Beschikbaarheid en plaats in de bibliotheek
ARhus - De Munt magazijn
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Oorschot, 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VORP |
Besprekingen
31/12/2008
Albanië kende na de Tweede Wereldoorlog een van de ergste socialistische regimes ooit onder dictator Enver Hoxha (1908-1985). Na respectieve banden met Stalin en China koos Hoxha ten slotte voor een eigen koers die het reeds door 500 jaar Turkse overheersing en twee verschrikkelijke wereldoorlogen uitgeputte land nog verder de armoede en het isolement induwde. Hoxha is een belangrijke verklaring voor het feit dat Albanië vandaag nog steeds een Europees derdewereldland is.
Er komt weinig literatuur in Nederlandse vertaling uit het onbekende Albanië, tenzij het Ismail Kadare betreft of Rexhep Qosja. En dat is allemaal de verdienste van vertaler en Albanië-kenner Roel Schuyt. Verder verscheen in 2000 een bloemlezing (Kosovaars) Albanese poëzie, verzameld door Koen Stassijns. En nu is er dan (eindelijk!) de beloftevolle Ornela Vorpsi.
Een beetje gegoogle levert mooie plaatjes op van deze flamboyante kunstenares, fotografe en schrijfster, die sinds 1991 in Parijs woont "omdat Rome en Milaan te provinciaal zijn". Haar debuut verschijnt nu pas in het Nederlands, maar ondertussen zit ze in het Italiaans al enkele boeken verder. In Het land waar je nooit sterft beschrijft Vorpsi in korte, pakkende hoofdstukken hoe ze haar jeugdjaren in Hoxha's Albanië beleefde. In deze ontwrichte maatschappij met hoog machogehalte zijn mooie meisjes per definitie sletten en is de nationale sport "geslettebak". De Hoxha-Albanees staat onverschillig tegenover het leven. De vrouw is een lichaam waarmee de man doet wat hij wil. Zwangere meisjes moeten hun vrucht stiekem afdrijven in het meer van een stadsparkje, met alle gevaar voor eigen leven. Maar ook tegenover de dood is er onverschilligheid. Om te testen of iemand echt dood is, snijdt de dokter met een scalpel diep in het been van het slachtoffer: "Ziet u, kameraad, een mens reageert alleen maar niet op zo'n snee als hij dood is". De weduwe blijft vervolgens alleen achter bij het leegbloedende lijk. Verder verordent de staat dat gefusilleerde politieke gevangen onbegraven moeten blijven rotten in de zon. Omdat Ornela's vader politiek gevangene is (niemand weet waarom), wordt ze door haar omgeving nog nauwlettender in het oog gehouden. Ze is mooi, Ornela, en daarom een doorn in het oog van de gefustreerde juf Dhoksi, die haar leerlingen graag straft met een op de houtkachel verwarmde ijzeren lineaal.
Op de cover van het boek staat een foto die Hoxha's paranoia en het huidige daaraan verbonden isolement van Albanië perfect symboliseert: een van de half miljoen paddestoelbunkertjes die het land moesten beschermen tegen een aanval van buitenaf. Op het einde van het boek vlucht de Albanese Eva naar Italië, het paradijs van Sophia Loren en Gina Lollobrigada. De eerste woorden die ze er hoort zijn: "Voor hoeveel neuk je?" [Sven Peeters]
Bernard Huyvaert
Ornela Vorpsi (1968) is een Albanese, die uitweek naar Italië en nu in Parijs woont. In Italië vind je veel Albanezen, die de armoede van hun vaderland ontvlucht zijn en een beter bestaan zoeken. Albanië is dus voor hen “het land waar je nooit sterft”. Deze debuutroman van Vorpsi is autobiografisch. Eva wordt geboren in de hoogdagen van het stalinistische regime van Enver Hoxha. De communistische partij controleert alles. Ruimte voor eigen ideeën is er niet. De vader van Eva is een politieke gevangene. Eva en haar moeder worden dan ook met achterdocht bekeken. Boeken hebben en lezen is voor Eva het hoogste bezit. Maar de roman van Vorpsi is meer dan een politiek manifest. Het is ook een verhaal over opgroeien, volwassen worden, een soort Bildungsroman. Eva is eerst 7, vervolgens 13 en ten slotte, bij het vertrek naar Italië, 22 jaar oud. We volgen haar ontwikkeling van kind tot vrouw, waarbij sterk de nadruk wordt gelegd op de seksualiteit. Opgroeien in een gesloten mannenmaatschappij was niet gemakkelijk. Een klein boek (zo’n honderd pagina’s) met een sterke feministische boodschap. Kleine, maar ruime druk.
Suggesties
Krijg een e-mail wanneer dit item beschikbaar is
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.