Woede en vergeving : wrok, ruimhartigheid, gerechtigheid
Martha Nussbaum
Martha Nussbaum (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Ambo, cop. 2006 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 153.1 NUSS |
31/12/2007
Martha Nussbaum onderzoekt de menselijke afhankelijkheid van het toeval in het ethische denken van de Griekse tragedieschrijvers en de filosofen Plato en Aristoteles. De wisselwerking tussen ethiek en rampspoed is sterk aanwezig in de Griekse tragedies (zoals Agamemnon en Antigone), waarin goede mensen ten onder gaan door iets wat hen toevallig overkomt, en zelfs slecht handelen omdat ze door de omstandigheden onmogelijk tegelijkertijd aan twee morele verplichtingen kunnen voldoen. Het komt zelfs voor (Hecabe) dat een stabiel karakter door een tegenslag ontaardt. Volgens Nussbaum reageerde Plato (in zijn middendialogen Staat, Phaedo, Sumposium) daarop door de rede als enige betrouwbare gids naar een goed en waardevol leven te promoveren. Als neigingen en emoties geen richtsnoer voor menselijk handelen meer zijn, en zelfs niet nodig zijn voor een goed leven, wordt de rol van het toeval uitgeschakeld. Voor Aristoteles waren echter ook liefde, vriendschap en politieke betrokkenheid essentiële elementen voor een waardevol leven en die zijn bijzonder kwetsbaar. Zo blijft er de keuze tussen een beperkt, armzalig leven dat immuun is, en een volwaardig leven dat erg kwetsbaar blijft.
Nussbaum heeft in deze studie enkele representatieve teksten grondig en meestal helder gepresenteerd en geanalyseerd. Alleen de lange inleiding, waarin ze uiteenzet dat ze nu in dit werk (dat ze twintig jaar geleden schreef) andere accenten zou leggen (o.m. over de aard van de emoties en de politieke filosofie) is erg gecondenseerd en tamelijk ingewikkeld. Ze heeft voldoende aandacht voor interne evoluties, en wijst er bv. op dat Plato in zijn Symposium laat aanvoelen welke offers zijn ideaal vraagt en in zijn Phaedrus ook erotische relaties als een belangrijk bestanddeel van het beste leven beschouwt. Haar benadering van deze filosoof is wel subjectief gekleurd: Plato streefde vooral naar waarheid, en als een door de rede geleid leven een zekere immuniteit meebracht, was dat enkel een gevolg, geen doel van zijn ideaal. Naast de voetnoten, die onmiddellijk bij de tekst aansluiten, bevat deze uitgave nog een massa eindnoten met verwijzingen naar secundaire literatuur en bijkomstige filosofische aspecten. Ten slotte zijn er nog een uitgebreide bibliografie en een register met namen en begrippen. [Jef Ector]
Wim Fiévez
Een geslaagd of gelukkig leven is, door binding aan anderen, hindernissen van feitelijke omstandigheden en de eigen passies, afhankelijk van zaken die buiten onze controle liggen. Nussbaum onderzoekt hoe in de oud-Griekse filosofie op dit gegeven wordt gereageerd. Ze onderscheidt twee strategieën om met deze kwetsbaarheid om te gaan. De eerste gaat uit van Plato en probeert het toeval zo veel mogelijk te controleren zodat het leven niet langer speelbal is van externe en interne factoren. De tweede strategie komt van Aristoteles. Zijn aanbeveling is om te accepteren wat ons kwetsbaar maakt en geluk niet te vergeestelijken, maar rekening te houden met het feit dat we een lichaam hebben. Een subliem boek; bevlogen geschreven; uitzonderlijk vanwege de geslaagde combinatie van filosofie en literatuur. Ook toegankelijk voor beginners in de filosofie. Met eindnoten, literatuuropgave en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.