Verhalen voor het sterven gaan
Marc Cosyns
Marc Cosyns (Auteur), Julien Vandevelde (Fotograaf)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Vrijdag, 2009 |
418.7 COSY : ROUW |
00/00/0000
Paul Vanden Berghe is directeur van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen en schetst in het eerste voorwoord de evolutie van de palliatieve zorg gedurende de voorbije 15 jaar. Palliatieve zorg is niet langer uitsluitend voorbehouden voor terminale patiënten maar wordt de laatste jaren ook als comfortzorg erkend voor patiënten met een mogelijk levensbedreigende aandoening. Daardoor is de palliatieve zorg nog meer dan voorheen emancipatorisch te noemen. Stilaan ontstaat ook een nieuwe eensgezindheid tussen euthanasie en palliatieve zorg die allesbehalve elkaars tegenpolen zijn. Van eensgezindheid is echter weinig te merken in het tweede voorwoord van de hand van Léon Favyts, voorzitter van het Recht op Waardig Sterven. Hij trekt meteen van leer tegen de Kerk en de katholieke ziekenhuizen, maar nuanceert dit later gelukkig wel enigszins.
De inleiding geeft het kader waarbinnen Bevroren beeld tot stand kwam: "een documentair project over afscheid, sterven, dood en rouw, over levensproblemen en levenseinde." (p.16) Het boek is geen neerslag van dit project, maar bundelt drie oorspronkelijke verhalen over stervensbegeleiding. Via de bijgevoegde DVD worden de documentaires van het project in dit literaire zorgverhaal geïntegreerd. Het boek bevat functionele foto's over het levenseinde vroeger en nu, met als echte hoofdrolspelers de patiënten, hun naasten en de zorgverleners. De foto's van vroeger zijn in zwart-wit en met korte, eerder poëtische teksten becommentarieerd. De hedendaagse foto's zijn in kleur en werden genomen vanuit een andere opvatting over wat fotografie moet zijn. Ze geven een hand, een gerimpeld gezicht of een detail van een rusthuiskamer weer en spreken voor zich.
De verhalen zijn de getuigenissen van patiënten en hun naasten die in gespreksvorm zijn neergeschreven. Het meest opvallende gemeenschappelijke element in al die verhalen is de oneindige zorg en aandacht waarmee Dr. Cosyns de patiënten omringt. In een van de verhalen wordt kort de geschiedenis van de Gentse en Brusselse Vrijmetselarij geschetst en de bijdrage van de loge aan de oprichting van de VUB, de abortuskwestie en andere ethische vraagstukken. Niet om dit even in de verf te zetten, wel omdat dit behoort tot de achtergrond van een van de patiënten. De verhalen worden afgewisseld met fragmenten uit spreekbeurten die Dr. Cosyns heeft gegeven. Vragen uit de zaal geven aanleiding tot het uiteenzetten van de (toekomst)visie op palliatieve zorg en euthanasie en op het juridisch-theoretische kader dat hier rond hangt. In het boek vindt de lezer ook een neerslag van het gesprek met vier oud-medewerkers van het ondertussen verdwenen rusthuis Lousbergs waar de zwart-wit foto's van dit boek in 1972 gemaakt werden.
De DVD bevat getuigenissen van bejaarden in hun laatste levensfase. Daarin komen niet alleen de bejaarden zelf aan het woord, maar ook de verzorgers, de artsen en de medewerkers van de palliatieve zorg. Hier springt 'de getuigenis van een sterke vrouw' in het oog. Ze is levensmoe en voelt zich eenzaam, en consequent kiest ze er dan ook voor niet meer behandeld te worden maar via pijnbestrijding een natuurlijk dood te sterven, "uit te doven zoals ijs dat smelt", zoals ze het zelf uitdrukt. De kijker hoort en ziet gesprekken tussen een arts en zijn patiënten omtrent hun vraag over levensbeëindiging en welke wettelijke omkadering hiervoor nodig is. Ook gesprekken met nabestaanden kunnen beluisterd en bekeken worden. De DVD bevat ook nog een audio-opname: 'In Paradisum', een vijfdelig zangstuk dat gecomponeerd werd in het kader van de tentoonstelling 'Bevroren Beeld'. Deze bevat sfeerbeelden, sfeermuziek en poëtische teksten rond lijden, sterven en leven na de dood.
Boek en DVD samen vormen een erg waardevol geheel dat een zeer genuanceerd -- en dus geen mediatiek -- beeld ophangt van de problematiek van euthanasie en palliatieve zorg. [Hilde Debacker]
Redactie Vlabin-VBC
In dit boek vertelt de Vlaamse arts Cosyns, een autoriteit op het vlak van stervensbegeleiding en euthanasie, over de laatste maanden van drie van zijn patiënten. Die verhalen worden geconfronteerd met sobere zwart-witfoto's. Daarnaast bevat het boek een dvd met filmopnamen die Vandevelde maakte in een bejaardentehuis. De uitgave sluit aan bij een gelijknamige tentoonstelling die Cosyns en fotograaf en cineast Vandevelde begin 2009 organiseerden. Na twee voorwoorden volgt een algemene inleiding, waarin de auteur o.m. kritiek levert op de euthanasiewetgeving. Daarna volgen de verhalen van de bejaarden Yvonne, Rachel en broeder Roger, die worden gekleurd door allerlei bedenkingen van de schrijver. Verder schetst de auteur een beeld van het leven in het Lousbergsgesticht, een rusthuis in Gent, en behandelt hij tussen de hoofdstukken door enkele 'vragen uit de zaal' (over de dood, aanvaarding etc.). Een mooi uitgegeven, meeslepend en empathisch boek, dat een doorleefde blik biedt op het stervensproces en de pallatieve hulpverlening. Hardcover met dik, glanzend papier.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.