Dit is Europa : de geschiedenis van een unie
Hendrik Vos
Hendrik Vos (Auteur), Rob Heirbaut (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Standaard, 2008 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 339.5 VOS |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Standaard, 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 339.5 VOS |
31/12/2008
Begin 2006 verscheen volgende Europese Verordening in het Europees 'Publicatieblad': "Geraardsbergse mattentaarten zijn kleine ronde taartjes met een doorsnede van 8 à 10 centimeter. De taart bestaat uit bladerdeeg opgevuld met mattenbrij en is bruin van kleur, met bovenaan een afgetopte donkerbruine bovenkorst". En daarmee werd 'Geraardsbergse mattentaart' een "Beschermde Geografische Aanduiding". Denk vooral niet dat de opstellers van het 'Publicatieblad' dat zomaar uit de losse pols hebben geschud. Vooraf liep er een hele procedure langs verschillende instanties, want ook over een dergelijk thema gaat de Europese Unie niet over één nacht ijs. Producenten van mattentaarten richtten zich tot de Vlaamse overheid. Na controle werd de aanvraag doorgestuurd naar de Europese Commissie, die ze op haar beurt controleerde. De commissie stelde een mattentaart-dossier samen, en dan kregen mogelijke tegenstanders van de erkenning zes maanden de tijd om bezwaar te maken. Dat gebeurde niet en pas dan werd de erkenning een feit. Hetzelfde gold voor 'Brussels grondwitloof', 'Jambon d'Ardenne', 'Exmoor Blue Cheese', 'Schwarzwaldforelle', enz. Je hoort het zo al: "Waar houden die vet betaalde bureaucraten zich mee bezig" Wel, de bakkers van mattentaarten waren in hun nopjes met de erkenning van hun specialiteit. Details, allicht, maar voor de betrokken Europese burgers zeer belangrijke details. Europa grijpt in ons aller leven in, wordt steeds belangrijker, maar de overgrote meerderheid van de Europeanen beseft het nauwelijks. Van mattentaart tot landbouw, van voedselcontrole tot volksgezondheid, van milieubescherming tot energievoorziening, van misdaad- en terreurbestrijding tot buitenlands beleid, je kunt het zo verscheiden niet bedenken of Europa heeft een steeds dikkere vinger in de pap. En dat is positief. Nochtans zijn meer mensen tegen Europa dan goed voor ons is. Tegen zijn is hun democratisch recht, maar dan liefst op grond van controleerbare feiten. Hendrik Vos, docent Europese politiek aan de Universiteit Gent en VRT-journalist Rob Heirbaut, gespecialiseerd in Europese politiek, steken een helpende hand uit, zowel naar critici van de EU als naar de overtuigde Europeeërs, door hun harde feiten en cijfers te bezorgen. Zij beschrijven Europa in glasheldere termen en vanuit verschillende gezichtshoeken. Al zeker een aannemenlijke verbetering, vergeleken met de Europese website, die volgens beide auteurs wel massaal veel informatie bevat, maar ook een gruwelijk labyrint is. Daarentegen is hun boek een praktische wegenkaart door het EU-landschap van 27 lidstaten.
Een van de meest voorkomende klachten betreft de zogezegd overbevolkte, miljoenen verslindende Europese bureaucratie. Wie zo spreekt, vergeet dat vanuit Brussel en uit elders gesitueerde vestigingen van het EU-bestuur door in totaal 25.000 (inderdaad goed betaalde) ambtenaren een beleid ten uitvoer wordt gebracht voor een gebied dat zich uitstrekt van de Atlantische Oceaan tot de Pools-Russische grens. "Een middelgrote stad in Europa beschikt al snel over meer personeelsleden", stippen de auteurs aan. Aan die hele administratie van de Unie wordt ieder jaar "iets minder dan zeven miljard euro besteed" [...], "iets meer dan 5,5 % van het budget". Per burger "minder dan vier cent per dag", rekenen Vos en Heirbaut ons voor. Wie hun boek ter hand neemt, komt onder de indruk van de omvang van de Europese taken. Nemen we als voorbeeld de opdracht om mekaar te verstaan in deze toren van Babel. Alle belangrijke documenten worden vertaald in de 23 officiële talen, met 506 mogelijke combinaties. Die vertaaldiensten zijn weliswaar zwaar bemand, maar het kan niet anders, omdat ieders cultuur scrupuleus wordt geëerbiedigd. Er wordt gebruik gemaakt van drie alfabetten: het Latijnse, het Griekse en het Cyrillische. Per jaar worden circa twee miljoen bladzijden vertaald. Op een gemiddelde dag zijn er voor de Europese instellingen meer dan tweeduizend vertalers en tachtig tolken aan het werk. De werkvergaderingen in de verscheidene commissies gebeuren meestal in het Engels ? soms in het Frans of het Duits. Het vertalen en tolken kost iets meer dan een miljard euro per jaar, ongeveer 1% van de totale Europese jaarbegroting van 120 miljard euro. Tot die begroting dragen de vier grootste landen Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk samen 60 miljard bij ? België 4 miljard, maar via allerlei wegen vloeien er 5,5 miljard euro terug. Vanzelfsprekend hadden we in dit beperkte bestand uit veel andere hoofdstukken van het boek kunnen putten, maar het is belangrijk om, cijfers in de hand, meteen klaarheid te scheppen en het verwijt van kafkaiaanse rompslomp te weerleggen. Want tegenover die prijs staat inderdaad veel, waarvan de Europese burgers weinig of geen benul hebben. Soms spelen hun nationale politici overigens geen fraaie rol, omdat ze de veren van positieve Europese acties wat graag op hun hoed steken, terwijl ze de Europese Commissie tot zondebok maken voor minder populaire maatregelen. Nochtans zijn de nationale politici en regeerders via een getrapte besluitvorming mede verantwoordelijk voor wat Europa doet. Alles wordt bedisseld door de hoogste nationale bewindvoerders in de Europese Raad (de top van staatshoofden en eerste-ministers) en in de respectievelijke raden van ministers. Uiteindelijk wordt gestemd in het Europese Parlement, waarvan de macht in de loop van de jaren voortdurend is toegenomen. Het staat buiten kijf dat de beleidsvoering nog democratischer kan. Bovendien blijft het spijtig dat de Europese Unie niet met één stem spreekt omdat ze geen president heeft noch een minister van Buitenlandse Zaken, gewoon omdat een echt gemeenschappelijk buitenlands beleid ontbreekt. In de huidige dramatische financiële en economische wereldcrisis blijkt eens temeer dat in allerhoogste nood de staten zoveel mogelijk terugplooien binnen de twijfelachtige veiligheid van de eigen grenzen.
De twee auteurs schenken veel aandacht aan de schrijnende tekortkomingen inzake communicatie. Dat komt bizar over, als je leest dat zowat 1000 buitenlandse journalisten zich verdringen in de EU-wandelgangen. Het gebrek aan belangstelling en bijgevolg aan kennis over Europa is in niet geringe mate te wijten aan de nationale politici, die tegenover hun kiezers bedroevend weinig aandacht besteden aan de Europese Unie. En ook in de media ? enkele uitzonderingen niet te na gelaten ? wordt Europa stiefmoederlijk bejegend. De twee auteurs betreuren ook dat zelfs onder academici de negatieve clichés over Europa nog ingang vinden. Geen wonder dus dat er van het aanvankelijke naoorlogse enthousiasme voor de Europese integratie bitter weinig is overgebleven. Dat ons continent een eiland van vrede en een baken van democratie is geworden, lijkt vanzelfsprekend, terwijl de onverschilligheid en zelfs de achterdocht toenemen. Een betere voorlichting pro en contra ? o.m. nopens de klachten over de te beperkte Europese sociale politiek en de als overdreven aangevoelde liberalisering ? kan de balans in de gunstige richting doen doorslaan. Hier geldt wel degelijk dat onbekend onbemind maakt. Flagrante voorbeelden zijn de afwijzing van de Europese Grondwet bij referendums in mei 2005 in Frankrijk en Nederland en meer recent nog de "neen"-overwinning in Ierland. De als Verdrag van Lissabon in een ingewikkelde terminologie herschreven Grondwet, werd bij referendum afgewezen door de Ieren, die daarmee een domper hebben gezet op de ontwikkeling van de Europese Unie, al moet niet gevreesd worden voor haar voortbestaan. Des te vreemder allemaal, omdat Ierland bij zijn aansluiting bij de EU zowat een ontwikkelingsland was en thans wordt gerekend bij de welvarendste landen. Deze nederlaag voor Europa komt in aanzienlijke mate op rekening van onvoldoende voorlichting en zelfs vileine antipropaganda.
Hendrik Vos en Rob Heirbaut kwamen tot het inzicht dat "er behoefte is aan heldere en toegankelijk informatie over de invloed van de Europese Unie op ons leven". Zij hebben de daad bij het woord gevoegd door zelf op informatie uit te gaan en ze hebben daar op uitermate leesbare wijze verslag over uitgebracht. Ongetwijfeld zijn er over de Europese Unie hele bibliotheken te vullen, maar dat is meestal voer voor deskundigen. Daarom is dit overzichtelijk, voor iedereen toegankelijk basisonderricht voor "een beter begrip van de Europese Unie" meer dan welkom. [Robert Schoeters]
Redactie Vlabin-VBC
In dit boek bezorgen Hendrik Vos (docent Europese politiek aan de Universiteit Gent) en Rob Heirbaut (VRT-journalist, gespecialiseerd in Europese politiek) de lezer harde feiten en cijfers over de invloed van de Europese Unie op ons dagelijks leven. De auteurs beschrijven Europa in glasheldere termen en vanuit verschillende gezichtshoeken. Eerst is er een algemeen hoofdstuk over de impact van Europa op uiteenlopende terreinen (de euro, de grenzen, de consument, het sociale beleid etc.). Vervolgens wordt ingegaan op het Europese budget, de problemen die Europa ondervindt op het vlak van sociaal beleid, terreur en buitenlandse politiek, en de uitbreiding van de Unie. Ten slotte is er aandacht voor de beleidsstructuren en de verschillende instellingen, en voor het beeld van Europa in de media. Als bijlage is er een tabel waarop je van alle Europese landen kan zien of ze al dan niet tot de EU, de eurozone of de Schengen-landen behoren. Een overzichtelijk, toegankelijk en erg welkom basisboek voor een beter begrip van de Europese Unie. Sobere lay-out, met grijze kaders voor extra informatie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.