Wortels in de lucht : een Amsterdamse oorlogswees in Israël
Ruth Lavie-Jourgrau (Auteur)
Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Gennep, 2010 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 4722 |
Besprekingen
31/12/2011
Op de omslag van dit autobiografische boek staat een foto van een meisje dat haar lippen stijf op elkaar heeft geklemd, alsof ze zich verbijt. Ze kan, wil of mag niet praten. De foto is afkomstig uit 1939, toen Ruth Lavie-Jourgrau met haar ouders in Amsterdam woonde. Ze was enig kind en de prinses van haar ouders.
Haar jeugd weerspiegelt de vrolijkheid die te zien is in de kleurrijke schilderijen van Mayer July over het Joodse leven in Polen. De mensen in haar omgeving zijn niet rijk, maar vormen een hechte gemeenschap. Lavie-Jourgraus ouders voelen echter al snel aan dat het leven zal veranderen. Haar vader duikt begin 1942 onder, Ruth en haar moeder midden 1942. Beide ouders worden opgepakt, en de auteur overleeft de oorlog doordat ze steeds weer naar een ander adres wordt gebracht. 'Vreemde mensen bepalen waar ik heen ga en hoe en wanneer. Het is vele keren tegen me gezegd, ik moet een groot meisje zijn, lief en gehoorzaam en vooral niets over vroeger vertellen.' Na de oorlog wordt ze liefdevol opgenomen door vrienden van haar ouders; ze mist haar ouders heel erg maar heeft desondanks een gelukkig tijd. Tot ze wordt opgeëist door de familie van haar vader. Op dertienjarige leeftijd moet ze, tegen haar wil, naar Palestina. Daar leidt ze voor haar gevoel een dubbel leven: dat van Ruthje, het meisje dat de oorlog overleefde en met haar pleegfamilie een nieuw, gelukkig leven opbouwde, en Ruthi, het kind dat snel leert om zich te gedragen als een echte 'sabre', een kind dat in Israël is geboren. Over deze ongelukkige periode in haar leven zegt ze: 'Ik moet de waarheid over mijn leven in Israël vertellen. Anders is het moeilijk te begrijpen waarom ik niet goed kon herstellen van de ramp die me was overkomen'.
Wortels in de lucht kan worden beschouwd als een therapeutisch boek. Vooral voor de auteur zelf, die in staat is haar verleden onder ogen te zien als ze een jeugdvriend uit de oorlog, na veertig jaar, weer ontmoet. Het boek geeft inzicht in het proces dat zich voltrekt in een kind als het keer op keer uit haar veilige situatie wordt gehaald. Stilistisch is het boek minder geslaagd. Zo wordt gedetailleerd beschreven hoe de auteur na de oorlog het contact herstelt met wie haar hielp onderdrukken: 'Via de zoon van de buren krijg ik het adres van Wietske, die nu Vicky heet en in Canada woont en van een nicht van de familie uit Marum'. Dergelijke passages doen recht aan de betrokkenen maar niet aan de lezer. Anderzijds maken ze de zoektocht naar het verleden wel inzichtelijk en laten ze zien wat er nodig is om herinneringen te verwerken. [Marianne Reijnders]
Drs. Madelon de Swart
De in Israël wonende Ruth is in 1993 al twee jaar weduwe als ze wordt gezocht door iemand die zegt dat hij vanaf september 1944 met haar zat ondergedoken in Friesland. Als dit Rudy blijkt te zijn, die ondergedoken zat bij haar Friese buren, brengt dat veel herinneringen bij haar boven die ze diep had weggestopt. Haar joodse, Oost-Europese ouders emigreren naar Amsterdam als ze snappen wat de nazi's van plan zijn met de joden. Als na de Duitse bezetting van Nederland in mei 1940 anti-joodse maatregelen volgen, duikt het gezin in 1942 onder. Moeder wordt al snel gepakt, maar via steeds nieuwe onderduikadressen haalt Ruth als enige van het gezin de bevrijding. In 1946 voegt ze zich tegen haar zin bij haar vaders broers in Palestina. Dit eerlijke en aangrijpende verhaal beschrijft sober heel grote emoties van een kind (1934) wier verdere leven werd bepaald door alles wat ze meemaakte in de Tweede Wereldoorlog. Deze herinneringen zijn extra indringend voor mensen die net als zij naar Palestina of Israël emigreerden of mensen kennen die dat deden.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.