De liefdeseter
Dirk Verbruggen
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Vrijdag, cop. 2009 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VERB |
31/12/2010
'Mooie woorden en anders niet', zo opent Goede papieren van Dirk Verbruggen. De zin wordt uitgesproken door Marie, een vrouw die samenleeft met de Waalse jezuïet Pierre, maar besluit 'op missie' te vertrekken. Omwille van zijn concubinaat met Marie en ostentatieve geloofstwijfels ziet hoogleraar Pierre zich uit de orde der jezuïeten gezet. Alsof die ontheemding nog niet doortastend genoeg is, versiert zijn tante hem een postje als schooldirecteur in Mechelen.
Pierre is een fervente, bijna obsessieve verzamelaar van maximes, gevleugelde woorden die wereld en waarheid minstens momentaan trachten vast te grijpen. Op aanraden van Marie probeert hij zich 'een paar graden naar de wereld [te] keren', niet constant te piekeren, maar effectief in de realiteit te staan en menslievendheid te betonen. Pierre is echter allerminst een altruïstische mensenvriend. Hij onderneemt wel pogingen om de 'kunst van het helpen' te leren, maar zijn twijfels en misantropie nemen telkens weer de bovenhand.
Niet dat Pierre het aardse leven verfoeit. De 'Jupilerjezuïet' neemt graag geestrijke vochten tot zich en ook de jonge sans-papiers Jana laat hem niet bepaald onberoerd. Toch staat de twijfelende priester als een anachronistische en misplaatste figuur in het leven. Pogingen om zich naar zijn medemens te keren lopen steevast uit op gepieker, een continue afweging tussen aandacht en afstand. Wat hem dan weer ontegensprekelijk tot een hedendaags mens maakt.
Wat geldt voor de hoofdfiguur van Goede papieren, gaat ook op voor de roman. Al lijkt een relaas over een priester die een twijfelend bestaan leidt tussen bladspiegel en gedachte een wereldvreemd en anachronistisch uitgangspunt, Dirk Verbruggen draagt scherpe zinsneden en observaties aan die mens en maatschappij schetsen. De korzelige opmerkingen van Pierre wanneer hij Nederlands leert, scheren langs heikele punten in het integratiedebat. De bekommernis om de vluchtelingenproblematiek en de noord-zuidverhouding ? zie ook de titel ? vormt de grondtoon van het boek. Verbruggen verzandt echter niet in een wollig verhaal over een twijfelende priester, gedesillusioneerde welzijnswerkers en hulpeloze vluchtelingen. De scepsis over de zogenaamde onbaatzuchtige goede daden zorgt ook voor vraagtekens bij welzijnswerk en zendingsdrang, die vaak niet gespeend zijn van een onkies moralistisch superioriteitsgevoel.
Pierre schrijft menslievendheid niet mordicus af, het weifelen blijft een cruciale rol spelen. Zo komt de gedachte in hem op dat 'zijn empathie niet kan zonder apathie'. Die immer twijfelende houding beleeft hij ten volle in en tussen zijn maximes, die hij terugvindt in het hoofdstukje 'Het einde'. Bij zijn pogingen om zich naar de wereld te keren verlegt Pierre zijn 'maximegevoel', maar vanaf dan beseft hij wel welke waarde die woorden voor hem hebben: ze bieden geen ultieme waarheid of verlichting, hoogstens een vluchtig moment van inzicht. Het vormen van maximes blijft echter de manier waarop hij het best een rol kan vervullen in de wereld. De laatste bladzijden van Goede papieren lezen als het betoog van een man die toch enigszins vrede vindt in zijn woordkunst, het voortdurend en onophoudelijk zoeken naar waarheid in gebalde zinnen, om telkens weer op twijfel te stoten. Het hoofdstukje laat zich ook lezen als een apologie van de in april 2009 overleden Dirk Verbruggen. Een verdediging van het wankele geloof in het woord. Zo is de openingszin 'mooie woorden en anders niet' van een verwijt uitgegroeid tot een belofte. Woorden zijn fictie en realiteit, zintuiglijk en vluchtig. Ze zijn ? in de laatste woorden van Verbruggen ? '[e]en ademtocht over een onbeschreven blad'. [Bjorn Gabriëls]
Dr. Theo Hoogbergen
Intrigerende korte roman, in twee afdelingen met 27 paragrafen, over de wereldvreemdheid van sommige hulpverleners, priesters, jongerenwerkers en missievrienden. De hoofdpersoon is een Waalse pater Jezuïet die in een kuis concubinaat van zijn geloofstwijfels geen moordkuil maakt, professor is op een alma mater, maar door zijn ‘momenten van levensonvatbaarheid met harmonische melancholie’ uit de orde gezet is en gedumpt is als directeur op een Vlaamse middelbare school met duidelijk uitzicht op algehele mislukking. Zijn eerste relatie raadt hem aan zich eindelijk eens naar de wereld te keren. In een fraaie stijl, verrukkelijk afgewisseld door humor en geestige woordkeus, tekent de Vlaamse auteur (1951-2009) deze salonjezuïet als een gestoorde die zich in zijn gedrag laat leiden door allerlei spreuken, slogans, dogma’s en stellingen – steeds maximes – genoemd. Deze theoretische studax eindigt als directeur van een jongerencentrum in het onmogelijkste dorp van België. Aanbevolen om de hilarische problematiek, de humor en de stijl. Paperback; normale druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.