Een beschaafde man : roman
Jan-Willem Anker
Jan-Willem Anker (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2009 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : ANKE |
31/12/2009
Van Jan-Willem Anker verschenen eerder de dichtbundels Inzinkingen en Donkere arena. In die laatste leek de dichter met rake observaties en een helder, zorgvuldig taalgebruik te willen vatten wat zich afspeelt in de periferie van de dagelijkse werkelijkheid. Met Wij zijn de laatste geliefden in de wereld gaat Anker een totaal andere kant op. In twintig gedichten bezingt hij een/de (ge)liefde. Niets dan onvervalste liefdeslyriek is dus wat je van Ankers nieuwste bundel mag verwachten.
Er is allicht geen ander thema dat zo vaak een plek kreeg in poëzie als de liefde. Jan-Willem Anker schrijft zich met deze bundel dan ook in een eeuwenlange traditie in. Daarom is het niet zo verwonderlijk dat Anker voor een zeer klassieke vorm kiest: elk gedicht telt drie strofes van vier versregels. Rijm ontbreekt weliswaar, maar de dichter schenkt veel aandacht aan klank en metrum. Bovendien speelt hij met paradoxen en parallellen alsof hij een rechtstreekse nazaat van Petrarca is. Ankers gedichten zijn m.a.w. vakkundig gemaakt.
Helaas staan zijn verzen bol van de Grote Woorden, woorden die al minstens evenveel eeuwen meegaan als de liefdeslyriek zelf en daardoor nauwelijks nog kunnen verrassen. Wie in een dichtbundel over de liefde vier keer het woord 'liefde' nodig heeft en dan nog een handjevol 'begeerte', 'hunkering' en 'hartstocht', heeft wat mij betreft makke liefdespoëzie geschreven. Ik wil die liefde immers voelen zinderen tussen de regels en vonkend van het blad zien spatten; ik wil ze niet op expliciete wijze door mijn strot geramd krijgen. Anker had deze beladen woorden op een totaal nieuwe manier kunnen gebruiken, waardoor ze de lezer toch zouden kunnen verwonderen, maar de schrijver omgeeft ze alleen maar met nog meer gemeenplaatsen. Geregeld druipt de pathetiek van de pagina's: "Als ik aan je denk, loop ik vederlicht voorbij / en zwijmel ik aan de voet van een regenboog / de wolken barsten haast in vreugdetranen uit / om het stratosferisch blauw dat je ogen kleurt." Hier en daar duiken dan nog eens flauwe grapjes op als "ik [...] hunker in mijn bunker." Vaak lijkt Anker nog het meest op een verliefde puber die zijn verlangen op papier kwijt wil: "Zodra ik je zie, begin ik te wankelen / bevangen door je pijnigend mooie ogen". De flaptekst heeft het over "een groot talent dat het masker van de ironie durft af te zetten". Maar staat tegenover ironie dan louter zoeterigheid?
Het is jammer dat de enkele zinnen die wel overtuigen, verloren gaan tussen zoveel hoogdravendheid. De slotregels van het tweede gedicht bv. raken in hun eenvoud: "al oefen ik nog zo op woorden voor jou / je slaat me lam tot in mijn bleek geschreven hart."
Voor Jan-Willem Anker was Wij zijn de laatste geliefden in de wereld wellicht een fijne stijloefening; ik kijk echter uit naar een nieuwe bundel die hopelijk weer meer poëzie bevat. [Reine De Pelseneer]
Wijnand Steemers
Na vrijere versvormen en taalspelen in vorige bundels ('Inzinkingen', het debuut uit 2005, en 'Donkere arena', 2006) hijst Anker (1978) zich hier in een vormvaster corset (alle gedichten hebben drie vierregelige strofen), al bedient hij zich niet van eindrijmen. Het omslag met het kwijnend avondrood tegemoet lopende liefdesparen dekt de afloop van dit verdicht liefdesverhaal tussen 'ik' en 'jij'. In twintig prozaïsche gedichten (de pagina's zijn eenzijdig bedrukt) met metaforen die niet te ver van cliché's afdrijven, alsof hij bang is jongere lezers met complexere liefdesgedichten af te schrikken, beschrijft Anker de curve van verliefdheid tot breuk. Balancerend tussen begeerte en doodsangst, vakkundig voorzien van schaduwpartijen om niet in candlelight-poëzie of light verse te vervallen. Het lijkt een knieval voor een verondersteld breder publiek, ware het niet dat het sentiment slim met beeldrijke vergelijkingen dooraderd is. Het 'laatste' in de titel impliceert een sombere verwachting van wat toekomstige geliefden vermogen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.