De kapo
Aleksandar Tisma
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff, cop. 2007 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : TISM |
31/12/2008
Aleksandar Tisma (1924-2003) was de zoon van een Servische vader en een Joodse moeder. Novi Sad, de stad waarin Tisma overleed, ligt in de Vojvodina, een streek die door Hitler bij Hongarije werd gevoegd, en die bewoond werd door Serviërs, Hongaren, Duitsers en veel Joden. De Duitsers en de Hongaarse Pijlkruisers vervolgden de Joden meedogenloos. Bij de Donauoever werden ze in lange, aanschuivende rijen doodgeschoten. Tisma laat zijn hoofdpersoon, Miroslav Blam, jaren na de oorlog wezenloos door de stad rondzwerven. Door de stad en door zijn herinneringen, waarin de vreselijke oorlogstrauma's nog altijd rondspoken. Hij ziet de huizen terug en denkt aan de mensen die ze bewoonden en die in de razzia van 1942 omgekomen zijn ? onder hen zijn vriend Slobodan, die werd doodgeschoten toen hij een oude vrouw probeerde te helpen, zijn ouders die hetzelfde overkwam vóór hun huisdeur, zijn zusje Esther die als verzetsstrijdster de dood vond. Blam wist als enige de oorlog te overleven omdat hij met de christen Janja was getrouwd en het ouderlijk huis had verlaten. Zijn eigen falen weegt hem zwaar, het overleven is enkel het resultaat van zijn besluiteloosheid. Nu leidt hij een leven in intense eenzaamheid, een gefossiliseerd bestaan, waarin geen sprankel hoop meer overblijft, en dat wordt doorschoten met droomscènes die hem tergend aan zijn gemis aan daadkracht herinneren. Precies daarin is zijn levenskracht verloren gegaan. Aan het slot van het boek, tijdens een concert in de voormalige synagoge,"deze voormalige tempel zonder kudde, zonder mogelijke slachtoffers", realiseert hij zich dat alle zin uit zijn leven weg is, dat hem alleen een staat van verdoving wacht buiten bereik van de dood, maar ook van het leven. Het boek Blam, Tisma's vierde boek in Nederlandse vertaling, dateert al van 1972. Het is een indrukwekkend boek, waarin de onderkoeld beschreven horror des te overtuigender geen plaats biedt voor troost of verlossing. [Jos Van Damme]
J.F. Vogelaar
Van Tisma, in 1924 in Novi Sad aan de Donau geboren, is in de jaren ’90 een groot aantal romans en verhalen vertaald, onder meer 'Het gebruik van de mens' en 'De Kapo'. In Novi Sad werden joden en Serven in 1942 door de binnenvallende Hongaarse fascisten vervolgd en in 1944 door de Duitsers gedeporteerd. Daaromheen schreef Tisma een serie boeken, waarvan het 'Het boek Blam' een van de eerste was. In het boek zelf staat helaas niets over de plaats ervan in het werk, dat uiteraard door de Balkanoorlog in de jaren ’90 in een ander licht komt te staan. De titel verwijst naar het Boek Job. De alles ziende maar niets begrijpende Blam loopt door een stad vol herinneringen. Toeschouwer was hij ook toen zijn zuster in het verzet werd gedood en in 1944 zijn ouders en vrienden gedeporteerd werden. Van elk adres in de jodenstraat kent hij de geschiedenis; de overlevende is vervuld van schaamte. Beter dan wie ook weet hij hoe ieder mens een schaduwkant heeft. Ook na zoveel jaar een indrukwekkende roman. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.