De zoete leugen, of De mythe van de schoonheid
Naomi Wolf
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VERENIGDE STATEN 945.6 |
31/12/2009
Niemand kan de fascisten hun vaardigheid ontzeggen in het beïnvloeden van de publieke opinie. Ik kan niet bewijzen dat iemand van de regering Bush de werken van Joseph Goebbels heeft bestudeerd. Dat probeer ik ook niet. Het enige wat ik doe is echo's noteren". De Amerikaanse feministe Naomi Wolf (°1962) vindt dat de Verenigde Staten onder Bush geleidelijk en ongemerkt zijn afgegleden naar een dictatoriaal, fascistisch en totalitair systeem. Pers, noch politici, noch burgers beseffen ten volle dat een aantal fundamentele vrijheden worden aangetast. Wolf onderbouwt haar in pamfletstijl geschreven betoog aan de hand van de "tien stappen naar een dictatuur" die in de Verenigde Staten voet aan de grond hebben gekregen: beroep je op een externe en interne dreiging, bouw geheime gevangenissen, ontwikkel een paramilitaire macht, houd gewone burgers in de gaten, infiltreer in civiele groeperingen, pak burgers naar willekeur op en laat ze naar willekeur vrij, kies kopstukken als doelwit, beknot de persvrijheid, betitel kritiek als 'spionage' en afwijkende meningen als 'hoogverraad', en ondermijn de wetgeving. In het slothoofdstuk schrijft ze dat de taak van een patriot niet de oorlog tegen de terreur is, maar de oorlog om de democratie te redden. Op een erg emotionele toon stelt ze de American Freedom Campaign voor, een niet-partijgebonden alliantie van burgers die de fundamentele Amerikaanse beginselen willen herformuleren en verdedigen. Die alliantie moet Amerika ervoor behoeden een fascistische dictatuur te worden. De leden doen een belofte met de volgende kernpassage: "Ik beloof te zullen strijden om de Grondwet te beschermen en te verdedigen tegen de aanslag van de president. De Grondwet beschermt de Amerikaanse vrijheid. Met checks and balances en wettelijke grondrechten heeft zij tirannie voorkomen en onze vrijheid verzekerd. Niettemin is het Witte Huis, onder het mom van de 'oorlog tegen terreur', tegenwoordig bezig de Grondwet te ontmantelen, de macht te concentreren in de president en de rechtspraak te ondermijnen." In een paranoïde bui raadt Wolf alle potentiële patriotten aan "oppositieonderzoek" naar henzelf te voeren, zodat de tegenstander hen niet kan chanteren. Volgens haar lopen ambtenaren en leden van het leger het gevaar hun baan kwijt te spelen als ze "de taak van patriot opnemen".
Naomi Wolf zit in hetzelfde denkspoor van opposanten als Michael Parenti en Noam Chomsky, die eveneens benadrukken dat de Amerikaanse democratie niet langer goed functioneert. Alle drie maken ze echter niet altijd het onderscheid tussen harde feiten en samenzweringstheorieën. Wolf onderbouwt haar boek aan de hand van tientallen incidenten die moeten aantonen dat Amerika tersluiks de weg naar de dictatuur is ingeslagen. Zo stelt ze dat president Bush de term "vaderland" heeft ingevoerd, terwijl vroegere Amerikaanse presidenten het over "het land" of "de republiek" hadden. In Guantanamo werd voor de ogen van de gevangenen de koran door de wc gespoeld, net zoals de joden door de Gestapo werden gedwongen wc's schoon te maken met hun heilige gebedsriemen. Gesneuvelde Amerikaanse soldaten worden 's nachts uit vliegtuigen gehaald zonder dat er foto's gemaakt mogen worden, wat ook in nazi-Duitsland gebeurde. Die historische vergelijkingen zijn echter erg goedkoop en gaan kort door de bocht. Soms gaat Wolf zelfs helemaal uit de bocht. Zo stelt ze dat een moeder uit Long Island gedwongen werd drie flessen melk leeg te drinken vooraleer ze een vliegtuig op mocht (als gevolg van het strengere vloeistoffenbeleid op luchthavens na 9/11). Dat vergelijkt ze met Mussolini's intimidatiemethodes om burgers te dwingen braakmiddelen in te slikken. De "tien stappen naar een dictatuur" ? telkens een hoofdstuk in het boek ? worden gemotiveerd aan de hand van kleine feiten en evenementen, die op het eerste gezicht wel indruk maken, maar het grote verhaal eerder ondersneeuwen dan verklaren. Indien Wolf werkelijk op een overtuigende en gestructureerde wijze had willen aantonen dat de Verenigde Staten op weg zijn naar het fascisme, had ze de vijf stadia van het fascisme van de onbetwiste specialist Robert O. Paxton (De anatomie van het fascisme, De Leeswolf, 2006, p. 135) als leidraad moeten nemen. Ze zou dan meteen gemerkt hebben dat haar theorie nergens op slaat.
Intussen is Barack Obama president en kan Amerika hopelijk ? in de woorden van de historicus Simon Schama ? "zichzelf opnieuw heruitvinden". [Gunter Bousset]
E. Westerhuis
Naomi Wolf is in de Verenigde Staten vooral bekend geworden als feministe en activiste. Bekende publicaties van haar zijn onder meer 'Valse verwachting' en de 'De twaalf wetten van mijn vader'. Ze is nog altijd politiek actief en steunt thans de American Freedom Campaign. De veiligheidsmaatregelen die de Verenigde Staten na de aanslagen van 11 september 2001 hebben genomen, verontrusten haar zeer. Te vaak vormen deze maatregelen een inperking van de persoonlijke vrijheden van het individu en zijn ze in strijd met de fundamentele beginselen van vrijheid en gerechtigheid. In dit boek heeft Naomi Wolf het huidige politieke klimaat geanalyseerd en beschrijft ze indringend haar kritiek op het huidige beleid. Ze maakt zelfs een vergelijking tussen de huidige situatie in Amerika en de kenmerken van totalitaire regimes in opkomst. Onderwerpen als de rol en de macht van veiligheidsdiensten, infiltratie in civiele groepen, willekeurige arrestaties, geheime gevangenissen, het beknotten van de persvrijheid en vrije meningsuiting worden uitvoerig beschreven en als voorbeeld aangehaald. De auteur besluit met een toelichting op de American Freedom Campaign en de negen fundamentele democratische beginselen die deze beweging wil herformuleren. Een vlot geschreven pleidooi voor een groot publiek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.