Underground, of Een held van onze tijd : roman
Vladimir Makanin
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 2147 |
31/12/2008
Schrik is het psychologische portret van de oude man Pjotr Petrovitsj Alabin, een schandelijk zonderlinge kleine Rus. Ondanks zijn grijze haren, wordt deze datsjadorpeling nl. met volle overgave verliefd op vrijwel iedere aantrekkelijke jonge vrouw die zijn pad kruist. Deze verliefdheden zijn alles behalve platonisch; wanneer de maan hoog staat, voelt hij de onweerstaanbare drang om heimelijk de datsja van de al dan niet slapende schone binnen te klauteren en de liefde met haar te bedrijven.
Hoewel Pjotr Petrovitsj zelf op vertrouwde voet staat met zijn hyperseksualiteit, wordt deze door sommige bewoners van het datsjadorp ? voornamelijk door gehoornde echtgenoten ? als problematisch ervaren. Om te ontkomen aan gerechtelijke vervolging, en ook uit nieuwsgierigheid, laat Pjotr Petrovitsj zich enkele weken opnemen in een psychiatrische inrichting. Hier wordt hij doorverwezen naar een jonge arts die de oudemannenkwaal in kwestie behandelt door zijn patiënten schilderijen van op nimfen azende saters te laten beschouwen.
Behalve door zijn nachtelijke escapades haalt Pjotr Petrovitsj voldoening uit zijn oude dag door met zijn uitstervende generatiegenoten te pimpelen en te mijmeren over oudemannetjeszielen. Wanneer hij in de herfst van 1993 toevallig belandt in het door communisten bezette en door democraten belegerde parlementsgebouw te Moskou, zorgt de maanzieke Pjotr Petrovitsj ? poedelnaakt ? voor de ontknoping van deze historische gebeurtenis.
De titel van deze roman verwijst naar de verwarring waardoor de sater gegrepen wordt wanneer hij de op haar beurt verschrikte nimf besluipt. Volgens zijn uitgever wilde Makanin met Schrik een asymmetrisch antwoord bieden op Nabokovs Lolita. In Russische literaire kringen veroorzaakte de roman alleszins een gelijkaardige ophef: de auteur werd goedkope provocatie en een gebrek aan smaak ten laste gelegd. Nochtans is het Makanin duidelijk te doen om het existentiële conflict tussen ouderdom en jeugd. De satyriasis van de oude Pjotr Petrovitsj getuigt van zijn ontembare levenshonger, zijn rechtmatige verlangen om te beminnen, maar ook om bemind te worden. Het volstaat hem immers niet dat zijn jonge maanvrouwen hun benen voor hem spreiden; hij wil ook nog eens dat ze het niet louter uit angst of medelijden doen. Op die manier vormt hij een schril contrast met zijn aan de buis gekluisterde leeftijdsgenoten, of met zijn seksueel onbeholpen neefje, dat sinds zijn militaire dienst gekweld wordt door posttraumatische stress.
Hoewel Schrik op sommige bladzijden een rauw beeld ophangt van het leven in het nieuwe Rusland, is deze roman licht verteerbaar. Dit is in de eerste plaats te danken aan de levenskunst van Pjotr Petrovitsj ? wellicht het meest optimistische personage dat Makanin ooit geschapen heeft. Bovendien is Schrik een uitermate geestige roman. De humor komt o.m. voort uit de slinkse wijze waarop Pjotr Petrovitsj omgaat met het conflict tussen zijn kwaal en de maatschappelijke normen. Zo speelt hij met verve de vermoorde onschuld tegenover wie met zijn wellust niet gediend is. Ten slotte brengt Schrik ook maatschappijkritische satire. In het hoofdstuk 'Op wie stemt de kleine man?' voert Makanin bv. een vrouw op die beslist te stemmen op de politicus die op tv in beeld is wanneer Pjotr Petrovitsj in haar klaarkomt. [Pieter Boulogne]
Willem G. Weststeijn
De Russische schrijver Vladimir Makanin (1937) was in de tijd van Brezjnev een gewaardeerde sovjetauteur, maar schreef zijn belangrijkste werk pas na de val van de muur. Zijn fenomenale roman "Underground of Een held van onze tijd" (2001) oogstte ook in ons land veel bewondering. Vervolgens verscheen de novellenbundel "Geslaagd verhaal over de liefde" (2005). In de roman "Schrik" treedt eenzelfde soort hoofdpersoon op als in "Underground": een oude man die op huizen van anderen past en in ruil daarvoor gratis mag wonen. Hij zit graag achter de vrouwen aan en wordt soms opgenomen in een psychiatrische kliniek om bij te komen van zijn ongeregelde leven. In 1993, als de communisten weer aan de macht proberen te komen, bevindt hij zich in Moskou in het Witte Huis, als dit door het leger wordt beschoten. Met "Schrik" heeft Makanin opnieuw een indrukwekkende roman geschreven, die een uitstekend beeld geeft van de vaak rauwe hedendaagse Russische werkelijkheid. Mooie vertaling. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.