Van Eyck : Het Lam Gods : het mysterie schoonheid
Harold Van de Perre
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2007 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 700 BRUEGEL |
31/12/2008
Harold Van de Perre is een man met een missie. Met lezingen, boeken en het scenario voor een (bekroonde) televisiereeks over Van Eyck, Bruegel en Rubens, probeert hij zijn publiek al decennia lang te laten zien dat er een levende schilderkunst bestaat die geen rekening houdt met de kunstmatige indeling van de kunstgeschiedenis. Hij wijst de kunstgeschiedenis niet af, maar verzet zich tegen een al te eenzijdig rationele benadering van het kunstwerk, omdat die het zien en het beleven ervan danig belemmert. Zijn geliefkoosde methode is de beeldvergelijking, waarbij hij fragmenten of details uit grote meesterwerken van totaal andere stijlperiodes (bv. Van Eyck naast Picasso) naast elkaar plaatst. Zo wordt het woord van Picasso dat er in de schilderkunst geen verleden en geen toekomst, alleen een heden bestaat, op een soms verbluffende manier zichtbaar.
Dit Bruegelboek is opgevat als een beeldessay (Van de Perre stond mede in voor de vormgeving), met vele prachtige afbeeldingen en niet meer tekst dan nodig. Het wordt meteen duidelijk dat Bruegel een uniek fenomeen is, met niemand anders uit de geschiedenis van de schilderkunst te vergelijken. Hij is nl. geen 'cultuurschilder', hij heeft de cultuur van zijn tijd niet samengevat en overstegen, zoals bv. Rubens dat heeft gedaan. Bruegel bekeek de natuur en de mens daarin niet vanuit een cultureel-filosofisch kader, en dat zie je ook aan zijn hoogstpersoonlijke stijl. Bij deze schilder vind je "geen hang naar geïdealiseerde vormgeving, geen schitterende kleurencombinaties, geen verbluffende penseeltoets, zoals bij de klassieke meesters, maar evenmin destructieve vervorming, vergezocht kleurgeschreeuw en gechargeerde penseeldrift zoals bij tal van moderne schilders." Met een naakte stijl lijkt hij de naakte werkelijkheid te hebben weergegeven.
Die stijl is zo vindingrijk dat in één schilderij meerdere, soms tegengestelde stijlen naast en door elkaar lijken te staan, zonder dat daarbij de zo krachtige eenheid van het schilderij verloren gaat. Ieder vormprobleem krijgt bij Bruegel zijn eigen oplossing. Zo hebben de honden uit 'De jagers in de sneeuw' "de kunst van het silhouet als stijlfiguur" gemeen met prehistorische rotsschilderijen. De bergen op hetzelfde schilderij hebben dezelfde tweedimensionale aanpak gekregen als op een traditioneel Chinees schilderij, de besneeuwde daken op de huizen zijn dan weer zo strak uitgesneden dat ze zo uit een abstract 20e-eeuws werk lijken te komen enz. Hoeveel voorbeelden Van de Perre ook geeft, eens je blik geopend, kun je zelf dergelijke ontdekkingen doen en word je doordrongen van het mirakel van Bruegels kunst. Ook als de auteur het heeft over bv. de paradoxale kwaliteiten van Bruegel als colorist, zijn alle regels tartende compositiemethodes of zijn filmische manier van vertellen, zet hij je altijd op weg om zelf gerichter te gaan kijken. Nooit staat zijn boek tussen de lezer en Bruegels werk in.
Het boek eindigt met een reeks treffende, soms naar de keel grijpende collages, waarin fragmenten uit Bruegels grootse visioenen, zoals 'De toren van Babel' of 'Triomf van de dood', in of naast krantenfoto's van excessen uit de vorige eeuw zijn gemonteerd. Ze illustreren Van de Perres persoonlijke beleving van Bruegel als "ziener voor alle tijden". Breugel heeft bovenal, wars van culturele verschillen en afstanden in de tijd, "de vernederde mens" gezien. Het dubbelbeeld van enerzijds de foto van de uit wanhoop krijsende Palestijn die per ongeluk met zijn zoontje vastzit in een vuurgevecht, en anderzijds het hoofd met de holle oogkassen van de vallende blinde uit Bruegels 'Parabel van de blinden', vergeet je nooit meer; je ziet éénzelfde staren in het blinde noodlot en je gaat weer eens beseffen dat de totale ontreddering, de radeloosheid, kortom het lijden de enige onverdachte waarheid is op deze planeet.
Dit schijnbaar toegankelijke boek groeit naarmate je erin kijkt en is een absolute aanrader voor al wie met kunst en met de mens begaan is. [Dieter Clarisse]
Redactie Vlabin-VBC
Dit Bruegelboek van Harold Van de Perre, o.m. scenarist van een bekroonde BRTN-reeks over Van Eyck, Bruegel en Rubens, is opgevat als een beeldessay, met vele prachtige afbeeldingen en niet meer tekst dan nodig. Bruegel komt daaruit naar voren als een unieke schilder, die mens en natuur niet bekijkt vanuit een cultureel-filosofisch kader, maar net de naakte werkelijkheid lijkt te willen weergeven. Die houding uit zich in een hoogstpersoonlijke stijl, waarbij ieder vormprobleem zijn eigen oplossing krijgt. Aan de hand van overtuigende voorbeelden zet Van de Perre de lezer op weg om zelf gerichter te gaan kijken. Het boek eindigt met een reeks treffende collages, waarin fragmenten uit Bruegels grootse visioenen, zoals 'Triomf van de dood', in of naast krantenfoto's van excessen uit de 20e eeuw zijn gemonteerd. Ze illustreren Van de Perres beleving van Bruegel als 'ziener voor alle tijden'. Dat alles wordt ondersteund met annotaties in de marges en een bibliografie. Dit schijnbaar toegankelijke boek groeit naarmate je erin kijkt en is een absolute aanrader. Luxueus uitgegeven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.