Negentien keer Katherine

Het lijkt een nieuwe trend in de adolescentenliteratuur: neem een wereldvreemd, op het randje van het bizarre, pseudointellectueel hoofdpersonage, laat het in allerhande onverwachte, hilarische omstandigheden verzeilen en introduceer een auctoriële verteller om een kritische analyse te maken van zijn gedrag. De nieuwste jeugdroman van John Green roept met dit procedé sterke reminiscenties op aan Het toevallige leven van Justin Case (Meg Rosoff, De Leeswelp 2007, p.154). Wat bij Rosoff een heerlijk ironisch verhaal wordt, vol hilarische fragmenten uit het leven van Justin, de verdoemde jongeling, werkt bij Green veel minder goed.

"De ochtend nadat erkend wonderkind Colin Singleton zijn highschooldiploma had ontvangen en voor de negentiende keer was gedumpt door een meisje dat Katherine heette, ging hij in bad". Deze krachtig geschreven beginzin wekt moeiteloos nieuwsgierigheid, en schept verwachtingen voor een veelbelovende jeugdroman. Om de pijn, die zich manifesteert als een "gat in z'n maag" wat te verminderen, trekt Colin samen met z'n beste vriend, de islamitische Hassan, de wijde wereld in. Tijdens de roadtrip vertellen flashbacks over Colins onbeholpen relaties met enkele Katherines, waarbij lang niet elk verhaal even boeiend is. De reis eindigt in Gutshot, een onooglijk dorpje waar de heren Lindsey ontmoeten, die meteen in de smaak valt. Als haar flamboyante moeder Hollis hen een goedbetaalde baan aanbiedt, besluiten ze een tijdje te blijven logeren. Net als bij Meg Rosoffs boek overtuigt de boeiende, vernieuwende schrijftrant: in een luchtige, anekdotische stijl behouden beide auteurs een ironische distantie tot hun hoofdpersonages. Maar in tegenstelling tot Rosoff, verliest Green zich al snel in gewild humoristische passages, waardoor Colin nauwelijks herkenbaar blijft voor de hedendaagse adolescent. Een door wiskunde gefascineerd wonderkind dat in anagrammen spreekt, waardoor de complexe werkelijkheid enkel nog ingewikkelder wordt, biedt de lezer weinig houvast. Het ondersteunt Greens visie op de 'unreliable narrator': "[Het] was typisch zo'n voorbeeld, dacht [Colin], van hoe schrijvers dingen altijd anders opschreven dan ze in werkelijkheid gingen. Schrijvers schreven nooit het hele verhaal op, maar alleen waar het om ging. Colin vond dat de waarheid even belangrijk moest zijn als 'waar het om ging'". Een belangrijke sleutel tot interpretatie van Greens oeuvre, al vrees ik dat een dergelijke cryptische omschrijving vele adolescenten ontgaat. Green overtuigt dan weer wel in z'n bijzonder sterke psychologische portrettering: Colin mag dan een wonderkind zijn, dat maakt hem nog geen genie of uitvinder. Verbeten introduceert hij daarom het 'Theorema', een wiskundige formule die berekent hoe lang een potentiële liefdesrelatie zal duren, en wie de 'Dumper' of 'Gedumpte' zal zijn.

Green verliest zich echter al gauw in wiskundige bespiegelingen en eindeloos theoretisch gezeur ? om na een dikke 280 pagina's tot het besluit te komen dat je menselijke gevoelens niet in wiskundige formules kunt samenvatten. En zo heeft Colin op de drempel naar de volwassenheid alweer een belangrijke levensles geleerd. Als Lindseys vriendje ontrouw blijkt, manifesteert Colin zich als de trooster in nood, met een nieuwe relatie tot gevolg. De plot wordt zo voorspelbaar dat het verhaal ten onder gaat aan langdradigheid. Greens humoristische bespiegelingen en vaak rake typeringen maken een en ander goed, maar slagen er niet in om van 19 keer Katherine een onderhoudende adolescentenroman te maken. [Jürgen Peeters]