De kern van de zaak
Graham Greene
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2009 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 1366 |
31/12/2009
Als iemand dit leest, ben ik er niet meer." Zo begint Désanne van Brederodes roman Door mijn schuld. Aan het woord is Gunnar de Wit, en het onderwerp van zijn "nagelaten bekentenis" is de moord die hij pleegde op zijn beste vriend Evert Oldenheuvel. Het boek is dan ook, zoals hij zelf zegt, geen whodunit maar een "I-did-it".
De Wit werkt voor Nordic Light Interiors, een zaak die dure Scandinavische meubelen verkoopt. Wanneer de nochtans erg welgestelde Oldenheuvel met een plannetje voor de dag komt om via gesjoemel een exclusieve set voor een prikje te kopen, voelt De Wit zich gebruikt en vermoordt hij zijn vriend in een woedeaanval ? later in het boek zal hij in een zelfanalytisch fragment ook nog een meer symbolische verklaring voor de moord geven.
De Wit wordt gearresteerd en op basis van een aantal indiciën tot een jarenlange celstraf veroordeeld. Zelf blijft hij hardnekkig ontkennen, vooral omdat hij het erg zou vinden voor zijn kinderen als die op school verder zouden moeten als kinderen van een moordenaar. Een groot deel van de publieke opinie blijkt hem te geloven, en wanneer hij na zijn vrijlating de moord aan zijn vrouw bekent, hecht ook zij geen geloof aan zijn woorden. Zijn boek fungeert als een soort catharsis en aan de in de eerste paragraaf gedane belofte "dit boek mag pas verschijnen als ik er niet meer ben" zal hij zich (via een omweg) uiteindelijk niet houden.
Aan het centrale thema van de moord worden een aantal met elkaar verwante onderwerpen gekoppeld: de politiek die een rechtszaak recupereert om er garen bij te spinnen, latent racisme, politieke correctheid en literatuur geïnspireerd door dubieuze motieven. Voor dit laatste tekent Constant Verwoerd, een auteur die in de vergetelheid dreigt te raken en zich daarom met een J'accuse-achtig pamflet weer in de belangstelling wurmt. Er zitten overigens nog meer en soms grappige verwijzingen naar de Nederlandse literaire scène in de roman.
Door mijn schuld is ook een bildungs- en familieroman. Gunnar de Wit groeit op in een intellectueel, opvoedkundig progressief modelgezin. Zijn vader is professor scandinavistiek en het hele gezin koestert een bijzondere belangstelling voor Zweden in het algemeen en Strindberg in het bijzonder. De De Wits, poneert Gunnar, begrepen "de heftige, soms zelfs ongeloofwaardige sentimenten en acties van romanpersonages" beter dan "de vele malen minder spectaculaire roerselen van hun kinderen, hun broers, hun zus, hun buren."
Gunnar is de jongste van vijf kinderen en verklaart de keuzes die hij in zijn jeugd gemaakt heeft door te verwijzen naar Jan Romeins "wet van de remmende voorsprong". Als "jong dat is uitgebroed door intellectuelen" kiest hij bewust voor een niet-intellectueel beroep. Over zijn familiale achtergrond laat hij tegenover anderen weinig los; zijn voornaam verandert hij van het Scandinavische Gunnar naar het veel gewonere Koen. Het leven dat hij wil leiden, beschrijft hij oxymoronisch als "opwindend kalm."
De Wit trouwt ook beneden zijn stand. Zijn vrouw Miranda komt uit een "sociaal onhandige", enigszins disfunctionele familie. Ze is iemand die speelgoedmuizen verzamelt en geïnteresseerd is in paranormale theorieën. En dus wordt hij van twee kanten als een buitenstaander beschouwd: zijn eigen familie kan het ondanks al haar breeddenkendheid niet laten om subtiele denigrerende opmerkingen over Miranda te maken. De Flodderachtige familie van zijn vrouw wantrouwt hem evenzeer, maar hun schimpscheuten zijn heel wat minder verfijnd.
De twee verhaallijnen (die van de bekentenis en die van de familiebanden) worden min of meer chronologisch uitgewerkt maar komen allebei (samen met het nu-niveau van de verteller) in elk hoofdstuk aan bod. Voeg daarbij nog de gedetailleerde beschrijvingen en de soms nogal zweverige passages over relaties (wil van Brederode hiermee aantonen dat haar verteller geen professionele auteur is?) en je krijgt een interessante en boeiende roman, die toch wel de nodige concentratie van de lezer eist. [Johan Waumans]
L.W. Zandberg
Gunnar wordt geboren in een ontwikkeld, ietwat pretentieus gezin. Hij zet zich af tegen zijn afkomst door opzettelijk niet aan de verwachtingen van het gezin te voldoen. Zo volgt hij geen goede opleiding en trouwt hij met een laaggeschoolde vrouw. Op een dag wordt Gunnar terecht veroordeeld voor de moord op zijn goede vriend Evert. Gunnar volhardt echter in de leugen dat hij de moord niet heeft gepleegd en dat doet hij zo overtuigend dat hij zowat iedereen ervan weet te overtuigen dat hij onschuldig in het gevang zit. De zaak wordt uitgebreid besproken in de media. Na zijn vrijlating geeft hij toe, onder andere door er een boek over te schrijven, dat hij de moord wel heeft gepleegd. Tot zijn verbijstering lukt het hem dan niet anderen van zijn schuld te overtuigen. Bevooroordeeldheid, zelfbeeld en eenzaamheid zijn belangrijke thema's in deze vijfde roman van de schrijfster en filosofe (1970). De stijl is opvallend toegankelijk, hetgeen de roman geschikt maakt voor een breed lezerspubliek. Het verhaal is geïnspireerd op de Deventer moordzaak. Paperback; kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.