaar gebracht. Het gaat daarbij om erg heterogeen materiaal: fictionele verhalen, maar ook journalistieke bijdragen en korte kritieken over muziek of literatuur. Een groot deel van dat materiaal is in feite literair minderwaardig, hooguit interessant vanuit documentair oogpunt. De prozaschrijver T'Hooft staat onmiskenbaar op een beduidend lager niveau dan de dichter.
Wie zich deze duizend bladzijden aankoopt voor de literaire meerwaarde van T'Hoofts oeuvre, zal dus bedrogen uitkomen. Literair-historisch is dit een belangrijke uitgave omdat ze het stof van T'Hoofts teksten haalt en tal van legendes (die van de geniale schrijver) onderuithaalt. Literair gesproken is deze editie echter hoogst dubbelzinnig. Ze mag dan wel de undergroundauteur eens te meer (en in nog grotere mate dan voorheen) voor het voetlicht brengen, bij de meeste lezers zal de waardering voor de 'geniale' Jotie T'Hooft wellicht eerder afnemen dan toenemen. Een uitgave als deze kan bijgevolg enkel verschijnen in het geval van een auteur met cultallures. [Dirk De Geest]
Albert Hagenaars
Jotie T'Hooft (ºOudenaarde) leefde kort, van 1956 tot 1977, maar er verschenen meer boeken van en over hem dan van menige bejaarde collega. Op zich interessant, ware het niet dat de meeste boeken elkaar overlappen en er, kwalijker, op grote schaal onrijp werk in werd opgenomen. Nu is het Verzameld Werk voorhanden met 1) een chronologisch verloop per jaar van de meeste producten vanaf 1969 inclusief de gepubliceerde boeken, 2) ongedateerde poëzie, 3) varianten en 4) ongedateerd proza en non-fictie. Zonder twijfel was T'Hooft een groot talent met een grote toekomst, maar het is pijnlijk nu zoveel onbekend zwak materiaal onder ogen te krijgen dat dit beeld aantast, omdat de gemiddelde kwaliteit naar beneden wordt getrokken. De argumenten waarmee de bezorger zich indekt, o.a. verwijzend naar uiteenlopende fouten die hersteld zijn, doen daar niks of te weinig aan af. Dit boek is het meest geschikt voor onderzoekers en de schare ware fans, die overwegend uit jongeren zal bestaan. Wie de Verzamelde Gedichten en het Verzameld Proza heeft of alleen de separate bundels, mist weinig.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.