Red de aarde!
Jean-Michel Billioud
Michel Didier (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Conserve, 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : NEDERLAND 946 WILLEM II |
31/12/2010
Dat kunst een dankbaar propaganda-instrument is voor de macht, of ze nu van monarchale of republikeinse aard is, is al sinds de oudheid geweten. Dat vorstelijk mecenaat geen vrijblijvende steun is, maar per slot van rekening de aanhankelijkheid aan de mecenas dient te verhogen, ligt ook voor de hand. Dat blijkt nog eens ten overvloede uit De ridder en de grootvorstin van de Nederlandse kunsthistoricus Michel Didier.
Willem II (°1792, regeringsperiode 1840-1849) was de tweede Oranjekoning van Nederland en getrouwd met de Russische grootvorstin Anna Paulowna. Als kroonprins had hij zijn sporen verdiend in Spanje en op het slagveld van Waterloo tegen Napoleon. Didier focust in deze studie op de rol van Willem en Anna als kroonprinselijke en vervolgens koninklijke mecenassen. Hij beschrijft in een losse chronologisch-thematische volgorde hun levensverhaal en verweeft dat met de kunstuitingen waartoe zij aanleiding gaven of die op hun initiatief tot stand kwamen. Het betreft zowel poëzie en schilderkunst als architectuur, muziek, kunstnijverheid en beeldhouwkunst, m.a.w. van de literatoren Poesjkin en Bilderdijk tot de schilders Kruseman en Pieneman, van de Russische kapellen in Brussel en Soestdijk tot de heropbouw of nieuwbouw en inrichting van verschillende Oranjepaleizen in zowel de Noordelijke als de Zuidelijke Nederlanden.
Het artistieke aureool begon al met het glamoureuze huwelijk in Sint-Petersburg en de gigantische uitzet van de grootvorstin. Anna Paulowna bracht een groots, Russisch getint hofleven naar de Nederlanden. Tot ontzetting van de Nederlanders baadde Anna dagelijks, waarvoor zij de nodige uitzet had meegebracht uit Rusland. Ze koesterde in Zaandam de nagedachtenis aan Peter de Grote. Ze liet vier orthodoxe kapellen bouwen en inrichten. Van zijn kant liet de graag geziene en bewierookte held van Waterloo, als vredesvorst en 'Kunstenkoning' paleizen bouwen, die hij vaak zelf ontwierp, legde kunstverzamelingen van topniveau aan en stimuleerde de kunstnijverheid tot een ongekend hoog peil.
Het boek is ook voor de Belgische, casu quo Vlaamse lezer interessant omdat classicistische gebouwen die nog manifest aanwezig zijn in ons straatbeeld, en romantische historietaferelen die soms wat verloren hangen in onze musea, tot stand kwamen op initiatief van Willem II. De meest aanwezig gebleven monumenten zijn het kroonprinselijk paleis te Brussel, het huidige Paleis der Academiën, en het herinneringsmonument voor de overwinning te Waterloo, beter gekend als de 'Leeuw van Waterloo'.
De auteur, die niet aan zijn proefstuk is op het gebied van kunsthistorische studies gewijd aan kunstminnende vorsten, schreef een lezenswaardig werk. De lezer mag zich echter niet verwachten aan een kritische biografie, wat overigens ook niet de bedoeling was. Verder blijft de functie van het mecenaat als bindmiddel in de vorming van de jonge natiestaat, het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden tot 1830 en het Koninkrijk der Nederlanden na 1830 wat onderbelicht. Ten slotte mist de van huis uit niet met het geslacht Oranje-Nassau vertrouwde lezer een stamboom. Het is immers niet altijd vlot te volgen welke Willem de auteur bedoelt. Dat euvel verdwijnt wel naarmate het boek vordert. Een beknopt lijst van geraadpleegde bronnen, waaronder heel wat catalogi, sluiten het boek af. In zijn conclusie verwijst de auteur ook naar een website, waar supplementair materiaal en beelddocumenten in kleur van besproken kunstwerken te vinden zijn. [Walter Smits]
J. van Bree
Koning Willem II (1792-1849) en zijn echtgenote Anna Paulowna stimuleerden de kunst op zodanige wijze dat er volgens kunsthistoricus Michel Didier in hun tijd sprake was van een Zilveren Eeuw, na de glorieuze Gouden Eeuw in de zeventiende eeuw. Onder impuls van de kunstminnende Willem kregen de schilderkunst, de beeldhouwkunst, de dichtkunst en de architectuur in de eerste helft van de negentiende eeuw een enorme stimulans. Zo legde Willem II een bijzondere schilderijencollectie aan, die na zijn overlijden evenwel door zijn erfgenamen werd verkocht. Ook niet alle bouwwerken die Willem II liet verrijzen, doorstonden de tand des tijds. Mede daarom is het kunstmecenaat van deze koning (wiens belangrijkste politieke daad was dat hij in 1848 een liberale grondwet doordrukte) vrij onbekend. In dit ruim, maar uitsluitend in zwart-wit geïllustreerde boek wordt het leven van de 'ridder' Willem II (zoals zijn triomfen bij Waterloo en tijdens de Tiendaagse Veldtocht) en zijn Russische 'grootvorstin' Anna beschreven in samenhang met eigentijdse kunstuitingen. Helaas ontbreekt een register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.