Politiek voorbij de transcendentie? : over democratie en mystiek
Luk Sanders
Luk Sanders (Redacteur), Carl Devos (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Standaard, 2008 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 331 SAND |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Standaard, 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 331 SAND |
31/12/2008
Maandenlang al staat Wall Street in rep en roer. Prestigieuze Amerikaanse bankhuizen storten in als kaartenhuisjes, en de paniek slaat over naar alle windstreken. Een crisis dreigt. President Bush en vicepresident Cheney kunnen niet meer naast de onmetelijke puinhoop kijken waarvoor zij zelf in niet onbelangrijke mate verantwoordelijk zijn. Bij hun aantreden beloofden ze een zijn eigenbelang nastrevend Amerika, dat dankzij militaire macht en de alles regulerende markt wereldwijd de lakens zou uitdelen. Nu wordt het einde van de Amerikaanse dominantie voorspeld en nationaliseert de regering van president Bush de enorme verliezen, zodat de belastingbetaler er voor moet opdraaien. Commentatoren gewagen smalend van "Amerikaans socialisme". Kortom, Bush en Cheney hebben gefaald. Dit zou het moment moeten zijn waarop het 'echte' socialisme in de aanval gaat. Maar juist op dit cruciale keerpunt gaat de Europese sociaaldemocratie door een diep dal. Verkiezingen worden verloren, en er heerst verdeeldheid en twijfel in de rangen. Men is ook daar dringend aan herbronning toe. Politieke partijen en ideologieën maken vrijwel nergens een goede beurt. Toeval of niet, maar juist nu verschijnt een boek over politieke ideologieën in Vlaanderen en België, waarin vanzelfsprekend ook de historischeen internationale achtergronden uitvoerig worden belicht. In brede lagen van de bevolking heersen onverschilligheid en zelfs afkeer van de politiek. Hoe is het zover gekomen en hebben politiek en ideologie nog een toekomst? Onder hoofdredactie van de docenten Luk Sanders (die instond voor de inleiding) en Carl Devos (socialisme en slotbeschouwing) heeft een groep deskundigen ? Patrick Stouthuysen (liberalisme), Tine Boucké (socialisme), Wouter Beke (christendemocratie), Bruno De Wever (Vlaams-nationalisme), Antoon Vrints (Vlaams-nationalisme), Jos Geysels (ecologisme) en Jan Mertens (ecologisme) ? zich gebogen over deze vragen. Een conclusie staat als een paal boven water: ondanks hun soms moeilijke verhouding en vele ontgoochelingen zijn politiek en ideologie onmisbare elementen om de samenleving op humane wijze te besturen.
Uit dit boek ? dat teruggaat naar de 18e-eeuwse Franse oorsprong van het begrip ideologie, de ontwikkeling, vermenigvuldiging en bloei van de ideologieën in de 19e eeuw en zekere totalitaire ontsporingen in de 20e eeuw ? leren we ook dat alle ideologieën onderhevig zijn aan innerlijke breuklijnen, fractietwisten, onzekerheden en soms fatale vergissingen. Al herhaaldelijk werd het 'einde van de ideologieën', ja zelfs het 'einde van de geschiedenis' aangekondigd. Dat gebeurde vaak op een punt in de geschiedenis dat het best uitkwam voor de opvattingen van de auteur. Voortbordurend op de implosie van de Sovjet-Unie zette de Amerikaans-Japanse neoconservatieve politicoloog en filosoof Francis Fukuyama een radicale streep onder de wereldgeschiedenis zoals die tot dan toe was gelopen. In The end of history and the last man (1992) kondigde hij het einde aan van de ideologische evolutie. Gedreven door de suprematie van het neoliberalisme zou Amerika de enige wereldmacht worden. Alles wijst erop dat Fukuyama zijn hand overspeelde. Dan kwam de Pool Leszek Kolakowski in 1990 luchtiger en sympathieker voor de dag met een artikel 'How to be a Conservative-Liberal-Socialist'. Het klinkt onzinnig, maar is het toch niet helemaal. Kolakowski beklemtoonde de positieve ideeën en de politieke en maatschappelijke verwezenlijkingen van de drie ideologieën en wees erop hoe zij mekaar beïnvloeden en zelfs kopiëren. Politieke ideologieën in Vlaanderen leert ons echter dat een dergelijke eenheidsideologie, hoe verleidelijk ook, gevaarlijk is en dat er dan toch op zijn minst twee varianten van vereist zouden zijn om te voorzien in een democratisch bestel met een regeringspartij en een oppositie.
Al beslaat dit standaardwerk 476 bladzijden, Politieke ideologieën in Vlaanderen kan noch wil aanspraak maken op volledigheid. Maar het biedt wel een breed spectrum van universele ideeën en hun invloed op het Belgische en Vlaamse politieke landschap. De eminente redacteurs en hun medewerkers hebben met bescheidenheid en verdraagzaamheid hun respectievelijke bijdragen geschreven. In zijn slotbeschouwing streeft Carl Devos geen "grote conclusies of afsluitende beschouwingen" na. Hij wijst erop dat ideologieën elkaar aanvullen en overlappen, en dan weer bestrijden en contrasteren, en beklemtoont "hoe moeilijk het is om een ideologie consequent in de praktijk om te zetten". De kennis van de geschiedenis van ideologieën en van partijen is dan ook noodzakelijk om de politiek te begrijpen. En nog dit behartigenswaardige zinnetje: "met alleen ideologieën zien we veel niet, maar zonder zijn we blind". [Robert Schoeters]
J. van Bree
Hoe zien de politieke stromingen in België en meer bepaald in Vlaanderen eruit? Op deze vraag wil dit boek een antwoord geven. In een inleidend hoofdstuk wordt een poging gedaan het ingewikkelde begrip 'politieke ideologie' nader te definiëren (als 'een geheel van ideeën dat de basis vormt voor georganiseerde politieke actie'). Daarna worden achtereenvolgens het liberalisme, socialisme, christen-democratie, (Vlaams-)nationalisme en ecologisme behandeld. De politieke ideologieën worden in hun historische context geplaatst en beschreven wordt welke respectieve stromingen/partijen in Vlaanderen daaruit zijn voortgekomen, culminerend in de huidige partijen Open VLD, SP.a, CD&V, N-VA, Vlaams Belang en Groen!. Het Vlaamse politieke landschap verandert nogal snel (sinds de witte mars van 1996 hebben alle partijen een andere naam en een nieuw programma gekregen!) en dat indachtig is dit ongeïllustreerde boek, geschreven door ter zake kundige politicologen, historici en (oud-)politici, een goede, maar tegelijk ook nogal zwaarwichtige handleiding. Met literatuurlijst en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.