Als burgemeesters zouden regeren : haperende staten, opkomende steden
Benjamin R. Barber
Benjamin R. Barber (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Ambo, cop. 2007 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 309 BARB |
31/12/2008
Het mondiale en allesdoordringende consumentenkapitalisme kan alleen maar zegevieren als je van consumenten kinderen maakt, en van kinderen consumenten. Toen huidig president Bush meteen na de aanslagen van september 2001 zijn landgenoten opriep om hun patriottisme te demonstreren door onverdroten te gaan shoppen, was dat niet eens een dwaze uitspraak. En ook geen leugen, want kinderen spreken altijd de waarheid. Die uitspraak werd door zijn fellow Americans dan ook als compleet normaal beschouwd. De ongebreidelde commercie als filosofie heeft ook de geesten op andere continenten bevolkt, en doet hun zeggen dat ze onze ultieme vorm van vrijheid is.
In dit nieuwe boek maakt Benjamin Barber het 21e-eeuwse kapitalisme met de grond gelijk. Hij bekritiseert daarmee het systeem dat ons wil doen geloven dat Nike geen schoenen verkoopt, maar succes en urban cool. Dat IBM geen computers levert, maar business solutions. Dat Starbucks in plaats van koffie een heuse levenshouding serveert. Vandaag is de burger uniform, en spreekt hij in ieder geval geen volwaardige moedertaal meer. Vooral deze uitwassen van het kapitalisme wekken Barbers afkeer op, want hij blijft in de grond toch nog altijd vastklampen aan de "oorspronkelijke" waarden van het systeem.
De rode draad die de auteur door dit lijvige werk trok, is dus het infantiele arbeidsethos, dat het protestantse (dixit Max Weber) heeft vervangen als kern van het kapitalisme. Producten én klanten verkleuteren in deze economie, die meer produceert dan wat mensen nodig hebben. Als welgestelden vandaag de dag geen behoeften meer hebben, en behoeftigen allerminst inkomsten, staat het kapitalisme voor een levensgroot dilemma. Omdat de armen van deze wereld geen consument kunnen worden, zullen de volwassenen van de eerste wereld met een groot besteedbaar loon maar zonder veel behoeften (goed voor ongeveer zeventig procent van de globale consumptie) naar de uitpuilende shopping malls moeten worden gelokt. En van hen ? zo stelt de militante marketingmanager zich dat vandaag voor ? moeten impulsieve kleuters worden gemaakt, wil de overproductieve markt niet onherroepelijk de dieperik in storten. Volwassenengoederen hebben ze allang, maar daarnaast hebben ze ook kinderen, die tot voor kort een onaangeboord, onmondig segment vormden. De moderne reclamebureaus willen die kinderen "zelfbewuster" maken, Peter Pan bijstaan in zijn plan groot te worden. Niet om zijn onschuld te bewaren of hem af te schermen voor een harde commerciële wereld, maar om van hem een trouwe klant te maken.
De andere kant van de medaille toont mensenlevens die geen waardige tweede en derde leeftijd meer kennen. Men winkelt zonder nut, een kar tjokvol uniforme goederen ? voor jong én oud ? voor zich uit duwend. Maar dat merkt de consument niet: winkelen is een overtuigender bewijs van vrijheid dan een verplicht bezoek aan het stemhokje. Infantilisering, zoals Barber het noemt, is geen metafoor maar realiteit. Volgens Valerie Steele, directeur van The Fashion Institute of Technology Museum, moeten we immers begrijpen dat de kindermarkt nu al moet worden gecultiveerd, zodat consumenten al gekneed zijn op marktleeftijd. Zo kun je in de mode makkelijk mikken op "de moeder die eruit wilt zien als was ze vijftien". En op een kleuter die eruit wil zien als een veertigjarige directiesecretaresse. Mét push-upbeha.
Het is de realiteit van een blijvende kinderlijkheid, waaraan de mens zich noodgedwongen onderwerpt. Barber beweert dat een dergelijk systeem zijn plafond heeft, en moet hebben om de democratie te doen overleven. Om deze merchandisingstrategieën te ondersteunen, zijn er volledige bestuurlijke en educatieve instellingen hervormd, zodat dit infantiele ethos, de verkoop van uniforme artikels in de hele wereld kan blijven bestaan. En dat kan volgens hem niet blijven duren.
Toch geeft Barber ? in dit nochtans bijzonder interessant en bijzonder goed onderbouwd boek ? geen alternatieven voor voornoemde wantoestanden. Hij is en blijft tenslotte een Amerikaan. [Peter Verlaak]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.