Zwijgen
Ingrid Vander Veken
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff/Manteau, 2009 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VEKE |
31/12/2009
Als je stiefzusje sterft en je moeder wegdeemstert, is er de troost van het schrijven. En de schaamte om een zo schrale oogst", schrijft Ingrid Vander Veken in het dagboek waarin zij het jaar registreert waarvan haar zestigste verjaardag het middelpunt vormt. Met een gelijkaardige 'schrale' oogst moet ook de lezer zich tevredenstellen. Toegegeven, het kan de schrijver gegund worden aan zijn kunst een therapeutische functie toe te kennen. Een zeker gehalte aan egocentrisch zelfbeklag wordt hem dan snel vergeven, vooral in het geval van een dagboek. Dat neemt niet weg dat iedere publicatie op een publiek gericht is, en van het betere boek verwacht wordt dat het op een of andere manier zijn singulariteit openbaart om de lezer tot een confrontatie met een andersheid uit te nodigen. "[I]n doing justice to a literary work, we encounter the singular demands of the other", schreef Derek Attridge (J.M. Coetzee and the ethics of fiction, 2004). Anders vervalt het in het banale.
Naast anekdotische beschrijvingen van een dagelijks leven waarin blijkbaar niet veel gepresteerd hoeft te worden om een comfortabel bestaan te leiden, ontvouwt Vander Vekens werk de voorzienbare waaier angsten waar de ouder wordende vrouw mee te kampen krijgt: lichamelijke aftakeling, ziekte en de catalogus kwalen die daarmee gepaard gaan, sterfgevallen, en ten slotte niet te bezweren spoken die maar blijven opdagen uit het verleden. Met het registreren van haar omgeving ? tijdens talrijke recepties, feestjes en dinertjes ? probeert Vander Veken existentiële ervaring op te bouwen. Oplossingen worden gewikt en gewogen. Plastische chirurgie en andere ingrepen passeren de revue. De 87-jarige autoritaire moeder, met wie de auteur het niet kan laten zich te identificeren, speelt hierin een sleutelrol.
Het valt te betreuren dat het louter descriptieve in dit proza maar zelden overschreden wordt, al was dat blijkbaar de bedoeling van de auteur: "Ben een beetje onbesuisd aan dit dagboek begonnen. Maar op sommige ogenblikken wil ik dit heel bewust. Stilstaan, registreren, analyseren. Mediteren met mijn zwarte schrift als brevier". De zelfbewuste schrijfster van het dagboekgenre blijft echter té onzichtbaar, ten nadele van de kwaliteit van het werk
In het tweede deel van het boek, na Vander Vekens verjaardag, is er toch enige verbetering. Pessimisme en mortificatie verdwijnen iets meer naar de achtergrond en er komt plaats vrij voor interessante reflecties over politiek, feminisme, racisme en verdraagzaamheid. In de beschrijving van een reis naar Bali komt de confrontatie met de andersheid dan eindelijk tot zijn recht, met een rituele dimensie daar de verplaatsing op een zuivering uitloopt: "Nog voor de mai-mai in de bananenbladeren is gewikkeld, besluit mijn heiligdommetje dat het eerst grondig moet worden gereinigd. Daar beijvert het zich onvermoeibaar langs alle mogelijke openingen". De substantiële verbetering komt echter te laat in het boek. Zestig is een werk dat vooral bestemd is voor leeftijdsgenoten die aan identificatiegebrek lijden. [Matthieu Sergier]
Marita de Sterck
De Vlaamse auteur-journaliste (1949) schreef eerder theater, scenario’s, kinderboeken, verhalenbundels en romans (o.a. Dubbelspoor in 2007). Zelf noemt ze dit dagboek “de neerslag van een laatste tussentijd, maar ook een schatkist voor de slinkende toekomst; haar rimpelboek, aantekeningen over vergrijzen in de hoogdagen van een jongerencultuur.” Onrust, melancholie, onderkoelde humor spreken uit de beschouwingen over rimpels en andere signalen van vergankelijkheid in tijden van photoshop, en uit de verslagjes van de babbels met zusjes en moeder en maten. Geen hemelbestormend nieuws, maar een eenvoudig, warm, doorvoeld verslag van een prille zestiger die de wereld en zichzelf met gezonde nieuwsgierigheid eerlijk in kaart brengt. Verzorgd uitgegeven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.