Kongo : een voorgeschiedenis
Lucas Catherine
Lucas Catherine (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
EPO, 2007 |
Thema: vrede en conflicten 7.4.VRE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
EPO, 2007 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 217.6 CATH |
31/12/2008
De Belgische historicus Henri Pirenne beweerde al in 1930, in zijn boek Mahomet et Charlemagne, dat Europa zijn identiteit steeds bouwde op de tegenstelling met de eeuwige moslimvijand, die met stelen, veroveren en voortdurende drang naar expansie bedreigend overkwam. Lucas Catherine neemt deze stelling als uitgangspunt voor een zoektocht naar de islamvijandigheid of islamofobie in de Europese geschiedenis. Hij ziet drie sleutelmomenten: de kruistochten voor de 'herovering' van het Heilig Land, de reconquista met de uitzetting van moslims uit Spanje en Portugal, en het kolonialisme, dat de Europese christelijke waarden boven alle andere plaatste. Het gaat om een voortdurende golfbeweging die bestaat uit religieus verzet, humanistische voorrechten en wetenschappelijke alleenheerschappij.
De auteur gaat duidelijk in tegen de denktrant van de 'botsende beschavingen'. Volgens Catherine hebben die 'botsingen' niet zozeer met cultuur of godsdienst te maken, maar wel met macht. Islamofobie leidt tot cultuurnegationisme, luidt het in de titel van een hoofdstuk waarin hij stelt dat Europa niet echt een traditie van tolerantie heeft. Even kende de geschiedenis een afleiding: toen Amerika ontdekt werd en een andere 'heidense' zondebok kon worden aangepakt, nl. de indiaan. Over de verlichting weet Catherine geen goed woord te schrijven, integendeel: de humanisten werden gaandeweg racisten. Het laatste hoofdstuk is gewijd aan Vlaanderen, dat in zijn provincialisme bruist van islamofobie; het Vlaams-nationalisme leeft en teert op mythen.
De lezer krijgt niet voldoende argumenten aangereikt om in de "duizendjarige oorlog tegen de islam" een duidelijk onderscheid te zien tussen wat zich op zuiver religieus en theologisch standpunt afspeelt en wat verstrengeld is met sociaal-politieke aspecten. Er bestaat niet één islam, en doorheen de eeuwen is in de islam hoe dan ook een evolutie waar te nemen. Daarom rijst de vraag of de auteur niet het gevaar loopt de lezers die al vooroordelen koesteren ten aanzien van de islam in hun overtuiging te sterken. Meer nog, even onbedoeld wordt aan antiwesters denkende moslims een rits aan historische feiten aangereikt die Catherine sterker had moeten relativeren.
Catherine is een veelbelezen man. Op een eigen wijze weet hij te herinneren aan vergeten details of zelfs grote feiten uit de geschiedenis en trekt hij een rode draad in zijn verhaal. Als publicist en essayist weet hij zijn lezerspubliek met een vlotte, overtuigende en onderhoudende stijl te boeien. Toch zal hij bij menig wetenschapper de wenkbrauwen doen fronsen, wanneer hij al te snel vanuit het verleden naar het heden extrapoleert. De houding van Jacob Van Maerlant ten aanzien van de 'Sarrasinen' of moslims is duidelijk anti-islamitisch, zoals blijkt uit diens vlammend betoog in zijn Spiegel Historiael, maar de islamvijandigheid is van een andere aard dan de islamofobie van vandaag. Het Europa van de 12e eeuw is een heel ander Europa dan dat van de 21e eeuw.
Voor historici brengt Catherine niet veel nieuwe feiten naar voren. Wel maakt hij voor de doorsnee lezer duidelijk dat de islam vandaag niet zomaar uit de lucht is komen vallen in Europa, en dat de huidige islamofobische stroming gevaarlijk en onterecht is. [Frans L. Van den Brande]
Redactie Vlabin-VBC
In dit boek bespreekt Midden-Oostenkenner Lucas Catherine de steeds terugkerende islamofobie in de Europese geschiedenis. Hij ziet drie sleutelmomenten: de kruistochten voor de 'herovering' van het Heilig Land, de reconquista van Spanje en Portugal op de Moren, en het kolonialisme, dat de Europese christelijke waarden boven alle andere plaatste. Catherine bespreekt ondertussen onder meer het racisme van de humanisten, en hij uit ook kritiek op de huidige islamofobie, die we terugvinden in de ideeën van Samuel Huntington over de 'botsende beschavingen'. Catherine brengt daartegen in dat de historische tegenstellingen tussen het Westen en de islam vooral te maken hadden met macht en niet met religie of cultuur. Het laatste hoofdstuk wijdt de auteur aan de Vlaamse, provincialistische islamofobie. Het betoog wordt ondersteund met voetnoten, een bibliografie en een index. Catherine herinnert de lezer aan vergeten details en grote feiten uit de geschiedenis, maar toch zal hij bij menig wetenschapper de wenkbrauwen doen fronsen, vooral dan omdat hij het verleden al te snel extrapoleert naar het heden.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.