Kwezeltjes dansen niet : kwezels en devote gemeenschappen in Vlaanderen in de 17de-18de eeuw
Michel Nuyttens
Michel Nuyttens (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Davidsfonds, 2007 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 925.6 NUYT |
31/12/2007
De orde van de tempeliers werd in 1120 opgericht om de pelgrims op hun bedevaart naar Jeruzalem te beschermen. Het was een religieuze en militaire orde, die enorme rijkdommen verwierf. In 1312 werd ze op bevel van de Franse koning Filips de Schone na een geruchtmakend schijnproces tegen de laatste grootmeester afgeschaft: haar bezittingen gingen naar de hospitaalridders. Het spectaculaire einde gaf stof aan allerlei complottheorieën, waarbij over vijf eeuwen linken werden gelegd met de vrijmetselarij. Vandaag zijn er ook nog groepen en sekten die zich beroepen op de tempeliers, maar met de oorspronkelijke orde hebben die niets van doen. De werkelijkheid was evenwel veel prozaïscher, zoals uit een aantal recente Franse en Engelse historische studies bleek. De positie en de rol van de tempeliers in de Lage Landen bleven totnogtoe onderbelicht. De rijke Nederlanden waren een logistieke en financiële draaischijf van de orde. De tempeliers wierven er rekruten, verwierven er vastgoed, dreven er handel (bv. de wolhandel in Vlaanderen), baatten landbouwondernemingen en wijngaarden uit in Brabant en brouwerijen in Luik en ? last but not least ? bankierden er.
Michel Nuyttens is in zijn studie zeer systematisch te werk gegaan. Als archivaris behandelt hij vooreerst het bronnenmateriaal, waarbij hij naast de geschreven bronnen ook aandacht heeft voor de archeologische en de orale bronnen onder de vorm van mondelinge overlevering, sagen en legenden. In de volgende vier hoofdstukken besteedt hij aandacht aan de oorsprong van de orde, de vestiging in onze gewesten, de regel en de statuten van de orde en haar geschiedenis tot de val van Akko (1291), waarna de tempeliers zich moesten terugtrekken op Cyprus. De volgende hoofdstukken focussen haast uitsluitend op de rol van de tempeliers in onze gewesten, zoals de organisatie, de interne hiërarchie, het dagelijkse leven, de complexe verhouding met de wereldlijke en geestelijke overheid en de activiteiten en bezittingen in de Lage Landen. In het slothoofdstuk geeft de auteur een zakelijke analyse van de tot de verbeelding sprekende opheffing van de orde.
Toch twee kleine randbemerkingen. De Lage Landen blijken hier de facto toch vnl. de Zuidelijke Nederlanden te zijn: Vlaanderen, Brabant, Henegouwen en het prinsbisdom Luik. Verder blijft het wat jammer dat het boek behalve de eenvoudige kaart geen enkele illustratie heeft. Een aantal zwart-witillustraties, zoals van het zegel der tempeliers, hadden een en ander kunnen concretiseren en visualiseren. Maar voor de rest is dit een verzorgd uitgegeven boek, dat een degelijke historische synthese geeft, die een sensationeel onderwerp tot zijn ware proporties terugbrengt. [Walter Smits]
Redactie Vlabin-VBC
De orde van de tempeliers werd in 1120 opgericht om de pelgrims te beschermen op hun bedevaart naar Jeruzalem. In 1312 werd ze op bevel van Filips de Schone na een schijnproces afgeschaft en verloor ze al haar bezittingen. Het spectaculaire einde gaf vooral stof aan allerlei complottheorieën. In 'Krijgers voor God' behandelt historicus en rijksarchivaris Michel Nuyttens de rol die de orde speelde in de Lage Landen, een onderwerp dat tot heden minder aandacht kreeg. De rijke Nederlanden (vooral de zuidelijke Nederlanden) waren een logistieke en financiële draaischijf voor de tempeliers en deze historische monografie kan dus een waardevolle aanvulling zijn op buitenlands onderzoek. Nuyttens gaat in ieder geval zeer systematisch te werk en baseert zich daarvoor op een groot aantal erg uiteenlopende bronnen. Het is wel wat jammer dat er behalve een eenvoudige kaart geen enkele illustratie is, maar ondanks de wat saaie lay-out biedt het boek wèl een degelijke historische synthese, die een sensationeel onderwerp tot zijn ware proporties terugbrengt. Achteraan een notenapparaat, een bibliografie en een register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.