Vrolijke kerst : in crisistijd
Anna Van der Heide
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Athenaeum-Polak en Van Gennep, 2007 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : NEDERLAND 945.3 |
00/00/0000
Het United States Holocaust Memorial Museum in Washington doet o.m. onderzoek naar herinneringen van niet-joodse getuigen van de jodenvervolging. Anna Timmerman is coördinator van het Nederlands onderdeel van die collectie interviews met ooggetuigen ? ook omstanders genoemd ? van de Shoah. Voor dit boek heeft zij samenvattingen gemaakt van haar urenlange gesprekken met 12 bejaarden uit de snel slinkende generatie die de Tweede Wereldoorlog meemaakte. Timmerman verduidelijkt dat het boek niet bedoeld is om een representatief beeld te geven, noch als historische studie. Het is een "journalistiek boek", dat schetst "hoe verschillende mensen terugkijken op de oorlog". Timmerman wou daarmee "een gezicht geven aan een paar individuen uit de middengroep." Hoe gewoon die mensen ook waren en hoe alledaags ze hun herinneringen ook verwoordden, een doordeweeks boek is het niet geworden. Integendeel, in al zijn nuchterheid wekt het verbazing en ontzetting, soms ook bewondering. Het was een uitstekend idee om een inleidend artikel te vragen aan Ed van Thijn, een prominent Nederlands en joods sociaaldemocratisch politicus, ("zelf als kind gered door moedige mensen die wél hun leven waagden"). De Holocaust had daders, slachtoffers en omstanders. "De laatste categorie is veruit het grootst", schrijft Van Thijn. "Zij stonden erbij en keken ernaar. Of sterker nog, ze keken de andere kant op." Van Thijn heeft begrip voor de vrees van velen en hun bekommernis voor het eigen gezin, maar hij heeft vooral bewondering "voor diegenen die met een bovenmenselijke moed wél in actie zijn gekomen".
Van Thijns verontwaardiging over de ontkenning van de "onvoorstelbare waarheid" wordt gestaafd door het dozijn gesprekken. Niet alle ondervraagden keken werkeloos toe, maar de verklaringen van een aantal ondervraagden slaan je toch met verbijstering. De meeste ondervraagden waren jong en zelfs nog kind, maar er zijn er die hun leven lang geplaagd worden door het beeld van brave joodse buren die zich gedwee gedroegen en voor wie niemand een hand uitstak toen ze door SS en Nederlandse politie werden weggehaald. Tussendoor krijg je wrange verhalen over afpersing, verraad, diefstal en pijnlijke naoorlogse restitutieprocessen. Uiteraard waren er ook daden van protest en verzet, maar of dat het evenwicht herstelt met de passiviteit van de omstanders van toen wordt sterk in twijfel getrokken. [Robert Schoeters]
Drs. Madelon de Swart
In 11 interviews vertellen Nederlanders die de Tweede Wereldoorlog meemaakten wat zij zagen en begrepen van de jodenvervolging tijdens de Duitse bezetting 1940 tot 1945. Een vrouw die een joodse vriend had verteld hoe haar vriend en zijn familie werden verraden door de mensen bij wie ze onderdoken, een politieagent hoe hij moest meewerken aan het van huis halen van joden in Amsterdam, een man uit Assen vertelt dat hij de razzia’s wel zag, maar vond dat mensen weinig konden doen, een niet-joodse man die in de Jodenhoek van Amsterdam opgroeide, dat hij als kind begreep wat er gebeurde, een NS-medewerker uit Zwolle praat over de treinen naar de concentratiekampen. De historica is betrokken bij het internationale project ‘Ooggetuigen van de Jodenvervolging’. De meest veelzeggende Nederlandse interviews daarvoor staan in dit boek. Dat maakt duidelijker waarom sommigen wel zagen en begrepen wat er gebeurde met de joden en anderen (bijna) niets konden of wilden zien. Belangrijk voor de Nederlandse oorlogsgeschiedenis. Goede extra info. Zwart-witomslagfoto van uit huis gehaald joods gezin.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.