Satire en vermaak : schilderkunst in de 17e eeuw : het genrestuk van Frans Hals en zijn tijdgenoten 1610-1670
Pieter Biesboer
Pieter Biesboer (Auteur), Friso Lammertse (Auteur), Fred G. Meijer (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Waanders, cop. 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 700 SALOMON |
31/12/2008
In het voorjaar van 2008 loopt in het Frans Hals museum een tentoonstelling van het werk van het 17e-eeuwse Haarlemse schildersgezin De Bray ? vader Salomon met zijn drie zonen. Het gaat om 49 schilderijen, met als vijftigste expositiestuk een St.-Hubertusdrinkhoorn (naar een ontwerptekening van Salomon de Bray). Van de laatstgenoemde, die naast historieschilder ook architect en kunsttheoreticus was, worden 13 werken getoond. Van zijn oudste zoon Jan, eveneens historie- en vooral portretschilder, 28 werken. De beide jongere zonen, die als stillevenschilder actief waren, zijn met een veel geringer aantal werken vertegenwoordigd: Joseph ? van wie alles bijeen slechts vier schilderijen bekend zijn ? is hier vertegenwoordigd met twee paneeltjes, van Dirck ? een etser en houtsnijder, die pas op latere leeftijd begon te schilderen en als augustijner lekenbroeder in een Brabants klooster stierf ? krijg je slechts zes werken te zien. Voor deze tentoonstelling leverden de Koninklijke Musea van Brussel twee werken: een mansportret door Jan en een bloemstuk door Joseph de Bray. In de tentoonstellingscatalogus wordt elk van de getoonde schilderijen paginagroot afgebeeld en uitvoerig gecommentarieerd, ondersteund door een stevig notenapparaat (hier "noten essays" genoemd) en een exhaustieve bibliografie. De inleidende catalogusteksten zijn uitgewerkt als afzonderlijke monografieën: Friso Lammertse (Museum Boymans Van Beuningen) schrijft over Salomon, Pieter Biesboer (Frans Hals Museum) over Jan, en Joseph en Dirck worden voorgesteld door Fred G. Meijer (RKD Den Haag). Die aparte monografische behandeling heeft wel als nadeel dat (iets) minder aandacht gaat naar het cultuur- en kunsthistorisch en het algemeen-maatschappelijk tijdskader waarbinnen de schilders hun artistieke activiteit ontplooiden. Zij werkten ? vooral als historie- en portretschilder ? zeer vaak in opdracht van het rijke regentenpatriciaat van hun stad. Het stillevengenre daarentegen was minder direct afhankelijk van het opdrachtensysteem, zodat de eigen opvattingen en de specifieke originaliteit van de kunstenaar zich daar iets vrijer konden ontplooien. Het valt trouwens op dat het werk van Dirck (vooral bloemstukken) en van Joseph de Bray (unieke haringstillevens en een paar bloemstukken) een bijzondere stijl en een gedegen picturale kwaliteit vertonen.
Het mooi gelay-oute boek eindigt met een ruime literatuurlijst en een fotoverantwoording. Er is geen namenindex. Een De Bray-standaardwerk (ofschoon geen exhaustieve oeuvrecatalogus ? daarvoor is het wel nog te vroeg), aanbevolen voor liefhebbers van de kunst van de Hollandse Gouden Eeuw. Al mag de lezer wel geen Rembrandt-, Hals- of Vermeer-kwaliteit verwachten, toch vallen hier heel wat interessante verrassingen te bewonderen. [Paul Huys]
Drs. M. van Waveren Hogervorst
In de Gouden Eeuw kwam het regelmatig voor dat schilders hun zonen opleidden in het vak. Zo ook Salomon de Bray (1597-1664) die zijn zonen Jan (1626-1697), Joseph (1634?-1664) en Dirck (1635-1694) in zijn Haarlemse atelier het vak leerde. De eerste twee waren naast schilder ook bouwmeester. Het boek bestaat uit vier inleidende artikelen waarna in het catalogusdeel vijftig werken worden beschreven. Meer dan de helft is van de hand van Jan de Bray. Net als zijn vader schilderde hij met name historiestukken, bijbelse taferelen en portretten, terwijl Joseph en Dirck zich toelegden op (bloem)stillevens. Hun werk was geliefd, hoewel Jan in zijn latere leven de aansluiting met de markt leek te verliezen en in armoede stierf. De lijst van bruikleengevers laat zien dat hun werk inmiddels over de wereld verspreid is. Het boek geeft een gedetailleerd beeld van de schilders en hun werk, waarbij sommige gegevens wel erg vaak herhaald worden. Het boek sluit af met een uitgebreid notenapparaat, nadere gegevens van de afgebeelde werken, bibliografie en catalogusoverzicht.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.