Rituelen en gewoonten in Europa
Lucien De Cock
Lucien De Cock (Auteur), Hugo Govaert (Auteur), Rik Van Daele (Auteur)
2 exemplaren
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
2 items magazijn |
Davidsfonds, 2007 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 793 AST |
31/12/2008
Tijdens de periode van het interbellum en nog vele jaren na de Tweede Wereldoorlog was Vlaanderen in de ban van de ontvoogdingsstrijd, of de Vlaamse kwestie. De taalwetten, waardoor het Nederlands in het onderwijs, het leger, het gerecht en de administratie eindelijk wettelijk werd ingevoerd, dateren van de jaren '30 van de vorige eeuw. Vele cultureel bewuste Vlamingen identificeerden zich met het schalkse en vindingrijke hoofdpersonage uit het eeuwenoude verhaal van Reinaert de Vos. In de 20e eeuw werd de moderne Reinaard vaak vereenzelvigd met de kleine Vlaamse man die het opnam tegen de machtige heersende klasse, de Franstalige bourgeoisie.
Ast Fonteyne (1906-1991) was een acteur en voordrachtkunstenaar die vóór de Tweede Wereldoorlog korte tijd bij het Vlaamse Volkstoneel speelde, maar die in het beroepstheater zijn grote ambities niet kon waarmaken. Hij sloot zich aan bij het Verdinaso, een organisatie die op fascistische leest was geschoeid, en was er zelfs jeugdleider. Na de oorlog was hij actief als declamator en leraar voordrachtkunst, en verwierf hij enige bekendheid als regisseur van schooltoneel in diverse katholieke colleges en middelbare scholen. Hij realiseerde ca. 250 schoolregies, tot 14 per kalenderjaar toe, wat wel twijfels kan doen rijzen over de kwaliteit ervan. Tussen 1955 en 1964 regisseerde hij diverse malen 'Reinaard de Vos' in zulke scholen, en in 1957 realiseerde hij een televisieuitzending voor het toenmalige NIR (Nationaal Instituut voor Radio-omroep) van hetzelfde stuk, ditmaal met gerenommeerde beroepsacteurs.
In 1999 werd door het Ast Fonteyne Genootschap al een lijvig kunstboek gepubliceerd over de figuur van Fonteyne. Zijn levensloop wordt in dit nieuwe boek slechts bondig samengevat. Het boek handelt vnl. over de belangstelling van Ast Fonteyne voor het Reinaertverhaal. Na een bondige biografische inleiding over Fonteyne, wordt de geschiedenis van de 'Reinaert' op een dertigtal pagina's samengevat door Rik Van Daele. Hij doet dit op een bevattelijke manier, maar een korte verwijzing naar de recentste bevindingen over het ontstaan en de connotaties van het oude Reinaertverhaal was hier toch nuttig geweest. Nadien wordt er uitvoerig ingegaan op de vier 'grote' schoolopvoeringen van 'Reinaard de Vos' in een regie van Fonteyne (die de toneelbewerking van Paul De Mont gebruikte), met name in het Klein Seminarie van Hoogstraten (1955), het Sint-Antoniuscollege te Lokeren (1958), het Sint-Romboutscollege te Mechelen (1964) en het Sint-Jozefscollege te Herentals (1964). De opvoeringsgeschiedenis en de impact van deze schoolvoorstellingen worden uitvoerig beschreven, en zelfs op een erg verdienstelijke manier gesitueerd in het algemene tijdsklimaat en de plaatselijke omstandigheden.
Het schooltoneel werd in Vlaanderen tijdens de eerste decennia na de Tweede Wereldoorlog nog op ruime schaal beoefend. Enerzijds had het een pedagogisch doel (het stimuleren van de taalvaardigheid en welsprekendheid) en anderzijds diende het als een middel om het prestige van de school op te krikken. Ongetwijfeld hebben de voorbereidingen en voorstellingen een grote impact gehad op de medewerkende leerlingen. De 'opvoedkundige waarde' van zulke schoolvoorstellingen is dan ook niet te onderschatten.
Fonteyne was een belangrijke figuur in het Vlaamse schooltoneel van de jaren '50 en '60, maar zeker niet de enige. Er waren nog honderden andere enthousiaste leraren en leraressen die soortgelijke schoolprojecten in Vlaanderen hebben gerealiseerd, en die niet in boeken voortleven maar enkel in de herinnering van hun leerlingen. In die optiek heeft deze publicatie een behoorlijke verdienste: het belicht op een uitgebreide wijze een interessant aspect van het Vlaamse (vnl. katholieke) onderwijs in de genoemde periode. Al wordt de figuur van Fonteyne, die in het Vlaamse beroepstheater slechts een voetnoot was, op een te hoog voetstuk gezet. Sporadisch wordt er wel een allusie gemaakt op enkele minder aangename aspecten van de figuur van Ast Fonteyne, zoals zijn ijdelheid en zijn nogal bazige manier van werken, maar erg diep wordt hierop niet ingegaan. Het Ast Fonteyne Genootschap voelt zich, als testamentaire behoeders van het culturele erfgoed van Ast Fonteyne, wellicht niet geroepen om hieruit duidelijke conclusies te trekken.
Het boek is prachtig uitgegeven, met vele illustraties, en bevat naast een personenindex ook een erg nuttig biografisch vademecum over tijdgenoten van Fonteyne. [Toon Brouwers]
Redactie Vlabin-VBC
Deze uitgave van het Ast Fonteyne Genootschap gaat in op de toneelvoorstellingen over Reinaert de Vos die de Vlaamse declamator en voordrachtleraar Ast Fonteyne (1906-1991) regisseerde tussen 1955 en 1964. Na een korte biografische inleiding over Fonteyne, wordt de geschiedenis van de 'Reinaert' op een dertigtal pagina's samengevat door Rik Van Daele. Vervolgens wordt ingegaan op de vier 'grote' schoolopvoeringen van 'Reinaert de Vos' in een regie van Fonteyne, met aandacht voor hun opvoeringsgeschiedenis, hun impact en de historische context. De verdienste van dit boek is vooral dat het een grondige blik biedt op een interessant aspect van het Vlaamse (vooral katholieke) onderwijs in de besproken periode. Toch wordt ook de figuur van Fonteyne, die in het Vlaamse beroepstheater slechts een voetnoot was, op een voetstuk gezet. Dat alles wordt verlucht met vele foto's en illustraties. Per hoofdstuk is er een bibliografie en achteraan volgen een personenindex en een biografisch vademecum over tijdgenoten van Fonteyne. Mooi uitgegeven hardcover met ruime tweekolommendruk en kleine letter.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.