De tijd van wereldoorlogen en crisis 1900-1950
Arie Wilschut
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Waanders, cop. 2007 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : Nederland 941 |
31/12/2008
Dit zesde deel uit de tiendelige 'Kleine geschiedenis van Nederland'-reeks werd geschreven door Arie Wilschut, docent geschiedenis aan de Hogeschool van Amsterdam en directeur van het Nederlandse Instituut voor Geschiedenisdidactiek. Hij was ook secretaris van de Commissie-De Rooy, die het referentiekader van 'tien tijdvakken' uittekende voor het Nederlandse geschiedenisonderwijs, en hij publiceerde ook al andere delen in deze reeks.
Dit deel behandelt Nederland in de 17e eeuw, die bekend staat als de 'Gouden Eeuw', de tijd waarin de Republiek der Verenigde Provinciën een wereldmacht was met een wereldomspannend handelsimperium. In het kielzog van die bloeiende economie ontwikkelden zich kunsten en wetenschappen. De 17e-eeuwse Hollandse schilderkunst bereikte een zeldzaam hoogtepunt, en Constantijn Huygens, Jan Swammerdam en Antoni Van Leeuwenhoek waren wetenschappers van Europees formaat die bijdroegen tot de 'wetenschappelijke revolutie'.
Ook dit werk is, net zoals de vorige delen uit de serie, overzichtelijk gestructureerd volgens de maatschappelijke domeinen. Het eerste hoofdstuk behandelt de politieke ontwikkelingen. Hoofdthema hier is het machtsspel tussen de enerzijds staatsgezinden, de verdedigers van de 'ware vrijheid' en de autonomie van de verschillende gewesten, en anderzijds de prinsgezinden, de aanhangers van de Oranje-stadhouders en hun monarchale ambities. Het tweede deel bespreekt de verschillende sociale en godsdienstige groepen, met aandacht voor de spanningen tussen 'rekkelijken' en 'preciezen'. Het derde hoofdstuk beschrijft dan weer de sociaal-economische ontwikkelingen en de economische basis van de Republiek, en in het laatste deel komen kunsten en wetenschappen aan bod.
Kaderstukken belichten lieux de mémoire, zoals o.a. de ontsnapping van Hugo de Groot in een boekenkist, de figuur van Michiel Adriaenszoon de Ruijter, de verovering van de Zilvervloot door Piet Hein en de demonstratie van de eerste zeilwagen door Simon Stevin. Het educatieve opzet van de reeks blijkt uit de kaderstukken over de kenmerkende aspecten van het tijdvak in elk hoofdstuk. Komen achtereenvolgens aan bod: het streven van vorsten naar absolute macht, de bijzondere plaats van de Nederlandse Republiek in Europa, de wereldwijde handel en het vroegkapitalisme, en de wetenschappelijke revolutie.
De auteur zet ook de Nederlandse ontwikkelingen af tegenover de Europese mainstreamevolutie. In de Republiek deelden de regenten de lakens uit, terwijl haast overal elders in Europa vorsten streefden naar absolute machtsuitoefening. Die spanning van vrijheid versus absolutisme kwam overigens in Nederland zelf ook terug onder de vorm van de spanning tussen staatsgezinden en prinsgezinden. Diezelfde Republiek schipperde tussen een precieze protestantse natie en een veelkleurig tolerant land. Maar steeds domineerde het primaat van de handel.
De auteur schreef pakkende instappen bij elk hoofdstuk, zodat de lezer zich het afwezige verleden kan voorstellen. Hier verraadt zich onmiskenbaar de verhalende docent. De auteur heeft in de epiloog ook oog voor het omgaan van hedendaags Nederland met dat glorieuze verleden. Zonder veel historisch besef wordt bij het ter sprake komen van de Gouden Eeuw vandaag in één adem gefulmineerd tegen koloniale uitbuiting en slavenhandel.
Het stevig gebonden boek is prachtig geïllustreerd, zij het dat sommige reproducties van schilderijen jammer genoeg wat klein uitvallen. Een chronologie, registers van personen en overige begrippen en een geselecteerde lijst van verdere lectuur sluiten deze goed leesbare synthese af. Wanneer waagt een Vlaamse uitgever zich aan dergelijk initiatief? [Walter Smits]
Karel Bostoen
Dit boek hoort tot de tiendelige reeks 'Kleine geschiedenis van Nederland', waarin de historische canon tot leven wordt gewekt. In deel zes wordt de periode 1600-1700 belicht aan de hand van de volgende thema's: politiek, religie, economie en cultuur. Het is een bevattelijk geschreven boek geworden, schitterend geïllustreerd, grotendeels in kleur; in de tekst zijn toepasselijke anekdotes verwerkt. Kortom, een ideaal boek om kennis te maken met onze Gouden Eeuw of om bestaande kennis grondig te vernieuwen, want allerlei clichés uit de traditionele literatuur zijn hierin handig vermeden of vervangen door de nieuwste inzichten. Als zodanig is het boek in de eerste plaats zeer goed bruikbaar in het geschiedenisonderwijs. Maar ook de algemeen geïnteresseerde lezer zal het met genoegen lezen. Het boek is achterin voorzien van een chronologisch overzicht, een register en een leeslijst. De auteur is docent geschiedenis aan de Hogeschool van Amsterdam en vakdidacticus.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.