De vraag van Olifant
Leen van den Berg
Leen van den Berg (Auteur), Kaatje Vermeire (Illustrator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Eenhoorn, 2008 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VAND |
31/12/2008
Hoewel Leen van den Berg al sinds 1995 actief is in het jeugdliteraire landschap, kwam de echte erkenning door publiek en kritiek vooral vanaf 2000, met psychologisch onderbouwde adolescentenromans Maskers en Lege ogen, de filosofisch opgezette prentenboeken In de zee van mama's buik en De vraag van eend en boeken voor 10+, zoals De jongen die uit zijn boom kwam. Vooral de strakke structuur, literaire stijl en het metaforische schrijven bezorgden haar waardering. In haar nieuwste jeugdboek verwerkt Van den Berg haar eigen ervaringen als pleegmoeder, van frustratie tot dankbaarheid, van blijdschap tot wanhoop, en weer terug.
Het leven van hoofdpersonage Raf was totnogtoe geen pretje: samen met zijn zusje Saar verhuist hij van pleeggezin naar pleeggezin, lijdt hij onder een spraakgebrek en allerhande pesterijen, en blijken zijn schoolprestaties ondermaats. Om aan deze weinig hoopvolle constellatie te ontsnappen, bedenkt Raf een 'geheim plan'. Genoeg stof voor het zoveelste eenzijdige probleemboek dus; een valkuil die Van den Berg niet steeds kan ontwijken. Zo koos de auteur haast vanzelfsprekend voor een handelende ik als vertelperspectief en toch slaagt ze er niet in om gevoelens en gedachten kenbaar te maken. Nu eens reageert de 10-jarige jongen kinderlijk naïef, dan weer kritisch en doordacht, wat een weinig coherent beeld oplevert. Tussen de regels wordt gesuggereerd dat Raf een vorm van autisme heeft, maar die hint zullen enkel jeugdige lezers met een zekere belezenheid oppikken. Blijft Raf nog te sterk een papieren constellatie, dan worden de andere personages (pleegouders, Saar, Rafs moeder) ergerlijk eenzijdig als zwart-witpersonages uitgewerkt. Als Raf voor de zoveelste keer wordt weggestuurd, en bij het lesbische koppel Bep en Sam terechtkomt, betekent dit een kentering. Van den Berg vindt de juiste toon om de onvoorwaardelijke liefde van de twee pleegmoeders op ongekunstelde wijze te verwoorden. Onder zoveel liefde breekt Rafs weerstand en voor het eerst vindt hij de juiste talige constellatie voor zijn gedrag. De oorzaak is echter even eenzijdig als banaal: jeugdtrauma's opgelopen in een getormenteerd verleden verhinderen sociale integratie. Het geforceerde happy end sluit naadloos bij Van den Bergs bedoelingen aan en komt wel erg plots en daardoor ongeloofwaardig over. Na stilistisch overtuigende en boeiende passages in romans als Lege ogen en In de zee van mama's buik blijft de stijl in het algemeen vlak en kleurloos. Slechts bij de beschrijving van de pleegmoeders hervindt Van den Berg eventjes haar vlot vertelritme.
De illustraties van Kaatje Vermeire, die eerder bewees heel wat in haar mars te hebben in De vrouw en het jongetje sluiten naadloos bij de tekst aan. Herhaaldelijk worden ze gepresenteerd als Rafs eigen creaties, waarin zijn kinderlijke naïviteit qua stijl de bovenhand heeft, maar in scherp contrast staat met de figuren.
Met Over lijstjes, pannenkoeken en een geheim plan zet Van den Berg duidelijk een stap terug in haar literaire groei naar een meer ingetogen stijl en diepgaande inhoud. Het levert een mak verhaaltje op, dat nergens echt overtuigt, noch beklijft. [Jürgen Peeters]
Monique Luijben
Raf en zijn zusje verhuizen van pleeggezin naar pleeggezin omdat Raf onhandelbaar gedrag vertoont. Raf denkt dat hij door z'n negatieve gedrag eerder weer naar mama terug mag, maar bereikt het tegenovergestelde. Pas als hij bij twee vrouwen komt te wonen die hem liefde geven en hem nemen zoals hij is, komen zijn opgekropte emoties vrij en kan hij de verschrikkelijke gebeurtenissen van de afgelopen jaren een plek geven. Aangrijpend verhaal over een aandoenlijk, gevoelig en moedig jochie dat op z'n tiende jaar al te veel voor de kiezen heeft gehad en dit uit via driftbuien of door te vluchten in zijn fantasie. Ondanks zijn moeilijke tijd behoudt Raf een naïeve, fantasievolle en soms humoristische kijk op de wereld om hem heen, waardoor het verhaal geen tranendal wordt. De gekozen ik-vorm, het directe en beeldende taalgebruik en de tekeningen, lijstjes en brieven van Raf verhogen het inlevingsvermogen. Gedrukt in een groot lettertype. Het omslag in bruintinten passen bij de sfeer. Levensecht verhaal voor een brede doelgroep vanaf ca. 10 jaar.
Claudine Vandendriessche
ua/an/22 j
Raf en zijn zusje wonen bij een pleeggezin. Voor Raf is dit helemaal geen leuke ervaring. Hij mist zijn moeder en wordt door zijn pleegouders als lastig en onhandelbaar ervaren. De ruzies worden zo erg dat hij naar een ander pleeggezin moet. Raf komt terecht bij twee knotsgekke dames die het zeer goed met hem menen. Zeer emotioneel en mooi geschreven verhaal. De schrijfster slaagt erin om de problematiek van de relaties tussen ouders, pleegouders en kinderen zeer duidelijk te beschrijven en bespeekbaar te maken. Het is een verhaal met een ziel welke laagje per laagje wordt opengelegd. Het moeilijke gedrag, het schreeuwen om begrip, het niet begrepen worden door de pleegouders: dit zijn allemaal zeer herkenbare dingen die kinderen die ontworteld zijn, meemaken. De schrijfster verplaatst zich in de denkwereld van deze kinderen. Maar door haar vlotte schrijftaal en het gebruik van humor slaagt zij erin om een toegankelijk en open verhaal te brengen. Het taalgebruik is duidelijk en Raf vertelt zijn eigen verhaal. Hij verwerkt zijn verdriet door met zijn zus een zelfgemaakt spel te spelen: het grote reis naar mama spel. Zo krijgt de lezer inzicht in de diepere gevoelswereld van de jongen. De illustraties zijn eenvoudig en kinderlijk gehouden. Dit versterkt het effect van authenticiteit: het verhaal komt werkelijk van Raf zelf. Het is over de gehele lijn een zeer goed boek voor kinderen tussen tien en dertien jaar.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.