Lust for life
Patrick De Rynck
Valerie Herremans (Samensteller), Jeffrey Muller (Auteur), Frits Scholten (Auteur), Carolien Van der Star (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Snoeck, 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 726.5 HERR |
31/12/2009
Eind 2008 liep in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten van Antwerpen de tentoonstelling 'Voorbeeldige busten'. Centraal stond het borstbeeld uit de periode van 1600 tot 1800. Op het eerste gezicht lijkt het een beetje een vreemd onderwerp om een tentoonstelling aan te wijden. Borstbeelden zijn nl. niet echt in, en een beetje steriel. Wie de tentoonstelling echter bezocht en de bijbehorende catalogus leest, verandert al snel van mening. Borstbeelden kunnen wel degelijk een en ander uitstralen, en vertellen soms zelfs heel veel over de intieme wereld van de geportretteerde en de context waarin hij of zij leefde.
Politieke figuren en hoogwaardigheidsbekleders zijn geliefkoosde onderwerpen voor busten, en ook geleerden en adellijke dames lieten zich graag vereeuwigen. Tegen het einde van de 18e eeuw lieten bovendien ook beroemde of beruchte actrices hun beeltenis in duurzame steen houwen. Portretbusten konden ook dienen om mythologische figuren, keizers, filosofen en schrijvers uit de klassieke oudheid aanwezig te stellen. In een tijd waarin de fotografie, film- of videokunst nog niet bestond, was het gebeeldhouwde, geschilderde, getekende of gegraveerde portret een van de enige manieren om de herinnering aan een mens die voor de maatschappij iets had betekend levendig te houden.
Sommige busten die in de Nieuwe Tijd zijn vervaardigd, maakten deel uit van een epitaaf of grafmonument. Omdat het vaak vaste stukken zijn die nog in hun oorspronkelijk religieuze context zijn bewaard, was het aandeel van die werken in de tentoonstelling beperkt. In de catalogus wordt er wel over geschreven. Zo lezen we dat deze werken een expliciet commemoratief karakter hebben, en dat ze tegelijk essentieel zijn voor de constructie van een familiale identiteit en de uitdrukking van de sociale status.
Daarnaast zijn er natuurlijk ook de heiligenportretten en reliekbusten. Die laatste zijn voor "de relikwie ? die fungeert als pars pro toto van de heilige ? een soort surrogaat-totus dat de 'aanwezigheid' van de heilige in het relikwie visueel ondersteunt. De sculptuur belichaamt als het ware het ontbrekende lichaam van de heilige, het maakt de metafoor van zijn reële aanwezigheid tastbaar."
De opdrachtgevers lieten de portretbustes creëren door de beste beeldhouwers, zoals Artus Quellinus I, Lucas Faydherbe en François Duquesnoy. Zij konden hun figuren op een onwaarschijnlijk krachtige, virtuoze manier gestalte geven. Naturalistische trekken gaan in hun werk hand in hand met een diep psychologisch inzicht in de mens achter zijn uiterlijke trekken.
'Voorbeeldige busten' werd georganiseerd in samenwerking met de Vlaamse Kunstcollectie, een structureel samenwerkingsverband tussen het Groeningemuseum Brugge, het Museum voor Schone Kunsten Gent en het Koninklijk Museum in Antwerpen. Werken uit de drie musea vormden de kern van de tentoonstelling, samen met een aantal beeldhouwwerken uit binnen- en buitenlandse collecties. Ook schilderijen, gravures en tekeningen vonden een plaats in de expositie. Zij werden gekozen om de betekenis en de functie van de busten voor hun tijd te expliciteren.
De tentoonstelling was samengesteld door Valérie Herremans, die in 1994 aan de KU Leuven promoveerde op een proefschrift over 'Pieter Valckx, Mechels beeldhouwer (1734-1785)'. Samen met Jeffrey Muller, Carolien van der Star en Frits Scholten, allen experten, schreef zij mooie, toegankelijke en toch diepgaande teksten over dit onverwachte onderwerp. Dat alles resulteerde in een prachtige, rijk geïllustreerde en mooi vormgegeven catalogus. [Brigitte Dekeyzer]
Hillie Smit
Verzorgde uitgave over gebeeldhouwde portretbusten in de Nederlanden in de 17de en 18de eeuw, bij de tentoonstelling in het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen*. Na het voorwoord over Vlaamse kunst en internationale samenwerking en een inleiding over de stand van onderzoek naar Vlaamse beeldhouwkunst, volgen vier essays door specialisten. Over het verzamelen van portretbusten uit de oudheid door Rubens en tijdgenoten, de verzameling gipsafgietsels van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen, de ontwikkeling in de portretsculptuur in de Noordelijke Nederlanden in de 17de eeuw en als vierde de context van enkele getoonde portretbusten. Hierna volgt de catalogus met besprekingen van de 107 tentoongestelde beelden (hoogtepunten: Verhulst en Quellinus), gipsafgietsels, prenten, tekeningen en schilderijen (eigen collectie en bruiklenen). Rijk geïllustreerd met goede foto’s in kleur (106, waarvan 22 paginagroot) en zwart-wit (54). Met noten bij artikelen en catalogusteksten, bibliografie en alfabetische lijst van kunstenaars met verwijzingen naar catalogusnummers.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.